Rola edukacji przyrodniczo-leśnej w ograniczeniu negatywnych skutków turystyki i rekreacji w środowisku leśnym

• Autorzy: Sandra Wajchman

Warianty tytułu

The Role of Education and Natural Forests in Reducing the Negative Impact of Tourism and Recreation in the Forest Environment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cel. Celem pracy jest podkreślenie roli edukacji przyrodniczej jako ważnego obszaru działań, dzięki którym będzie można zniwelować lub zapobiec negatywnym skutkom turystyki i rekreacji w środowisku leśnym.
Metoda. Dokonano przeglądu literatury, co pozwoliło na pokazanie problemu w szerokim spektrum.
Wyniki. Stwierdzono, że edukacja społeczeństwa na obszarach leśnych, łącząca w sobie przekazywanie wiedzy na temat ochrony terenu wraz z jego jednoczesnym użytkowaniem turystycznym, jest realizacją założeń leśnictwa wielofunkcyjnego. Zapobieganie negatywnym skutkom turystyki i rekreacji na obszarach leśnych jest możliwe poprzez udostępnienie terenów o największej chłonności rekreacyjnej. Uznano, że specjalizacja obszarów w obrębie dominującego typu rekreacji (turystyka konna, turystyka rowerowa) na danym obszarze leśnym może przyczynić się do wykreowania produktu markowego i przynieść wymierne korzyści gminie, regionowi, a także Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu Lasy Państwowe w przypadku lasów będących w jego zarządzie.
Ograniczenia badań i wnioskowania. Wnioskowanie jest ogólne, typowe dla pracy przeglądowej. Może stanowić podstawę do dalszych badań i rozważań w kontekście konkretnego obszaru leśnego.
Implikacje praktyczne. Próbując rozwiązać problem pomiędzy użytkowaniem rekreacyjnym a jednoczesną ochroną obszarów leśnych, zaproponowano wprowadzenie w proces planowania zagospodarowania specjalizacji obszarów w obrębie dominującego typu rekreacji.
Oryginalność pracy. Walorem pracy jest jednoczesne uwzględnienie aspektów z dzie dziny leśnictwa i turystyki.
Rodzaj pracy. Artykuł o charakterze przeglądowym. (abstrakt oryginalny)

EN

Purpose. The aim of this study is to highlight the role of environmental education as an important area of action that will allow for the reduction or prevention of the negative effects of tourism and recreation on the forest environment.
Method. The literature review allowed for the illustration of the problem in a broader spectrum.
Findings. It was found that community education in the forest, which combines the transfer of knowledge about the conservation of the sites and its simultaneous use for tourism is the realization of multifunctional forestry assumptions. The prevention of the negative effects of tourism and recreation within the forest areas is possible by making available only those areas that have the highest absorption capacity for recreation. It was considered that the specialisation of forest areas for the dominant types of recreation (hiking riding, cycling) could contribute to the creation of a brand product and bring measurable benefits the community and the region, as well as the State holding the National Forests within its board.
Research and Conclusion Limitations. The inferences are general, and typical for the review. The study can be a basis for further research and reflections in the context of particular forest areas.
Practical implications. Trying to reslove the problem between simultaneously recerational use and need of nature protection within forest areas, the author proposes introduction to the land-use planning process specializations areas within dominant type of recreation.
Originality. Consideration of aspects in the field of forestry and tourism.
Type of Paper. Review article. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka; Lasy; Rekreacja; Rekreacyjne walory środowiska

