PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2016 | nr 39 Turystyka w antropologicznej perspektywie | 143--157
Tytuł artykułu

"Głowa miast wszystkich" : obraz Rzymu w przewodniku Pielgrzym włoski z 1614 roku

Treść / Zawartość
Warianty tytułu
"The Capital of all Cities" : the Image of Rome in Italian Pilgrim, the 1614 Guidebook
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Cel. Charakterystyka jednego z najstarszych polskich przewodników turystycznych, zatytułowanego Pielgrzym włoski, albo krótkie Rzymu i miast przedniejszych włoskich krótkie opisanie, przedstawienie sylwetki jego autora - Franciszka Cezarego, a także określenie znaczenia tej publikacji w ramach najstarszej polskiej literatury przewodnikowej.
Metoda. Analiza treści badanego przewodnika, odniesienie go do włoskiego pierwowzoru L'antichità di Roma Andrei Palladia (analiza porównawcza), wykorzystanie literatury dotyczącej osoby Franciszka Cezarego, a także opracowań z zakresu historii turystyki.
Wyniki. Przeprowadzone badania wykazały, że omówiony w artykule Pielgrzym włoski stanowi istotny, a jednocześnie niedoceniany w literaturze naukowej wkład w kształtowanie się polskiej literatury przewodnikowej, zaś osobę Franciszka Cezarego należy uznać za jednego z prekursorów tworzenia tego rodzaju opracowań. Zasadniczy tekst przewodnika został zaczerpnięty z książki Andrei Palladia na temat starożytności rzymskich i stanowi drugi (po francuskim) przekład tego dzieła. Cezary jest natomiast autorem erudycyjnej przedmowy, stanowiącej dedykację dla księcia Pawła Janusza Ostrogskiego, a także zamieszczonego na końcu zestawienia informacji praktycznych na temat tras przejazdu, noclegów i walut obowiązujących w mijanych po drodze do Włoch krajach.
Ograniczenia badań i wnioskowania. Słaby stan wiedzy na temat początków polskiej literatury przewodnikowej utrudnia przedstawienie pełniejszego kontekstu kulturowego, w jakim osadzona jest omawiana publikacja.
Implikacje praktyczne. Praca wskazuje na konieczność prowadzenia szczegółowych badań nad najstarszymi polskimi przewodnikami turystycznymi.
Oryginalność pracy. Artykuł dotyczy ważnego dla polskiej historiografii turystycznej opracowania, które do tej pory nie uzyskało omówienia w literaturze naukowej z zakresu historii turystyki.
Rodzaj pracy. Artykuł o charakterze przeglądowym. (abstrakt oryginalny)
EN
Purpose. The characteristics of one of the oldest Polish traveller's guides entitled Italian Pilgrim or a Short Description of Rome and Other Outstanding Cities in Italy, moreover the presentation of its author - Franciszek Cezary and the significance of this publication among the oldest Polish guidebooks.
Method. The analysis of the content of the studied guidebook by reference to the Italian original L'antichità di Roma by Andrea Palladio (comparative analysis), recourse to the literature where information about Franciszek Cezary can be found and to the compilations related to the history of tourism.
Findings. The study showed that the guidebook discussed in the article, Italian Pilgrim, is a significant, yet not appreciated in academic literature contribution to the development of Polish guidebook literature. Consequently, Franciszek Cezary should be treated as one of the forerunners of creating such compilations. The main content of the guidebook was borrowed from Andrea Palladio's book about Roman antiquity and is the second (after the French one) translation of the book. However, Cezary is the sole author of an erudite foreword which, as a matter of fact, is a dedication to Prince Paweł Janusz Ostrogski. He is also the author of the compilation of practical information concerning the routes, accommodation and currencies used in the countries crossed while travelling to Italy, which was printed at the end of the book.
Research and conclusion limitations. Poor knowledge about the beginnings of Polish guidebooks hinders the full presentation of cultural context of the publication.
Practical implications. The paper shows the necessity to carry out detailed research in the oldest Polish traveller's guides.
Originality. The article concerns an important compilation contributing to the Polish tourism historiography, which has never been described before in literature on the history of tourism.
Type of paper. A review article. (original abstract)
Twórcy
  • Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
Bibliografia
  • Ackermann J. S. (1966), Palladio, Penguin Books, New York.
  • Antologia pamiętników polskich XVI wieku (1966), Pollak R., red., wybór i opracowanie Drewniak S. i Kaczmarek M., Ossolineum, Wrocław.
  • Bibliografia Polska Karola Estreichera (1898), t. 14, Wydanie Akademii Umiejętności, Czcionkami Drukarni Akademii Umiejętności, Kraków.
  • Bibliografia Polska Karola Estreichera (1913), t. 25, wydał S. Estreicher, Nakładem Akademii Umiejętności, Kraków.
  • Bieniarzówna J. (1974), Wiekowe tradycje miłośnictwa Krakowa, "Rocznik Krakowski", t. 45, s. 11-18.
