Ekoinnowacje w zamówieniach publicznych na roboty budowlane w Polsce

• Autorzy: Krzysztof Zachura

Warianty tytułu

Innovation in Public Procurement on Building Industry of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest analiza i ocena rozwiązań związanych z funkcjonowaniem systemu zamówień publicznych, a w szczególności tzw. zielonych zamówień pod kątem jego wpływu na rozwój ekoinnowacyjnych rozwiązań w budownictwie. Zamówienia publiczne ze względu obligatoryjny charakter dla wielu podmiotów gospodarczych oraz znaczną wartość wyznaczają kierunki rozwoju wielu branż, a w szczególności budowlanej. Tempo zmian technologicznych dokonane po wejściu Polski do Unii Europejskiej i konkurowanie na rynku globalnym wymaga stałego wprowadzania innowacyjnych rozwiązań. Zamówienia publiczne wzmacniają również popyt na proekologiczne usługi i towary ze strony instytucji publicznych stanowiąc jeden z najbardziej efektywnych instrumentów wprowadzania takich rozwiązań. Unia Europejska wydała szereg dyrektyw, rozporządzeń i komunikatów, które określają zasady, możliwości i pożądany zakres stosowania ekologicznych kryteriów przyznawania zamówień publicznych. W referacie przedstawiono aktualną sytuację na rynku zielonych zamówień publicznych oraz podano praktyczne przykłady kreowania innowacyjności i zrównoważonego rozwoju na przykładzie branży budowlanej. Budownictwo w sposób znaczący napędza gospodarkę, która jest narażona na różne kryzysy i zawirowania. Zielone zamówienia publiczne, ze względu na perspektywę ukierunkowania w stronę zrównoważonego rozwoju mogą wraz z pojawiającymi się ekoinnowacjami korzystnie wpływać na rozwój i stabilizację branży. Doświadczenia innych państw europejskich, zwłaszcza zachodnich, takie jak Niemcy czy Austria oraz krajów skandynawskich, w których potwierdzono wysoki stopień wdrożenia budownictwa energooszczędnego i pasywnego opartego na ekoinnowacjach, zwłaszcza dzięki prowadzeniu prac badawczych i wdrożeniowych przez różne instytucje oraz dotacjom państwowym, stanowią dla Polski istotny wzorzec i jedyną drogę do obniżenia kosztów budowy obiektów, które w nieodległej przyszłości mogą sprostać zapisom dyrektyw unijnych. Wydaje się, iż środowiska naukowców i praktyków doceniają zachodnioeuropejski model działania w tym zakresie, gdyż powstają w Polsce instytucje i inicjatywy na rzecz wdrażania budownictwa zrównoważonego. Należą do nich min. działalności Polskiego Instytutu Budownictwa Pasywnego w Gdańsku czy też Małopolskiego Centrum Budownictwa Energooszczędnego w Krakowie. Nawiązując do ścieżki doświadczeń zachodnioeuropejskich, rozwiązaniem jest two-rzenie własnego zaplecza naukowego, instytucji testujących i wdrażających nowe, rodzime, a więc tańsze implementacje technologiczne i materiałowe, będące innowacjami. Konieczna jest współpraca i wymiana doświadczeń naukowców ze środowiskiem praktyków, czyli architektów, konstruktorów, producentów i deweloperów, a także niezbędne są przedsięwzięcia w celu kształcenia kadry wykwalifikowanej w budowie takich domów i konstrukcji odpowiednich urządzeń już na etapie szkoły średniej i zawodowej. Opisane w niniejszym artykule praktyczne przykłady z małopolskich jednostek sektora finansów publicznych świadczą o istnieniu wśród polskiej kadry inżynierskiej pomysłów i chęci tworzenia nowych rozwiązań. Potrzebują one jednak odpowiedniego wsparcia finansowego i zaplecza badawczego, które przy pomocy wprowadzanej obecnie nowej ustawy prawo zamówień publicznych, zwiększającej rolę zielonych zamówień, może zostać osiągnięte. Wzrasta ponadto świadomość Inwestorów publicznych w zakresie wdrażania zasad zrównoważonego rozwoju, w tym w szczególności użycia zielonych zamówień publicznych w branży budowlanej, co dowodzą pojawiające się obiekty użyteczności publicznej, budowane w standardzie obiektów pasywnych i energooszczędnych. (abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of this article is to analyze and rate ideas related to functioning of the public procurement system, in particular the so called "green orders", in terms of its impact on the development of eco-innovative solutions in the construction industry. The public procurement system, due to its obligatory character for many business entities and significant value, establishes the directions of development for many industries, especially the construction industry. The pace of technological progress accomplished after Poland's accession to the European Union and competing on the global market requires constant implementation of innovative solutions. Public procurement also amplifies the demand for ecological goods and services from public institutions, being one of the most effective instruments of implementing such solutions. The European Union has issued a number of directives, decrees and communiques governing the rules, capabilities and desired range of applying ecological criteria of conferring public procurement. The essay outlines the current situation of ecological public procurement and provides practical examples of creating innovative and sustainable growth, based on the construction industry. Construction significantly drives the economy, which vulnerable to crises and turbulence. Green public procurement, together with ecological innovations, can positively impact the development and stabilization of the industry, due to its orientation towards sustainable growth. Experience drawn from other, particularly Western European, countries, such as Germany, Austria and Scandinavian countries, which have a high level of energy efficient and passive constructions based on ecological innovations thanks to research and implementations performed by various institutions and government grants, is a significant benchmark for Poland and the only way of reducing construction costs, which could comply with the EU directive in the near future. It seems that both researchers and practitioners appreciate the West European line of work, as institutions and initiatives towards implementing sustained construction are being created in Poland. These include, among others: operations of the Polish Institute of Passive Building in Gdansk or Center for Energy Efficient Buildings in Lesser Poland, in Kraków. Referring to Western European experience, the solution lies in developing our own research facilities, institutions testing and implementing new, native (ie. less expensive) and innovative technological and material solutions. Cooperation and skill sharing between researchers and practitioners, such as architects, constructors, producers and developers is necessary, as are initiatives towards training staff qualified in building such houses and constructing appropriate equipment on a high school level. The practical examples of Lesser Polish public finance units outlined in this article denote the existence of ideas and willingness to create new solutions among the Polish engineering staff. These initiatives, however, require sufficient financial support and research facilities, which can be achieved thanks to the current implementation of a new public procurement law, increasing the role of sustainable procurement. Furthermore, public investor awareness is increasing in the range of introducing sustained development rules, especially in the utilization of green procurement in the building sector, as evidenced by public facilities constructed in the passive and energy efficient standard. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zamówienia publiczne; Ekoinnowacje; Budownictwo; Zielone budownictwo

