Zasady kompletowania wojsk od starożytności do XIX wieku - zarys

• Autorzy: Tadeusz Olejarz , Fryderyk Czekaj

Warianty tytułu

Rules of Completing Forces from Ancient to XIX Century - Overview

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wojskowość w całości, w tym sztuka wojenna, nie była taka sama w różnych okresach historycznych. Wraz ze zmianą warunków społeczno-ekonomicznych i rozwojem technicznym rodziły się nowe zasady kompletowania i szkolenia wojsk, co prowadziło do powstania jakościowo nowych armii. Oznacza to, że wojsko kształtuje się wraz z rozwojem państwa i służy określonemu celowi. W starożytności wojsko służyło klasom panującym, niezależnie od tego czy było to pospolite ruszenie ludności, czy oddziały najemne, ponieważ było przez nie tworzone i kierowane. Wojskowość okresu średniowiecza kształtowała się w zależności od rozwoju własności i własnego doświadczenia poszczególnych krajów. W związku z rozwijającą się gospodarką typu feudalnego ewolucja wojska w zasadzie przebiegała od pospolitego ruszenia wolnych chłopów do tworzenia wojsk stałych i obowiązkowej służby lenników oraz od piechoty do jazdy rycerskiej jako podstawowego rodzaju wojska. Struktura polityczna Europy między XVI a XVIII w. była szczególnie niestabilna (wojny przeciw Turkom oraz wojny domowe we Francji, Niderlandach i Anglii). Zmienił się też charakter samej wojny. Armia żołnierzy - obywateli, wsparta powszechnym entuzjazmem oraz zasadami promowania na wyższe szczeble zgodnie z zasługami, stała się we Francji elementem trwałym3. Czynniki te umocniły świadomość narodową, a także poczucie wspólnoty narodowej, zaangażowania, wspólnego interesu i jedności z państwem. Trzon sił zbrojnych stanowiła piechota uzbrojona w muszkiety z bagnetami, wyszkolona do walki w ściśle określonym szyku: szeregu, czworoboku lub kolumnie. Kawaleria pozostawała elitarną formacją wykorzystywaną do osłony, rekonesansu i ataków szarżą, artyleria stała się zaś istotną, w pełni mobilną częścią armii. Istotny rozwój sił zbrojnych zmierzał w kierunku przygotowania armii masowych, z pewnymi swoistymi cechami w poszczególnych państwach. (abstrakt oryginalny)

EN

Military in its entirety, including the art of war, was not the same in different historical periods. With the change of socio-economic and technological development created new rules of completion and training of troops, which led to the emergence of a qualitatively new army. This means that the army is formed with the development of the state and serves a purpose. In ancient times, the army served the ruling classes, regardless of whether it was a mass movement of the population, or mercenary troops, because it was created by it and directed. Military medieval period developed depending on the development of the property and the personal experience of individual countries. Due to the growing economy of the feudal type of military evolution basically ran the militia free peasants to create a permanent army and national service vassals and infantry to ride a knight as a basic kind of army. Political structure of Europe between the sixteenth and eighteenth centuries was particularly unstable - the war against the Turks and the civil wars in France, the Netherlands and England. Also changed the nature of the war itself. Army - citizens, supported by a common enthusiasm, and the principles of promoting higher levels according to the merits, has become a permanent part of France. These factors have strengthened the national consciousness and the sense of national community, commitment, common interest and unity of the state. The core of the armed forces was the infantry armed with muskets with bayonets, trained to fight in a specific pattern: line, quadrilateral or column. The cavalry remained an elite formation used for the cover, reconnaissance and attacks the charge, artillery and became a significant, fully mobile part of the army. A significant development of the armed forces heading towards the preparation of mass armies, with some specific features in individual countries. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wojsko; Siły zbrojne; Historia

EN

Army; Armed forces; History

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2016
• Tom: 21 (XXI)
• Numer: nr 23 (3)
• Strony: 115--122

Twórcy

autor

Tadeusz Olejarz

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza

autor

Fryderyk Czekaj

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza

Bibliografia

• [1] Baszkiewicz J., Meller S., Rewolucja francuska 1789-1794. Społeczeństwo obywatelskie, Warszawa 1983.
• [2] Bielecki R., Wielka armia, Warszawa 1995.
• [3] Brun J., Narodziny armii narodowej, Warszawa 1956.
• [4] Collins R., Hiszpania w czasach Wizygotów, Warszawa 2007.
• [5] Dąbrowski J., Krytyczny rys wojny 1866 roku w Niemczech i we Włoszech, Warszawa 1952.
• [6] Gierowski W., Królewsko-polska Komisja Wojskowa (1917-1918), Warszawa 1931.
• [7] Grabski A., Nadolski A. i in., Zarys dziejów wojskowości polskiej do roku 1864, t. I, Warszawa 1966.
• [8] http://sjp.pwn.pl/sjp/kondotier;2473044.html.
• [9] https://www.wattpad.com/story/2872919-analiza-strategiczna-dotycz%C4%85cawojsk-najemnych.
• [10] Keegan J., Wodzowie bez tajemnic, Warszawa 2002.
• [11] Korzon T., Dzieje wojen i wojskowości w Polsce, t. I, Lwów 1923.
• [12] Kukiel M., Dzieje wojska polskiego w dobie napoleońskiej, Warszawa 1953.
• [13] Kukiel M., Zarys historii wojskowości w Polsce, London 1993.
• [14] Marszałek P.K., Najwyższe władze wojskowe w systemie ustrojowym II Rzeczypospolitej, Wrocław 2011.
• [15] Miśkiewicz B., Podstawowe etapy rozwoju polskich sił zbrojnych do połowy XV w., Studia i Materiały do Historii Wojskowości, t. XXV, Wrocław 1983.
• [16] Molenda J., Piłsudczycy a narodowi demokraci 1908-1918, Warszawa 1980.
• [17] Ratajczyk L., Historia wojskowości, Warszawa 1980.
• [18] Sikorski J., Zarys historii wojskowości powszechnej do końca wieku XIX, Warszawa 1975.
• [19] Trąbski M., Zasady konskrypcji w armii Królestwa Polskiego na tle ówczesnych metod uzupełniania wojska, Przegląd Historyczno-Wojskowy, 12 (63)/2 (235).
• [20] Vogt J., Upadek Rzymu, Warszawa 1993.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2016.hss.46