Uczytelnienie historycznego krajobrazu pól bitewnych a jego interpretacja na przykładach pobojowiska racławickiego i Pól Grunwaldzkich

• Autorzy: Dagmara Chylińska

Warianty tytułu

Visualisation of a Historical Battlefield Landscape and Its Interpretation Based on Poland's Racławice and Grunwald Battlefields

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel. Celem pracy jest analiza krajobrazu pola bitwy pod Grunwaldem i bitwy pod Racławicami - atrakcji turystycznych turystyki pól bitewnych - pod kątem czytelności w nich historycznych komponentów oraz zastosowanych w infrastrukturze turystycznej środków wizualizacji przeszłości oraz uczytelnienia krajobrazu pobojowiska.
Metoda. Autorka, na podstawie wybranych dwóch pobojowisk w Polsce - Racławic i Pól Grunwaldzkich, konfrontując badania terenowe nad współczesnym krajobrazem pobojowisk z istniejącą wiedzą na temat jego historycznego kształtu oraz roli, jaką odegrał on w przebiegu bitwy, ilustruje problem "bezimienności" miejsc znaczących w przestrzeni pobojowiska, które bez objaśnienia pozostają dla odwiedzających niezauważone, a ich znaczenie nieczytelne.
Wyniki. Badania ukazują, iż pola bitewne pozostają najczęściej czytelne jedynie w warstwie symbolicznej. Rola komponentów krajobrazu w przebiegu zdarzenia pozostaje nieokreślona, a sam krajobraz historyczny niezidentyfikowany i trudny w interpretacji.
Ograniczenia badań i wnioskowania. Badania ilustrują na wybranych przykładach problem braku czytelności krajobrazów pól bitewnych w warstwie innej niż symboliczna, którego częstość występowania dla ogółu pól bitewnych w Polsce nie została jak dotąd zbadana.
Implikacje praktyczne. Badania mogą stanowić wskazówkę dla organizatorów turystyki i zagospodarowania turystycznego militarnego dziedzictwa, jakie wartości kryje w sobie krajobraz pól bitewnych i przy użyciu jakich narzędzi może zostać on turystom uczytelniony.
Oryginalność. Prezentowany artykuł jest studium przypadku, wpisującym się w problematykę interpretacji i autentyzmu doświadczanych krajobrazów historycznych.
Rodzaj pracy. Studium przypadku. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose. The main purpose of this article is to analyse the battlefields of Grunwald and Racławice, which are tourist attractions of military and battlefield tourism. Focus was given to the preservation of the historical components and their visibility in the landscape, and the tourist infrastructure applied to a visualisation of the past and the battlefield landscape's clarification.
Method. Based on the example of two battlefields in Poland - Racławice and Pola Grunwaldzkie - the author illustrates the issue of "namelessness" of sites significant in the battlefield, which, unless clarified, remain unnoticed for visitors, their significance obscure. She does so by confronting the fieldwork on the contemporary landscape of battlefields with the existing knowledge of its historical form and the role it played in the battle.
Findings. The studies show that the battlefields seem to be clarified only in a symbolic sphere. Functions of landscape components in the battle course are indescribable and the battlefield historical landscape - unidentified and difficult to interpret.
Research limitations. The studies illustrate the issue of a lack of clarity in the battlefield landscape, which is described only in a symbolic sphere.
Practical implications. The studies could serve as a practical indication in tourism development of the battlefields. They show the specific value of a battlefield landscape and the way in which, using selected tools, it could be clarified for tourists.
Originality. This article is a case study which pertains to the problems of interpretation, protection and accessibility of a historical landscape.
Type of paper. Case study. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka kulturowa; Krajobraz kulturowy; Historia

EN

Cultural tourism; Cultural landscape; History

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 31 Atrakcje turystyczne
• Strony: 77--104

Twórcy

autor

Dagmara Chylińska

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Biskup M. (1993), Wojny Polski zakonem krzyżackim 1308-1521, marpress, Gdańsk.
• Chłosta-Sikorska A. (2011), Bitwa pod Grunwaldem w polskich podręcznikach do historii, [w:] Bitwa pod Grunwaldem w historii i tradycji Polski i Litwy, J. Rajman (red.), Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, 99, Studia Historica, XI, Wydawnictwo Naukowe UP Krakow, Krakow, s. 147-169.
• Chronis A., Hampton R.D. (2008), Consuming the authentic Gettysburg: How a tourist landscape becomes an authentic experience, [w:] "Journal of Consumer Behaviour", 7, s. 111-126.
• Churski Z. (1994), Krajobraz Pól Grunwaldzkich w początkach XV wieku, [w:] "Studia Grunwaldzkie", tom 3, s. 15-31.
• Gałązka D., Marks L. (2007), Bitwa pod Grunwaldem w 1410 r. - oczami geologa, [w:] "Przegląd Geologiczny", vol. 55, nr 1, s. 26-28.
• Gill G. (2006), Kopce w krajobrazie kulturowym Polski, Wydawnictwo DjaF, Krakow.
• Gorski K. (1918), Bitwa pod Racławicami, [w:] "Bibljoteczka legionisty", Tom 13, Drukarnia M. Arcta, Warszawa.
• Jędrysiak T., Rohrscheidt von Mikos A. (2011), Militarna turystyka kulturowa, PWE, Warszawa.
• Nadolski A. (1996), Grunwald 1410, Bellona, Warszawa.
• Olivier M. (2010), Pola bitew jako miejsca pamięci w historii Europy. Szkic, [w:] "Herito", 1/2010, s. 44-54.
• Rogalewski O. (1978), Zagospodarowanie turystyczne, WSziP, Warszawa.
• Rohrscheidt von Mikos A. (2008), Turystyka kulturowa: fenomen, potencjał, perspektywy, Gnieźnieńska Wyższa Szkoła Humanistyczno-Menedżerska Milenium, Gniezno.
• Szpociński A. (2008), Miejsca pamięci, [w:] "Teksty drugie", 4(112), 2008, 11-20.
• Szynder B. (2009), Racławice 1794, Bellona, Warszawa.
• W 200-lecie bitwy pod Racławicami: prace studialne i dokumentacja konserwatorska (1994), A. Michałowski i in. (red.), Studia i Materiały, 1(13), Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Narodowa Instytucja Kultury, Warszawa.
• Wolski K. (2008), Polskie pola bitew w świetle archeologii. Średniowiecze a okres wczesnonowożytny, WAW, Raciborz.
• Wrzosek J. (2010), Pola bitew - ważny element dziedzictwa, Ochrona zabytkow, 1-4/2010, 173-182.