Stany Zjednoczone i Chiny w ujęciu geopolitycznym

• Autorzy: Julian Skrzyp

Warianty tytułu

United Stated and China : Geopolitical Grasp

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Państwa jako temat badań stanowią istotną rolę poznawczą, co wynika z ich znaczenia w stosunkach międzynarodowych. Dotyczy to szczególnie mocarstw światowych, które kształtują środowisko bezpieczeństwa w wymiarze globalnym. Takimi podmiotami są właśnie Stany Zjednoczone i Chiny, które jako mocarstwa globalne kształtują stosunki międzynarodowe w świecie według własnych interesów. Dodać tu należy, że ich cele w realizacji tej polityki mogą być zbieżne lub przeciwstawne. W pracy niniejszej przedstawiono realizację geopolityki przez Stany Zjednoczone, ukierunkowaną na utrzymanie dominującej pozycji w świecie, w tym m. in. sprawowanie kontroli szlaków transportowych w newralgicznych punktach globu ziemskiego. W przypadku Chin sytuacja jest podobna. Dążą one do zapewnienia sobie swobody działania na wszystkich kontynentach świata, by w ten sposób zdobyć przewagę gospodarczą i militarną nad swoim rywalem. Obydwa mocarstwa mają ściśle sprecyzowane koncepcje geopolityczne, geoekonomiczne i geostrategiczne, które realizują. Przykładem działań ekonomicznych może być tworzenie stref wolnocłowych, a działań militarnych - koncepcji strategicznych przyjętych zarówno przez Stany Zjednoczone, jak i Chiny. (abstrakt oryginalny)

EN

States as an object of study play an important cognitive role, which results from their roles in international relations. This is particularly true for global superpowers that shape the security environment worldwide. The United States and China are such entities, which as global superpowers shape international relations in the world in order to safeguard their own interests. It must be added that their goals to implement this policy may be convergent or contradictory. The present work presents the implementation of geopolitics by the United States, aimed at maintaining a dominant position in the world, including, among others, exercising control over transport routes in critical areas of the globe. In case of China, the situation is similar. It seeks to secure freedom of action on all continents of the world so as to gain economic and military advantage over its rival. Both superpowers have precisely defined geopolitical, geo-economic and geostrategic concepts, which they implement. The creation of duty free zones/free trade zones may be an example of an economic activity, and strategic concepts adopted by both the United States and China - an example of a military action. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Geopolityka; Stosunki międzynarodowe

EN

Geopolitics; International relations

• Czasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 4 (55)
• Strony: 240--257

