Wybrane czynniki wpływające na przebieg procesu sukcesji w firmach rodzinnych

• Autorzy: Paweł Perz , Adriana Kaszuba-Perz

Warianty tytułu

Selected Factors Influencing the Process of Succession in Family Firms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Firmy rodzinne ze względu na wiele specyficznych cech wyróżniających je spośród innych przedsiębiorstw są często tematem analiz w literaturze z zakresu zarządzania. Wśród różnorodnych firm występujących w gospodarce firmy rodzinne definiuje się najczęściej, opierając się na dwóch głównych kryteriach: własności i zarządzaniu. Zgodnie z takim podejściem firmy rodzinne są to podmioty, w których kontrolę własnościową sprawuje rodzina, a także (według części definicji) członkowie rodziny zajmują kluczowe stanowiska menadżerskie. Niezależnie od przyjętej definicji firmy rodzinne stanowią bardzo istotny odsetek wszystkich przedsiębiorstw w gospodarce. Jednym z istotnych problemów związanych z ich funkcjonowaniem jest proces sukcesji: transferu władzy i własności pomiędzy założycielami a kolejnym pokoleniem. W literaturze podkreśla się liczne trudności związane z efektywnym przeprowadzeniem tego procesu. Badania empiryczne wskazują, że znaczący odsetek przedsiębiorstw nie jest w stanie przetrwać procesu sukcesji. W artykule podjęto próbę analizy wybranych czynników wpływających na przebieg procesu sukcesji w firmach rodzinnych. W opracowaniu zaprezentowano definicję przedsiębiorstwa rodzinnego oraz scharakteryzowano najważniejsze fazy tworzące proces sukcesji. Opisano także specyfikę procesu sukcesji w firmach rodzinnych. Dokonano również charakterystyki procesu wzrostu i rozwoju firmy rodzinnej, próbując wskazać potencjalne możliwości i szanse, jakie może przynieść zmiana własności i zarządzania. Podjęto również próbę wskazania głównych barier w skutecznej realizacji procesów sukcesyjnych w firmach rodzinnych. (abstrakt oryginalny)

EN

Family firms due to a number of specific characteristics distinguishing them from other companies are often the subject of studies. Among the various companies in the economy, family firms are usually defined on the basis of two criteria: ownership and management. According to this approach, family firms are entities in which control is exercised by one family, and (according to some definitions) family members occupy key managerial positions. Regardless of the definition of family businesses, such companies are a significant percentage of all enterprises in the economy. One of the major issues in family business research is succession. Succession is the process of transfer ownership and power between the founders and the next generation. The literature highlights the many difficulties of effectively carrying out this process. Empirical studies indicate that a significant proportion of enterprises do not survive the process of succession. The article attempts to analyze selected factors influencing the process of succession in family businesses. In the paper the definition of the family business and most important elements of the process of succession is presented. The process of growth and development of the family firms is described. The authors try to identify opportunities that may result from the change of ownership and management of the family business. The paper also describes major barriers of effective implementation of succession process. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorstwo rodzinne; Sukcesja

EN

Family-owned business; Succession

• Czasopismo: Humanities and Social Sciences
• Rocznik: 2016
• Tom: 21 (XXI)
• Numer: nr 23 (3)
• Strony: 123--130

Twórcy

autor

Paweł Perz

• Politechnika Rzeszowska

autor

Adriana Kaszuba-Perz

• Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza

Bibliografia

• [1] Aronoff C.E., McClure S.L., Ward J.L., Family Business Succession, Wydawnictwo MiP, Kraków 2012.
• [2] Barth E., Gulbrandsen T., Schone P., Family ownership and productivity: The role of owner-management, Journal of Corporate Finance, 2005, vol. 11(1-2).
• [3] Cabera-Suarez K., Leadership transfer and the successor's development in the family firm, The Leadership Quarterly, 2005, vol. 16.
• [4] Donelley R., The family business, Harvard Business Review, vol. 42, no. 4, 1964.
• [5] Donckels R., Fröhl E., Are family businesses really different? European Experiences from Stratos, Family Business Review, 1991, vol. 42, no. 4.
• [6] Fleming Q., Tajniki przetrwania firmy rodzinnej, Wydawnictwo One Press Small Business, 2000.
• [7] Firmy rodzinne w polskiej gospodarce - szanse i wyzwania, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2009.
• [8] Jeżak J., Popczyk W., Winnicka-Popczyk A., Przedsiębiorstwo rodzinne funkcjonowanie i rozwój, Difin, Warszawa 2004.
• [9] Kowalewski O., Talavera O., Stetsyuk I., Influence of family involvement in management and ownership on firm performance: Evidence from Poland, Family Business Review, 2010, vol. 23.
• [10] La Porta R., Lopez-de-Silanes F., Shleifer A., Corporate ownership around the world, 1999, Journal of Finance, vol. 54, no. 2.
• [11] Lewandowska A., Greser J., Jakubowski J., Sukcesja w firmie rodzinnej, [w:] Firma w rodzinie, czy rodzina w firmie. Metodologia wsparcia firm rodzinnych, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2012.
• [12] Marjański A., Sukcesja jako wyróżnik przedsiębiorstwa rodzinnego, [w:] Ł. Sułkowski (red.), Firmy rodzinne - współczesne wyzwania przedsiębiorczości rodzinnej. Kierunki i strategie rozwoju, seria: Przedsiębiorczość i Zarządzanie, t. XIII, z. 7, Społeczna Akademia Nauk, Łódź 2012.
• [13] Olszewska B., Czynniki zmian przełomowych w przedsiębiorstwie, [w:] Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów, Zeszyt Naukowy 100, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa 2010.
• [14] European Commission (2009). Overview of Family-Business-Relevant Issues: Research, Networks, Policy Measures And Existing Studies, http://ec.europa.eu/DocsRoom/documents/10388/attachments/1/translations/en/renditions/pdf. (dostęp: lipiec 2016 r.).
• [15] Safin K., Przedsiębiorstwa rodzinne - istota i zachowania strategiczne, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, seria: Monografie i Opracowania, Wrocław 2007.
• [16] Safin K., Pluta J., Stan i kierunki badań nad procesami sukcesyjnymi w Polsce i na świecie, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, Wydawnictwo SAN, t. XIV, z. 6, część I.
• [17] Stavrou E.T., Succession in Family Businesses: Exploring the Effects of Demographic Factors on Offspring Intentions to Join and Take Over Business, Journal of Small Business Management, 37(3): 43-61, July 1999.
• [18] Sułkowski Ł., Mariański A., Firmy rodzinne, jak osiągnąć sukces w sztafecie pokoleń, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2009.
• [19] Surdej A., Wach K., Przedsiębiorstwa rodzinne wobec wyzwań sukcesji, Difin, Warszawa 2010.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rz.2016.hss.47