EN

Public procurement; Eco-innovation; Construction; Green building

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomiczno-Społecznej w Ostrołęce
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 22
• Strony: 323--341

Twórcy

autor

Krzysztof Zachura

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Bibliografia

• 1. Druk nr 366, Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw, sprawozdanie z przebiegu legislacyjnego, [Form No. 366, Government 366, Government Bill amending the Act - Public Procurement Law and some other acts, the report on the legislative process ], Kancelaria Sejmu, Warszawa 2016 r.
• 2. Informacja o wynikach kontroli Najwyższej Izby Kontroli pn. ,,Działania Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad na rzecz zapewnienia odpowiedniej jakości robót drogowych, [Information about the results of the control of the Supreme Chamber of Control pn. ,, The activities of the General Directorate for National Roads and Highways to ensure the quality of road works], Warszawa 2015 r., s. 7.
• 3. Keisler J.M., Buehring W.A., Jak Wielu Dostawców jest skręcanych ceną w dół? Przykłady z rynku, [How Many Vendors Does It Take To Screw Down A Price? A Primer On Competition], Journal Of Public Procurement, 2005, Volume 5, Issue 3, s. 291-317.
• 4. Koszty cyklu życia, [Life-cycle costing], Komisja Europejska, http://ec.europa.eu/environment/gpp/lcc.htm, dostęp 30.09.2016 r.
• 5. Kulczycka J., Wernicka M., ,,Czy zamówienia publiczne mogą być zielone?-znaczenie kosztów cyklu życia" [Is public procurement can be green - the importance of life-cycle costs], IGSMiE PAN, Kraków 2010 r.
• 6. Kurowska A., Promowanie innowacji w zamówieniach publicznych - przegląd instrumentów prawnych dyrektywy 2004/18/WE, [Promoting innovation in public procurement - a review of the legal instruments of Directive 2004/18 / EC], Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków 2011 r.
• 7. Niedzielski P., Rychlik K., Innowacje i Kreatywność, [Innovation and Creativity], Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2006, s. 21.
• 8. Nowicki H., System zamówień publicznych jako regulacja kreująca innowacyjność, [Public procurement system as a regulation creating the innovation], UZP - UMCS, Lublin 2011 r., s. 111.
• 9. Norma PN-EN 13829 dotycząca badania szczelności budynków metodą ciśnieniową, PN-EN 13829 for leak testing method of building pressure.
• 10. Panasiuk A., Kłoda Z., Zamówienia publiczne przyjazne innowacjom, [Innovation-friendly public procurement], PARP, Warszawa 2010 r.
• 11. Raport UOKiK z września 2013 r., System Zamówień Publicznych a Rozwój Konkurencji w Gospodarce, [The Public Procurement and Development of Competition in the Economy], UOKiK, Warszawa 2013 s. 11.
• 12. Ustawa z dnia 10 czerwca 1994 roku o zamówieniach publicznych, [The act of 10 June 1994 on Public Procurement], Dz. U. 1994 nr 76 poz. 344, ze zm.
• 13. Ustawa z dnia 27.08.2009 r. o zmianie ustawy - Prawo Budowlane oraz ustawy o gospodarce nieruchomościami, [The Act of 27 August 2009r. The act of change the law - Construction Law and the Law on Real Estate], Dz. U z 2009, nr 161, poz.1279, ze zm.
• 14. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r., [The act of 27 August 2009 on Public Finances], Dz. U. z 2009 r., nr 157, poz. 1240, ze zm.
• 15. Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych, [The Act of 29 August 2014. Amending the Act - Public Procurement Law], Dz. U. z 2014 r., poz. 1232, ze zm.
• 16. Ustawa z dnia 22 czerwca 2016 r. Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw, [The act of 22 June 2016 r. on Public Procurement and some other acts], Dz. U. z 2016 r. poz. 1020.