"Dopalacze" - zagrożenie XXI wieku

• Autorzy: Kinga Mruczyk , Małgorzata Mizgier

Warianty tytułu

"Legal Highs" - the Risk of the 21st Century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W Polsce w ostatnich latach pojawiła się duża liczba nowych, nieobjętych kontrolą związków syntetycznych. Substancje te są sprzedawane jako tzw. dopalacze i mają na celu omijanie kontroli narkotyków. Stanowią wyzwanie dla obecnego podejścia do monitorowania i kontroli nowych substancji psychoaktywnych, a co za tym idzie - walkę z ich dystrybucją. Są bardzo dużym zagrożeniem szczególnie dla młodzieży w wieku gimnazjalnym, ponadgimnazjalnym i dla studentów. Jak dowodzą najnowsze badania, ich używanie - wskutek złożoności składu chemicznego - powoduje, że zatrucia dopalaczami stają się trudne do zdiagnozowania i często prowadzą do zejść śmiertelnych. Pomimo wejścia w życie zmian w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, stacjonarne sklepy oferujące środki zastępcze zniknęły z polskich ulic, jednak rynek dopalaczy wciąż jednak istnieje w Internecie. W niniejszym artykule dokonano przeglądu najpopularniejszych grup dopalaczy, przedstawiono substancje kryjące się pod terminem dopalacze, skutki uboczne płynące z ich używania oraz ustawodawstwo polskie i europejskie dotyczące tego problemu. (abstrakt oryginalny)

EN

In recent years in Poland, there appeared a large number of new synthetic compounds which are not controlled. These substances are sold as "legal highs" and aim to circumvent drug control. They are a challenge to the current approach to monitoring and control of new psychoactive substances and thus - to the combat of their distribution. They are highly risky, especially for young people including middle school age, upper secondary and university students. As evidenced by recent studies, their use, due to the complexity of the chemical composition, makes the poisoning caused by afterburners are difficult to diagnose and often lead to deaths from heart disease. Despite the entry into force of amendments to the Act on preventing drug addiction and the Law on State Sanitary Inspection, stationary shops offering substitutes disappeared from Polish streets, but the market for "legal highs" is still the Internet. This paper reviews the most popular groups of "legal highs", sets out the substances that are hidden under the term highs, side-effects from their use and the Polish and European legislation on this issue. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Narkotyki; Używki; Zagrożenia cywilizacyjne; Zwalczanie narkomanii; Regulacje prawne

EN

Drugs; Substances; Civilization risk; Combating drug addiction; Legal regulations

• Czasopismo: Studia Doktorantów / Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 12 Gospodarka globalna. Technologia. Społeczeństwo
• Strony: 323--330

Twórcy

autor

Kinga Mruczyk

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Małgorzata Mizgier

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Campbell, H., Cline, W., Evans, M., Lloyd, J., Peck, A.W., 1973, Comparison of the Effects of Dexamphetamine and 1-benzylpiperazine in Former Addicts, European Journal of Clinical Pharmacology, 6, s. 170-176.
• Counsil Decision of 2 December 2010 on submitting 4-methylmethcathinone (mephedrone) to control measures, 2010/759/EU, Official Journal of the European Union L 322/44.
• Czerwiński, A., 2010, Lekarze: Dopalacze mogą spowodować chorobę psychiczną, Gazeta Wyborcza, 7 października, http://wiadomości.gazeta.pl/.
• De Boer, D., Bosman, I.J., Hidvegi, E., Manzoni, C., Benko, A.A., Reys, L.J., Moes, R.A., 2001, Piperazine-like Compounds: A New Group of Designer Drug-of-abuse On the European Market, Forensic Science International, 121, s. 47-56.
• Feng, Y., Roth, B.L., Salvinorin, A., 2004, A Novel and Highly Selective k-opioid Receptor Agonist, Life Sciences, 75, s. 2615-2619.
• Johnstone, R.A. Lea, K.A. Brennan, K. Schenk, M.A. Kennedy, P.S. Fitzmaurice, P.S., 2007, Benzylpiperazine: A Drug of Abuse? Journal of Psychopharmacology, 21, s. 888-894.
• Kidawa, M., 2009, Dopalacze - przejściowa moda czy realne zagrożenie? Serwis Informacyjny Narkomania, nr 1, 45, s. 2-5.
• Wojcieszek, K, 2010, Smak życia czyli debata o "dopalaczach", Program profilaktyki uniwersalnej, Warszawa.
• Kolbowska, A., 2009, Dopalacze, Serwis Informacyjny Narkomania nr 1, 45, s. 6-9.
• GIS, 2011, Raport w sprawie dopalaczy - nowych narkotyków, Warszawa.
• Risk Assessment Report of New Psychoactive Substance: 4-methylmethcactinone (mephedrone), 2010, European Monitoring Centre for Drugs and drug Addiction, Lisbon.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016, Dz.U. 2011, nr 78, poz. 428.
• Seńczuk, W., Bogdanik, T., 2005, Toksykologia współczesna, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
• Staack, R.F., Fritschi, G., Maurer, H.H., 2002, Studies on the Metabolism and Toxicological Detection of the New Designer Drug N-benzylpiperazine in Urine Using Gas Chromatography-mass Spectrometry, Journal of Chromatography B, 111, s. 35-46.
• Stan problemu narkotykowego w Europie, 2010, Sprawozdanie roczne, 101, Luksemburg.
• Ustawa z dnia 8 października 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Dz.U. 2010, nr 213, poz. 1396.
• Ustawa z dnia 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw, Dz.U., nr 117, poz. 678.
• Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, Dz.U., nr 105, poz. 614.
• Valdes, L.J., Chang, H.M., Visger, D.C., Koreeda, M., Salvinorin, C., 2001, New Neoclerodane Diterpene from a Bioactive Fraction of the Hallucinogenic Mexican Mint Salvia Divinorum, Organic Letters., 3, s. 3935-3937.
• Wilkins, C., Sweetsur, P., 2010, Differences in Harm from Legal BZP/TFMPP Party Pills Between North Island and South Island Users in new Zealand: A case of effective Industry Self-regulation, International Journal of Drug Policy, 21, s. 86-90.
• Wojcieszak, K., 2010, Smak życia, czyli debata o "dopalaczach", Program profilaktyki uniwersalnej, Krajowe Biuro Przeciwdziałania Narkomanii, Warszawa.