PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2016 | nr 40 | 85--97
Tytuł artykułu

"Socjologia pociągu" - wprowadzenie do badań nad interakcjami między podróżnymi

Treść / Zawartość
Warianty tytułu
"Train Sociology" an Introduction to Researching the Interactions between Passengers
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Cel. Naszkicowanie wstępu do "socjologii pociągu", pojmowanej jako pewien obszar naukowych rozważań w ramach socjologii podróży, przez przedstawienie historycznych zmian, jakie wraz z rozwojem infrastruktury kolejowej zachodziły wewnątrz pociągu w dziedzinie interakcji międzyludzkich oraz percepcji czasu i przestrzeni. Drugorzędnym celem pracy jest przedstawienie możliwych kierunków badawczych w ramach "socjologii pociągu".
Metoda. Analiza dostępnej literatury socjologicznej i antropologicznej dotyczącej podróży pociągiem, historii kolei i jej wpływu na świat człowieka.
Wyniki. Przeprowadzona analiza pozwoliła na zrekonstruowanie wpływu rozwoju kolejnictwa na postrzeganie czasu i przestrzeni przez człowieka z perspektywy poruszającego się środka lokomocji. Płaszczyzną, która w sposób szczególny odzwierciedlała zachodzące zmiany, okazała się ludzka wyobraźnia, czego przejawem były na przykład liczne dzieła literackie. Dla współczesnych badaczy społecznych niezwykle interesujące mogą być stosunki międzyludzkie zachodzące wewnątrz przedziału pociągowego. W artykule proponuję przyjrzenie się zachowaniom pasażerów i sposobom nawiązywania przez nich interakcji w trakcie podróży poprzez obranie perspektywy dramaturgicznej w ujęciu Ervinga Goffmana.
Ograniczenia badań i wnioskowania. Zakres proponowanych badań ograniczony został do polskich pociągów posiadających wagony z przedziałami, które obecnie są coraz mniej popularne.
Implikacje praktyczne. Wyniki zaproponowanych badań mogą być wykorzystane w procesie projektowania przestrzeni pociągu, aby była ona dostosowana do wymagań pasażerów i zapewniała możliwie najwyższy komfort podróży, uwzględniający jej różne aspekty (także towarzyskie).
Oryginalność pracy. Wielowymiarowe scharakteryzowanie wpływu rozwoju sieci kolejowej na rozwój oraz "kondycję" człowieka. Propozycja nowych kierunków badawczych w socjologii i antropologii.
Rodzaj pracy. Praca przeglądowa. (abstrakt oryginalny)
EN
Purpose. The purpose of the article is to sketch an introduction to train sociology by presenting historical changes which - along with the development of railway infrastructure - occurred regarding trains in the matter of interpersonal interactions and the perception of time and space. The secondary goal is to introduce possible research directions within train sociology.
Method. The analysis of available sociological and anthropological literature on train journey, the history of the railway and its implications for the social world.
Findings. The analysis of available literature allowed to reconstruct the influence of railway development on the perception of time and space from the perspective of a moving means of transport. The area that occurred to be particularly affected with the changes was human imagination, which was expressed in the belles-lettres. Contemporary social researchers may find the interpersonal relations that occur within train compartments interesting. In the article, I recommend investigating passengers' behaviour and the ways of implementing interactions by inducing the dramaturgical perspective of Erving Goffman.
Research and conclusions limitations. The scope of proposed research is limited to Polish trains that have wagons with compartments, which are less and less popular nowadays.
Practical implications. The results of the proposed research may be used in the process of designing the train space so that it would fully meet the travellers' requirements and provide them comfort.
Originality. Multidimensional description of influence of the railway development on the human "condition". Suggestion for new research directions in sociology and anthropology.
Type of paper: An overview article. (original abstract)
Rocznik
Numer
Strony
85--97
Opis fizyczny
Twórcy
  • Polska Akademia Nauk
Bibliografia
  • Attenbury P., red. (1994), Koleją przez świat. Przewodnik wzdłuż 30 najatrakcyjniejszych tras kolejowych świata, Oficyna Wydawnicza MULTICO, Warszawa.
  • Goffman E. (2006), Rytuał interakcyjny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Goffman E. (2008a), Zachowanie w miejscach publicznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Goffman E. (2008b), Człowiek w teatrze życia codziennego, Aletheia, Warszawa.
  • Hall E. T. (2003), Ukryty wymiar, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA., Warszawa.
  • Harvey D. (1996), Justice, Nature and the Geography of Difference, Wiley - Blackwell, San Francisco.
  • Löfgren O. (2002), On Holiday. A History of Vacationing, University of California Press, Berkeley.
  • Marleau-Ponty M. (2001), Fenomenologia percepcji, Aletheia, Warszawa.
  • Pisarski M. (1971), Koleje polskie 1842-1972, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa.
  • Podemski K. (2004), Socjologia podróży,Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
  • Richards J., MacKenzie J.M. (1986), The Railway Station. A Social History, Oxford University Press, Oksford.
  • Ritzer G. (2003), Makdonaldyzacja społeczeństwa: wydanie na nowy wiek, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA., Warszawa.
  • Schlivelbusch W. (1986), The Railway Journey: The Industrialization of Time and Space in the Nineteenth Century, The University of California Press, Berkeley.
  • Taylor Z. (2007), Rozwój i regres sieci kolejowej w Polsce, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, Warszawa.
  • Tomasik W. (2007), Ikona ponowoczesności. Kolej w literaturze polskiej, Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Wrocław.
  • Urry J. (2007), Spojrzenie turysty, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Urry J. (2009), Socjologia mobilności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Nagranie wykładu Thomasa Hellum na temat programów relacjonujących podróże pociągiem i statkiem na portalu popularnonaukowym TED, https://www.ted.com/talks/thomas_hellum_the_world_s_most_boring_ television_and_why_it_s_hilariously_addictive (19.07.2015).
  • Amatorska relacja z podróży Koleją transsyberyjską na portalu YouTube, https://www.youtube.com/watch?v=kHcvTL-sRdU (19.07.2015).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171463742

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.