Szkoły jako zakłady publiczne

• Autorzy: Danuta Kurzyna-Chmiel

Warianty tytułu

Schools as Public Establishments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem analizy objęte zostaną szkoły należące do systemu oświaty. Przedstawienie wybranych poglądów doktryny w kontekście analizy rozwiązań prawnych pozwoli autorce na sformułowanie wniosków co do współczesnego pojmowania zakładu publicznego. Zjawiskiem wyraźnym jest rozwój administracji świadczącej i coraz szerszy udział podmiotów niepublicznych w realizacji zadań oświatowych. Zdecydowaną większość szkół zakładają i prowadzą jednostki samorządu terytorialnego i ministrowie. Zapewnienie realizacji zadań oświatowych jest obowiązkiem wyłącznie tych podmiotów. Tylko też one gwarantują najpełniejszą realizację świadczeń oświatowych o cechach trwałości. Ustrojodawca dopuszcza tworzenie także przez podmioty niepubliczne szkół, co znacznie rozszerza ofertę świadczeń. W polskim modelu wszystkie szkoły są nadzorowane i kontrolowane przez państwo. Niemniej w stosunku do szkół niepublicznych o nadzorze mowa w wybranych obszarach, zwłaszcza nadzoru pedagogicznego, a jego zakres zależy od rodzaju szkoły niepublicznej. Zakłady, które można by nazwać prywatnymi, tj. szkoły niepubliczne, często ulegają "upublicznieniu". (abstrakt oryginalny)

EN

The analysis applies to schools in the education system. The presentation of selected views of the legal doctrine in the context of the analysis of legislation enables the authoress to formulate proposals as to the modern understanding of a public establishment. The development of provisioning administration and an increasingly greater involvement of non-public entities in the fulfilment of educational tasks is a clear phenomenon. The decided majority of schools have been established and are managed by territorial self-government units and ministers. Only these entities are obliged to assure the fulfilment of educational tasks. Additionally, only they provide the most complete fulfilment of sustainable educational benefits. The creators of the system also enable non-public entities to establish schools, which greatly extends the range of benefits. In the Polish model, all schools are supervised and controlled by the state. Even so, with respect to non-public schools, there can be talk of supervision in selected areas, especially educational supervision, while its scope depends on the type of non-public school. Establishments, which can be called private, namely non-public schools, often succumb to "becoming public". (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Szkolnictwo państwowe; Przedsiębiorstwo sektora publicznego; Samorząd terytorialny

EN

State education; Public sector enterprise; Local government

• Czasopismo: Samorząd Terytorialny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 3
• Strony: 26--36