Twórcy

autor

Julian Skrzyp

• Akademia Obrony Narodowej w Warszawie

Bibliografia

• Allison G., Blackwill R.D., Wyne A., Chiny, Stany Zjednoczone i świat w oczach Wielkiego Mistrza Lee Kuan Yewa, opracowanie: G. Allison, R.D. Blackwill, A. Wyne, Wyd. Kurhaus, Warszawa 2013.
• Bartosiak J., NOWY PORZĄDEK - Uwarunkowania geopolityczne Amerykań-sko-Chińskiej rywalizacji o hegemonię, Rola Rosji i Europy. Analiza długoterminowa, Wyd. Narodowe Centrum Studiów Strategicznych, Warszawa 2012.
• Boyd D., Ekspansja Kremla - Historia podbijania świata, tłum. R. Orleański, Wydawnictwo RM, Warszawa 2014.
• Brunet A., Guichard J.P., Chiny Światowym hegemonem?, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa 2011.
• Brzeziński Z., Druga Szansa - Trzej prezydenci i kryzys amerykańskiego supermocarstwa, Wyd. Świat Książki, Warszawa 2008.
• Brzeziński Z. Strategiczna wizja - Ameryka a kryzys globalnej potęgi, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013.
• Brzeziński Z., Scowcroft B., Ameryka i świat, Wydawca JK, Łódź 2008.
• Canrong J., Odpowiedzialność wielkiego mocarstwa - chińska perspektywa, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2012.
• Cukiernik T., Chińskie tournee po Afryce, "Czas" nr 8 (875), 24.02.2007.
• Fenby J., Chiny - Upadek i narodziny wielkiej potęgi, tłum. J. Wasiński, J. Wo łk--Łaniewski, Wydawnictwo Znak, Kraków 2009.
• Gwiazda A., Globalna ekspansja gospodarcza Chin, Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2013.
• Kagan R., Powrót historii i koniec marzeń, Wyd. REBIS, Poznań 2009.
• Kaplan R.D., Monsun - Ocean Indyjski i przyszłość amerykańskiej dominacji, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2012.
• Klar M.T., Krew i nafta, Agencja Wydawnicza i Reklamowa AKCES, Warszawa 2006.
• Koronacki J., Amerykański konserwatyzm na progu XXI wieku, Wydawnictwo von Borowiecky, Radzymin 2015.
• Kozłowski K., Państwo Środka a Nowy Jedwabny Szlak, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2011.
• Lach Z., Skrzyp J., Geopolityka i geostrategia, Wyd. AON, Warszawa 2007.
• Lacoste Y., Geopolitique, La longue historie d'aujourd'hui, Larousse, 2006.
• Lacoste Y., Geopolityka Śródziemnomorza, Wyd. Dialog, Warszawa 2010.
• Lubowski A., Świat 2040, Wydawnictwo ZNAK, Kraków 2013.
• Mocher S.-W., Hegemon - Droga Chin do dominacji, tłum. M. Kowalczyk. Wydawnictwo Sprawy Polityczne, Wołomin-Warszawa 2007.
• Pobiedziński K., Współczesny Region Azji Centralnej jako obszar wpływów międzynarodowych, pod red. A. Ziętek, Wyd. UMCS, Lublin 2008.
• Pobiedziński K., Współczesna strategia powstrzymywania w stosunku do Chin.
• "Powrót Smoka" Marsz ku pozycji globalnego mocarstwa, red. J. Marszalek--Kawa, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008.
• Region Azji Centralnej jako obszar wpływów międzynarodowych, red. B. Bojar-czyk, A. Ziętek, Wyd. UMCS, Lublin 2008.
• Skrzyp J., Wielki marsz Państwa środka ku pozycji Globalnego Ośrodka Siły, Przegląd Geopolityczny, nr 5, Wyd. Instytut Geopolityki, Częstochowa 2012.
• Sun Tzu, Sun Pin, Sztuka wojny, Wydawnictwo Helion, Gliwice 200.
• Xi Jinping, Innowacyjne Chiny, Wydawnictwo Kto jest Kim, Warszawa 2015.
• Vukadinović R., Międzynarodowe stosunki polityczne, Warszawa 1980.
• Wałkuski M., Wałkowanie Ameryki, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2012.
• Wiśniewski J., Żodź-Kuźnia K., Mocarstwa współczesnego świata. Problem przywództwa światowego, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2008.
• Włodkowska A., Mocarstwowość w polityce zagranicznej państw, [w:] R. Zięba (red.), Wstęp do teorii polityki zagranicznej państwa, Toruń 2004.
• World Economic Outlook Database, April 2009.
• Współczesne koncepcje geopolityczne i geostrategiczne wybranych państw świata, część II, Geopolityka i geostrategia państw współczesnego świata, red. Z. Lach, Wyd. AON, nr II.1.8.1.0.
• Wyciszkiewicz E. (red.), Geopolityka rurociągów. Współzależność energetyczna a stosunki międzypaństwowe na obszarze postsowieckim, PISM, Warszawa 2008.
• Zacher L., Gra o przyszłe swiaty, Warszawa 2006.
• Zarghani H., The evaluation of the variables effective on national power and designing of the model for measurement of national power of countries. Torbiat Modares, Iran 2007 - uzupełnione.
• Zenderowski R., Stosunki międzynarodowe. Vademecum, Wrocław 2006.
• http://blog.thomsonreuters.com/index.php/tag/militry.
• https://google.pl/?gws_rd = ssl