  • Biliński B. (1992), La prima guida polacca di Roma: Andrzej Wargocki «O Rzymie pogańskim y chrześcijańskim ksiąg dwoje» (Sulla Roma pagana e cristiana libri due), Cracovia 1610, 1648, [w:] Idem, Figure e momenti Polacchi a Roma. Strenna di commiato, Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław, s. 33-144.
  • Black J. (2003), The British Abroad. The Grand Tour in Eighteenth Century, Sutton Publishing, London.
  • Bratuń M. (2014), Narodziny - Rozwój - Zmierzch, [w:] Roćko A., red., Polski Grand Tour w XVIII i początkach XIX wieku, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa, s. 19-30.
  • Budka W. (1937), Cezary Franciszek (1583-1651), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków, s. 243-244.
  • Cezary F. (1614), Pielgrzym włoski, albo krótkie Rzymu i miast przedniejszych włoskich opisanie, teraz nowo z włoskiego na polski język przełożone przez Franciszka Cesariusa. Przydane są od tegoż drogi i gościńce cudzoziemskie, rachując wszędy dalekość ich na mile własne każdego państwa, przytym też wiadomość niemieckiej i włoskiej monety, U dziedziców Jakuba Siebencheyera, Kraków.
  • Duda J. (1996), Przewodniki po Krakowie (do 1914 roku). Książki, ich autorzy i wydawcy, "Rocznik Krakowski", t. 57, s. 53-87.
  • Duda J. (2007), Z przewodnikiem po Krakowie, "Alma Mater", nr 87, s. 28-33.
  • Estreicher K. (1977), Emanuela Murraya "Opisanie Krakowa" a literatura o Krakowie i plan kołłątajowski, "Rocznik Krakowski", t. 48, s. 57-157.
  • Freitag W. M. (1996), Guidebook, [w:] The Dictionary of Art, red. J. Turner, t. 13, Macmillan Publishers Limited, London, s. 807-813.
  • Gaj J. (2006), Dzieje turystyki w Polsce, Almamer Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa.
  • Herndon Ch. M. (2007), The history of the architectural guidebooks and the development of an architectural information system, Georgia Institute of Technology.
  • Knebel H. (1960), Soziologische Strukturwandlungen im modernen Tourismus, Enke, Stuttgart.
  • Korotajowa A. (2000), Cezary Franciszek (Caesarius Franciscus) drukarz w Krakowie 1616-1651, [w:] Pirożyński J., red., Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku. Vol 1: A-K, Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków, s. 82-100.
  • Kromer M. (1984), Polska czyli o położeniu, ludności, obyczajach, urzędach i sprawach publicznych Królestwa Polskiego księgi dwie, tłum. Kazikowski S., wstęp i oprac. Marchwiński R., Pojezierze, Olsztyn.
  • Kulczycki Z. (1977), Zarys historii turystyki w Polsce, wydanie III uzupełnione, Sport i Turystyka, Warszawa.
  • Litwornia A. (1991), La prima guida di Roma in lingua polacca (1614), "Alma Roma", Vol. 32, No. 1-2, s. 37-44.
  • Litwornia A. (2003), W Rzymie zwyciężonym Rzym niezwyciężony. Spory o Wieczne Miasto (1575-1630), Studia Staropolskie - Series Nova, t. III, Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
  • Mączak A. (1978), Życie codzienne w podróżach po Europie w XVI i XVII wieku, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
  • Mączak A. (1998), Odkrywanie Europy. Podróże w czasach renesansu i baroku, Novus Orbis, Gdańsk.
  • Malicki M. (2010), Repertuar wydawniczy drukarni Franciszka Cezarego starszego 1616-1651, część 1: Bibliografia druków Franciszka Cezarego starszego 1616-1651, Księgarnia Akademicka, Kraków.
  • Mead W. E. (1914), The Grand Tour in the Eighteenth Century, Houghton Mifflin Company, Boston - New York.
  • Merski J., Piotrowski J. P. (2010), Drogi ewolucji drukowanych przewodników turystycznych po Polsce, Almamer Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa.
  • Opaliński D. (2013), Przewodniki turystyczne na ziemiach polskich w okresie zaborów. Studium historyczno-źródłoznawcze, Ruthenus, Krosno.
  • Quirini-Popławska D. (1994), L'arte del viaggiare in Italia nel Medioevo, [w:] Quirini-Popławska D., red., Atti del convegno italo-polacco "Viaggio in Italia e viaggio in Polonia" organizzato dall' Instituto di Storia dell' Università Jagellonica di Cracovia dal 19 al. 20 ottobre 1992 in occasione del cinquecentesimo anniversario della scoperta dell' America, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Historyczne", z. 110, Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1994, s. 27-41.
  • Rożek M. (1986), Mirabilia Urbis Cracoviae, "Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa", nr 13, s. 49-53.
  • Seta C. (2014), L'Italia nello specchio del Grand Tour, Rizzoli, Milano.
  • Trease L. G. (1967), The Grand Tour, Heinemann, London.
  • Wilton A., Bignamini I. (1996), Grand Tour: Lure of Italy in the Eighteenth Century, Tate Publishing, London.
  • Ziarkowski D. (2011), Zabytki a turystyka. Studium poświęcone historii naukowego i krajoznawczego poznawania Doliny Prądnika, Proksenia, Kraków.
  • Żołądź D. (1994), Podróże edukacyjne Polaków w XVI i XVII w., [w:] Hellwig J., Jamrożek W., Żołądź D., Z prac poznańskich historyków wychowania, Wydawnictwo Eruditus, Poznań, s. 29-63.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171463834

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.