EN

Tourism; Forests; Recreation; Recreational values ​​of the environment

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 34
• Strony: 109--122

Twórcy

autor

Sandra Wajchman

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Denisiuk Z. (2003), Ochrona przyrody a udostępnianie obszarów chronionych do zwiedzania - problemy i metody ich rozwiązywania, [w:] Jaka turystyka w rezerwatach przyrody. Materiały V Konferencji "Ochrona przyrody a turystyka", Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów, s. 17-32.
• Dysarz R. (1980), Zmiany w środowisku geograficznym ośrodków wypoczynkowych zachodzące pod wpływem ruchu turystycznego, [w:] "Przegląd Geograficzny", Vol. 52 (1), s. 127-141.
• Dysarz R. (1990), Degradacja środowiska przyrodniczego ośrodków wypoczynkowych w strefie Pojezierzy, [w:] Bogucki J., red., Rekreacyjne użytkowanie lasów. Materiały z I Sympozjum Naukowego, AWF, Warszawa.
• Gałązka M. (2008), Strefowanie jako metoda zarządzania turystyką zrównoważoną na obszarach kanadyjskich parków narodowych, [w:] Wodejko S., red., Zrównoważony rozwój turystyki, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa, s. 199-209.
• Gierliński T. (1987), Potrzeby i możliwości rekreacji w lasach Polski, Monografie SGGW, Warszawa.
• Jaszczak R., Beker C., Gołojuch P., red. (2010), Leśnictwo i gospodarka leśna na obszarze aglomeracji poznańskiej, Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
• Kalinowska A. (1993), Ekologia wybór przyszłości, Wydawictwo Editions Spotkania, Warszawa.
• Kiełczewski B. (1985), Wyznaczniki i bariery wypoczynku w lesie, [w:] Bogucki J., red., Przydatność środowiska leśnego dla turystycznych form rekreacji, Wydawnictwo AWF, Warszawa, s. 5-27.
• Komeński J.A. (1883), Wielka dydaktyka Jana Amosa Komeńskiego, Warszawa.
• Kostrowicki A.S. (1970), Zastosowanie metod geobotanicznych w ocenie przydatności terenu dla potrzeb rekreacji i wypoczynku, [w:] "Przegląd Geograficzny", Vol. 42(4), s. 631-642.
• Krzymowska-Kostrowicka A. (1999), Geoekologia turystyki i wypoczynku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kuss F.R. (1986), A review of major factors influencing plant responses to recreation impacts, [w:] "Enviromental Management", Vol. 10 (5), s. 637-650.
• Leung Y., Marion J.L. (2000), Recreation impacts and management in wilderness: a state-of-knowledge review, [w:] USDA Forest Service Proceedings RMRS-P-15, Vol. 5, s. 23-48.
• MacCannell D. (2002), Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej, Muza, Warszawa.
• Marsz A.A. (1972), Metoda obliczania pojemności rekreacyjnej ośrodków wypoczynkowych na Niżu, [w:] "Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej PTPN", Vol. XII(3), Poznań.
• Merska M., Kościelniak J., Merski J. (2008), Edukacja ekologiczna, a turystyka, V Konferencja Naukowo-Techniczna "Błękitny San". Edukacja ekologiczna a turystyka, http://www.pogorzedynowskie.pl/data/referaty/VBS/ref_10_VBS.pdf (1.12.2014).
• Mika S. (1975), Wstęp do psychologii społecznej, PWN, Warszawa.
• Referowska-Chodak E. (2011), Rola form ochrony przyrody w edukacji leśnej społeczeństwa, [w:] "Studia i Materiały CEPL w Rogowie", R. 13, Z. 1 (26), s. 81-89.
• Sikorski M. (2009), Wpływ antropopresji na skład flory gatunków naczyniowych związanych siedliskowo ze szlakami turystycznymi Świętokrzyskiego Parku Narodowego, [w:] "Studia i Materiały CEPL w Rogowie", R. 11, Z. 4 (23), s. 264-252.
• Skłodowski J., Bartosz S., Dul Ł., Grzybek D., Jankowski S., Kajetanek M., Kalisz P., Korenkiewicz U., Mazur G., Myszek J., Ostasiewicz M., Primka B., Puczyłowska I., Radzikowski M., Roeding P., Serek B. (2009), Próba oceny wpływu szerokości szlaków turystycznych na otaczające je środowisko lasu, [w:] "Sylwan", Vol. 10, s. 699-709.
• Skłodowski J. (2011), Zmiany w siedliskach leśnych powodowane przez turystykę i rekreację, [w:] Turystyka i rekreacja na obszarach niezurbanizowanych - wybrane zagadnienia, SGGW, Warszawa, s. 129-145.
• Ustawa o lasach z dnia 28 września 1991. Dz. U. 1991 Nr 101 poz. 444, z późn. zm.
• Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004. Dz. U. 2004 Nr 92 poz. 880, z późn. zm.
• Ważyński B. (1997), Urządzanie i zagospodarowanie lasu dla potrze turystyki i rekreacji, AR, Poznań.
• Witkowska-Żuk L. (2000), Roślinność leśna w warunkach presji turystycznej, [w:] "Sylwan", Vol. 11, s. 5-22.
• Zarządzenie Nr 57 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dn. 9.05.2003 w sprawie wytycznych prowadzenia edukacji leśnej społeczeństwa w Lasach Państwowych, http://www.lasy.gov.pl/informacje/zamowienia-publiczne-zarzadzenia-decyzje/copy_of_zarzadzenia-i-decyzje-do-19-stycznia-2010-r/1981_2004/z57-2003 (10.08.2015).