Twórcy

autor

Danuta Kurzyna-Chmiel

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• A. Błaś, Formy działania administracji w warunkach prywatyzacji zadań publicznych, w: Administracja i prawo administracyjne u progu trzeciego tysiąclecia. Materiały ze Zjazdu Katedr Prawa i Postępowania Administracyjnego, Łódź 2000, 50.
• A. Błaś, Prawo administracyjne wobec przemian we współczesnym państwie prawnym, w: J. Boć, A. Chajbowicz (red.), Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, Wrocław 2009, s. 41-42.
• A. Jeżowski, Szkoły publiczne, w: A. Jeżowski, J. Kropiwnicki (red.), Szkoła samorządowa. Poradnik dyrektora, Jelenia Góra 1993.
• B. Dolnicki, Pozycja prawna studenta i doktoranta uniwersytetu, w: A. Szadok-Bratuń (red.), Nowe prawo o szkolnictwie wyższym a podmiotowość studenta, Wrocław 2007, s. 92-93.
• B. Śliwierski (red.), Rola szkoły, rola oświaty, dyrektora, Kraków 2002.
• D. Kurzyna-Chmiel, Oświata jako zadanie publiczne, Warszawa 2013, s. 242.
• E. Iserzon, Prawo administracyjne, Warszawa 1968, s. 117.
• E. Ochendowski, Prawo administracyjne. Część ogólna, Toruń 2004, s. 242.
• E. Ochendowski, Zakład administracyjny, jako podmiot administracji państwowej, Poznań 1969, s. 32-33.
• E. Stefańska, Kilka uwag na temat współczesnego pojęcia zakładu administracyjnego (publicznego), w: S. Wrzosek, M. Domagała, J. Izdebski, T. Stanisławski (red.), Przegląd dyscyplin badawczych pokrewnych nauce prawa i postępowania administracyjnego, Lublin 2010, s. 95.
• F. Kasperek, Podręcznik prawa politycznego, t. 1, Kraków 1888, s. 264.
• H. Izdebski, M. Kulesza, Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 2004, s. 111.
• H. Spasowska-Czarny, Administracyjnoprawny status zakładów publicznych, Lublin 2014, s. 51.
• J. Boć, w: J. Boć, T. Kuta, Prawo administracyjne, Wrocław 1980, s. 77.
• J. Starościak, Prawo administracyjne, Warszawa 1969, s. 172.
• J. Zimmermann, Prawo administracyjne, Kraków 2005, s. 134.
• J. Zimmermann, Prawo administracyjne, Warszawa 2006, s. 113.
• L. Duguit, Traité de droit constitutionnel, t. 2, Paryż 1928, s. 61.
• L. Zacharko, Prywatyzacja zadań publicznych gminy. Studium administracyjnoprawne, Katowice 2000, s. 13.
• M. Elżanowski, Zakład państwowy w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 1970, s. 24-25.
• M. Hauriou, Precis de droit administratif et de droit public, Paryż 1921, s. 303.
• M. Jaroszyński (red.), Polskie prawo administracyjne, cz. 1, Warszawa 1952, s. 176.
• M. Stahl, Cele publiczne i zadania publiczne, w: J. Zimmermann (red.), Koncepcja systemu prawa administracyjnego, Warszawa 2007, s. 95.
• O. Mayer, Deutsches verwaltungsrecht, t. 2, München-Leipzig 1924, s. 268.
• P. Chmielnicki, Zakłady administracyjne w Polsce. Ustrój wewnętrzny, Warszawa 2008, s. 19-22 i podana tam literatura.
• P. Dańczak, Decyzja administracyjna w indywidualnych sprawach studentów i doktorantów, Warszawa 2015, s. 43.
• P. Przybysz, Sytuacja prawna jednostki w zakładzie oświatowym, w: E. Ura (red.), Jednostka wobec działań administracji publicznej, Rzeszów 2001, s. 365.
• R. Michalska-Badziak, w: M. Stahl (red.), Prawo administracyjne pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2013, s. 275.
• S. Fundowicz, Decentralizacja administracji publicznej w Polsce, Lublin 2005, s. 73-74.
• S. Fundowicz, Zakłady publiczne, w: J. Stelmasiak, J. Szreniawski (red.), Prawo administracyjne ustrojowe. Podmioty administracji publicznej, Bydgoszcz-Lublin 2002, s. 175.
• S. Gebert, Komentarz do ustawy o radach narodowych, Warszawa 1964, s. 118-119.
• S. Kraszewski, Regulaminy zakładowe, w: Kryteria prawidłowości działań wewnętrznych administracji, Wrocław 1981, s. 81.
• T. Dębowska-Romanowska, Zagadnienia prawne wydatków publicznych na rzecz osób trzecich, Łódź 1993, s. 44.
• T. Rabska, Przywracanie ciągłości pojęć prawnych. Państwo prawa. Administracja. Sądownictwo. Prace dedykowane prof. dr. hab. Januszowi Łętowskiemu, Warszawa 1999, s. 210-217.
• W. Klonowiecki, Zakład publiczny w prawie polskim, Lublin 1933, s. 121; T. Bigo, Związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa polskiego, Warszawa 1928, s. 200.
• Z. Czarnik, J. Posłuszny, Zakład publiczny, w: R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, (red.) Podmioty administrujące, t. 6, System prawa administracyjnego, Warszawa 2011, s. 451.