Rodzinne ogrody działkowe jako element zielonej infrastruktury na terenie aglomeracji poznańskiej

• Autorzy: Magdalena Szczepańska , Michał Krzyżaniak , Piotr Urbański

Warianty tytułu

EN Family allotment gardens as an element of green infrastructure in the Poznan agglomeration

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rodzinne ogrody działkowe stanowią ważny składnik terenów zieleni miejskiej, pełniąc wiele istotnych funkcji zarówno w mieście, jak i dla jego mieszkańców. W ostatnich 10 latach odnotowuje się spadek liczby ogrodów działkowych we wszystkich województwach. Współczesne ogrody tracą funkcje produkcyjne na rzecz ozdobno-rekreacyjnych. W artykule przedstawiono stan ilościowy, jakościowy i przestrzenny ogrodów działkowych na obszarze aglomeracji poznańskiej, poddając analizie dane Polskiego Związku Działkowców oraz wyniki ankiet przeprowadzonych wśród działkowców i mieszkańców. Na podstawie zebranych informacji podjęto próbę sformułowania rekomendacji dla polityki przestrzennej aglomeracji. W świetle długiej i bogatej tradycji ogrodów działkowych oraz doświadczeń krajów wysoko rozwiniętych w zakresie rolnictwa miejskiego należy zapobiegać likwidacji ogrodów działkowych oraz poszukiwać dla nich nowych funkcji o charakterze zarówno społecznym, jak i produkcyjnym. W polityce przestrzennej aglomeracji należy określić sposób funkcjonowania ogrodów działkowych, zwłaszcza tych w centrach miast, ściśle formułując zasady użytkowania i charakter kształtowania tej przestrzeni - ze szczególnym uwzględnieniem aspektów estetycznych oraz kontekstu sąsiedztwa(abstrakt oryginalny)

EN

Family allotment gardens are an important component of urban green areas, fulfilling many important functions both in the city and its inhabitants. In the past 10 years it has been a decline in the number of allotments in all provinces. Contemporary gardens are losing production functions for decorative and recreational activities. The article presents the status of quantitative and qualitative spatial allotments in the area of the agglomeration, analyzing the data of the Polish Association of Allotment and the results of surveys conducted among gardeners and residents. Based on the information gathered, it was an attempt to formulate policy recommendations for spatial agglomeration. In light of the long and rich tradition of allotment gardens and the experience of developed countries in the field of urban agriculture, should be avoided liquidation allotments and look for them new functions of both a social and productive. In politics, spatial agglomeration specify the functioning of allotment gardens, especially those in urban centers, closely formulating the terms of use and nature of the shape of the space - with particular emphasis on the aesthetic and the context of the neighborhood.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Miasto; Ochrona terenów zielonych; Ogrody działkowe

EN

Agriculture; City; Protection of green areas; Allotment gardens

• Czasopismo: Studia Miejskie
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 22
• Strony: 129--142

