Korygowanie niekorzystnych efektów zewnętrznych - ujęcie teoretyczne i empiryczne

• Autorzy: Mariusz Kudełko

Warianty tytułu

Correcting Negative Externalities - Theoretical and Empirical Approach

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule opisano teoretyczne i empiryczne aspekty korygowania niekorzystnych efektów zewnętrznych. Podano znane w literaturze przedmiotu sposoby internalizacji kosztów zewnętrznych oraz przeszkody w ich realizacji, tj. ustalenie wspólnego właściciela, przypisanie praw własności oraz podatek Pigou. Empirycznej weryfikacji poddano ostatni sposób polegający na wprowadzeniu podatku Pigou. Wysokość podatku zaczerpnięto z własnych badań nad kosztami zewnętrznymi powodowanymi przez krajowe elektrownie systemowe. Przedmiotem badań był krajowy sektor energetyczny. Jako narzędzie prognostyczne wykorzystany został matematyczny model optymalizacyjny POWERPOL, autorskie narzędzie stworzone i wykorzystywane do analiz rozwoju krajowego sektora energetycznego. Kryterium decyzyjne modelu oparte jest na maksymalizacji dobrobytu społecznego, definiowanego jako suma nadwyżki konsumentów i producentów na rynku energii, pomniejszonych o koszty zewnętrzne. Obliczenia optymalizacyjne przeprowadzono dla dwóch scenariuszy: "bazowego" i "efektywnego". W pierwszym z nich obliczany jest tzw. optymalny "mix produkcyjny" krajowego sektora energetycznego dla obowiązujących regulacji środowiskowych. W drugim scenariuszu wyznaczana jest optymalna struktura produkcji energii dla pełnej internalizacji kosztów zewnętrznych za pomocą opisanego wcześniej podatku. Jak wykazano, rodzaj zastosowanego kryterium decyzyjnego istotnie wpływa na wyniki obliczeń. W wariancie "bazowym" - mogącym stanowić punkt odniesienia do obecnie prowadzonego kierunku funkcjonowania krajowego sektora energetycznego - wysokość kosztów społecznych jest o ponad 14% wyższa niż w wariancie "efektywnym". Oznacza to, że pełna internalizacja kosztów zewnętrznych jest ekonomicznie uzasadniona. (abstrakt oryginalny)

EN

The article describes the theoretical and empirical aspects of correcting negative externalities. The ways of internalisation of external costs and obstacles to their implementation, i.e. common ownership, the assignment of property rights and Pigou tax are given. The last approach of introducing a Pigou tax was verified. The tax volume was taken from own research on the external costs caused by the national power system. The research area was the domestic energy sector. The mathematical optimization model POWER-POL was used, the tool developed to analyze domestic energy sector development. The decision criterion is based on the maximization of social welfare, defined as a sum of consumer and producer surplus of energy producers net of external costs. Calculations were done for two scenarios: the "base" and the "effective". In the first scenario the optimal "production mix" of domestic energy sector is calculated for the current and future environmental regulations. In the second scenario the optimal structure of energy production for the full internalisation of external costs is determined. As proven, the decision criterion significantly affects the results. In the "base" variant - which represents the current energy policy for energy sector - the social costs are over 14% higher than in the "effective" variant. This means that the full internalisation of external costs is economically justified. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Energetyka; Efekty zewnętrzne; Modelowanie matematyczne

EN

Energetics; Spillover effects; Mathematical modeling

• Czasopismo: Zarządzanie i Finanse
• Rocznik: 2016
• Numer: R. 14, nr 3, cz. 1
• Strony: 339--351

Twórcy

autor

Mariusz Kudełko

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Bibliografia

• Brook A., Kendrick D., Meeraus A. (1992), GAMS Users' Guide, The Scientific Press, San Francisco.
• Coase R. H. (1960), The Problem of Social Cost, "The Journal of Law and Economics", Vol. 3, London.
• ExternE - Externalities of Energy. Methodology 2005 Update, European Commission, 2005.
• Kudełko M. (2003), Efektywna alokacja zasobów w krajowym systemie energetycznym, "Studia, Rozprawy, Monografie", nr 121, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• Kudełko M. (2009), External costs of Power Plants - Results of the NEEDS Project, "Rynek Energii", nr 4(84), Lublin.
• Kudełko M., Suwała W., Kamiński J. (2007), Koszty zewnętrzne w energetyce - zastosowanie w badaniach modelowych, "Studia, Rozprawy, Monografie", nr 139, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• Kudełko M., Suwała W., Kamiński J. Kszyński P. (2011), Modelowanie rynków energii dla różnych systemów dystrybucji uprawnień do emisji dwutlenku węgla, "Studia, Rozprawy, Monografie", nr 173, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• Kudełko M., Suwała W., Kamiński J. Kszyński P. (2012), Handel uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla w Unii Europejskiej, "Studia, Rozprawy, Monografie", nr 178, Wydawnictwo IGSMiE PAN, Kraków.
• Kudełko M., Wolak J., Czyż M., Kołodziej-Hajdo M., Marcinkowska E., Posłuszny K., Szydło S., Skrzyński P., Gdowska K. (2013), Wybrane problemy metodyki badań rozwoju przedsiębiorstw polskich po transformacji do gospodarki rynkowej, Wydawnictwa AGH, Kraków.
• Opschor H., Vos H. (1990), Instrumenty ekonomiczne dla ochrony środowiska, MOŚZNiL, Warszawa.
• Pearce D., Turner K. (1990), Economics of Natural Resources and the Environment, Harvester Whateshaw, London.
• Pigou A. (1932), The Economics of Welfare, 4th ed., Macmillan, London.