Twórcy

autor

Magdalena Szczepańska

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

autor

Michał Krzyżaniak

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Piotr Urbański

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Ahern, J., 2007, Green infrastructure for cities: the spatial dimension, [w:] Cities of the future: Towards integrated sustainable water and landscape management, eds. V. Novotny, L. Breckenridge, P. Brown, IWA Publishers, London.
• COM, 2013, Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee of the Regions: Green Infrastructure (GI) - Enhancing Europe's Natural Capital, European Commission, Brussels, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2013:0249:FIN:EN:PDF (dostęp 10 maja 2016).
• Giecewicz J., 2005, Obszary rolne jako czynnik przyrodniczej rewitalizacji miasta, "Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych PAN" t. 1.
• Kim są polscy działkowcy? Badanie wykonane przez Krajową Radę Polskiego Związku Działkowców przy współudziale okręgowych zarządów PZD i zarządów ROD, 2011, Krajowa Rada Polskiego Związku Działkowców, Warszawa.
• Krzyk P., Tokarczuk T., Heczko-Hyłowa E., Ziobrowski Z., 2013, Obszary rolne jako element struktury przestrzennej miast - problemy planistyczne, Instytut Rozwoju Miast, Kraków.
• Latkowska M.J., 2008, Hortiterapia - rehabilitacja i terapia przez pracę w ogrodzie, "Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych" z. 525.
• Latkowska M.J., 2012, "Community gardens", czyli ogrody sąsiedzkie - nowe formy zieleni w przestrzeni miejskiej, "Czasopismo Techniczne" z. 19.
• Lubawy W., 1937, Historia ogrodów działkowych w Polsce, Związek Towarzystw Ogrodów Działkowych, Przydomowych, Małych Osiedli i Hodowli Drobnego Inwentarza Rzeczpospolitej Polskiej, Poznań.
• Madureira H., Andresen T., 2014, Planning for multifunctional urban green infrastructures: Promises and challenges, "Urban Design International" 19(1), http://doi.org/10. 1057/udi.2013.11 (dostęp 10 maja 2016).
• Mierzejewska L., 2001, Tereny zielone w strukturze przestrzennej miasta Poznania, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań.
• Mougeot L.J.A., 2000, Urban agriculture: definition, presence, potential and risks, [w:] Growing cities, growing food: Urban agriculture on the policy agenda. A reader on urban agriculture, eds. N. Bakker et al., German Foundation for International Development (DSE), Feldafing.
• Mougeot L.J.A., 2006, Growing better cities: Urban agriculture for sustainable development, International Development Research Centre, Ottawa.
• Pawlikowska-Piechotka A., 2010, Tradycja ogrodów działkowych w Polsce, Novae Res, Gdynia.
• Raszka B., 2007, Kształtowanie przestrzennych systemów ekologicznych w obrębie obszaru metropolitalnego Poznania, "Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska" R. XVI, z. 35.
• Regulamin ROD, załącznik nr 1 do Uchwały KRPZD nr 2/XVIII/2014 z dnia 21 lutego 2014 r.
• Romanowski H., 2012, Uwagi o architekturze ogrodów działkowych, "Czasopismo Techniczne" z. 19.
• Stachura K., 2013, Environmental analysis of land use changes in green infrastructure of a city, with particular emphasis on allotment gardens: Poznań and Salzburg case study, http://www.urbanallotments.eu/fileadmin/uag/media/STSM/STSN_Report_Stachura.pdf (dostęp październik 2015).
• Steinbuch L., 2012, Nahrungsmittelproduktion in der Stadt. Konzepte für Stuttgart, Universität Stuttgart, Stuttgart.
• Studium uwarunkowań rozwoju przestrzennego Aglomeracji Poznańskiej, 2012, Centrum Badań Metropolitalnych, Poznań.
• Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania uchwalone uchwałą nr LXXII/1137/VI/2014 z 23 września 2014 r.
• Szczęsny M., Kimic K., 2012, Możliwości adaptacji terenów ogrodów działkowych na obiekty ogólnodostępne na przykładzie Rodzinnego Ogrodu Działkowego przy kanale Gocławskim w Warszawie, "Czasopismo Techniczne" z. 30.
• Szkup R., 2013, Użytkowanie rodzinnych ogrodów działkowych (ROD) przez społeczność wielkomiejską, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Tzoulas K., Korpela K., Venn S., Yli-Pelkonen V., Kazmierczak A., Niemela J., 2007, Promoting ecosystem and human health in urban areas using green infrastructure: a literature review, "Landscape and Urban Planning" 81.
• Uchwała KRPZD nr 2/XVIII/2014 z dnia 21 lutego 2014 r.
• Ustawa z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. z 2014 r., poz. 40).
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880).
• Wilczyński S., 1927, Ogródki działkowe jako zagadnienie społeczne, Drukarnia św. Wojciecha, Poznań.