Twórczość i jej ochrona w świetle projektu księgi pierwszej kodeksu cywilnego

• Autorzy: Aleksandra Nowak-Gruca

Warianty tytułu

Creativity and Its Protection in the Light of the Draft of the First Book of the Civil Code

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, czy projektowane regulacje kodeksu cywilnego pozwolą na rozwiązanie dotychczasowych problemów ochrony wysiłków twórczych człowieka związanych z nieprecyzyjnym pojęciem twórczości. Wykorzystując tradycyjną metodę dogmatyczną, w artykule przeprowadzono szczegółową analizę problematyki kodeksowej ochrony twórczości w kontekście regulacji obowiązującej i projektowanej w celu znalezienia skutecznej metody ochrony przede wszystkim tam, gdzie regulacje szczegółowe wciąż pozostają niewystarczające. Analiza konstrukcji przyjętych przez projektodawcę w zakresie ochrony osiągnięć twórczych doprowadziła do wniosku, że mimo rozbudowanego katalogu środków ochronnych proponowane w projekcie księgi pierwszej kodeksu cywilnego rozwiązania wciąż pozostają niewystarczające, przede wszystkim ze względu na trudności w ustaleniu zakresu przedmiotowego ochrony. Ponadto należy postulować odpowiednie ukształtowanie relacji pomiędzy regulacją kodeksową a regulacjami szczegółowymi, aby zapewnić odpowiedni poziom ochrony wszelkim dobrom o charakterze intelektualnym, w których przypadku wysiłek twórczy człowieka zasługuje na ochronę. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to examine if the new civil code can be the basis for unravelling problems relative to the protection of human creative efforts, focused around the concept of "creativity". The research work is based on the assumption that difficulties in determining the appropriate level of rights protection, which can last for several decades, make a legislative initiative necessary. Proper legal regulation could contribute to the elaboration of an efficient method of protection, especially in places where the detailed regulations are still clearly insufficient. Analysis of structures adopted in the project to protect "creative achievements" leads to the conclusion that, in spite of the extensive directory of protective measures, regulations are still insufficient due to difficulties in determining the exact subject matter of protection required to ensure that those rights are protected sufficiently. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kodeks cywilny; Prawo autorskie; Ochrona własności intelektualnej

EN

Civil Code; Copyright law; Intellectual property protection

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 12 (960)
• Strony: 89--106

Twórcy

autor

Aleksandra Nowak-Gruca

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• Barta J., Markiewicz R. [1986], Ochrona dóbr osobistych w zakresie twórczości naukowej i artystycznej [w:] Dobra osobiste i ich ochrona w polskim prawie cywilnym. Zagadnienia wybrane, red. J.S. Piątowski, Ossolineum, Wrocław.
• Barta J., Markiewicz R. [2013], Prawo autorskie, wyd. 3, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Bieczyński M.M. [2011], Prawne granice wolności twórczości artystycznej w zakresie sztuk wizualnych, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Błeszyński J., Staszków M. [1983], Prawo autorskie i wynalazcze, PWN, Warszawa.
• Cisek A. [1989], Dobra osobiste i ich niemajątkowa ochrona w kodeksie cywilnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Czajkowska-Dąbrowska M. [2007], Własność czy własności (intelektualne) [w:] Współczesne problemy prawa handlowego. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr hab. Marii Poźniak-Niedzielskiej, red. A. Kidyba, R. Skubisz, Wolters Kluwer, Kraków.
• Czub K. [2000], Prawa osobiste twórcy projektu wynalazczego, "Gdańskie Studia Prawnicze", t. VII,
• Czub K. [2012], O konstrukcji intelektualnych dóbr osobistych, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej", nr 1, http://www.lex.pl/akt/-/akt/o-konstrukcji-intelektualnych-dobr-osobistych (data dostępu: 1.09.2016).
• Flisak D. [2008], Utwór multimedialny w prawie autorskim, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
• Garlicki L. [2003], Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, t. 3, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
• Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78 poz. 483 ze zm.
• Księga pierwsza kodeksu cywilnego. Projekt z uzasadnieniem [2009], Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego, Ministerstwo Sprawiedliwości, Warszawa.
• Machała W. [2012], Utwór. Przedmiot prawa autorskiego, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Machnikowski P. [2012], Odpowiedzialność za majątkowe skutki naruszenia dobra osobistego w projekcie księgi pierwszej kodeksu cywilnego [w:] Dobra osobiste XXI wieku. Nowe wartości, zasady, technologie, red. J. Balcarczyk, Wolters Kluer, Warszawa.
• Modrzejewski E. [1969-1970], Wybrane zagadnienia prawa autorskiego, Katowice.
• Niewęgłowski A. [2010], Wyniki prac badawczych w obrocie cywilnoprawnym, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Podrecki P. [2010], Środki ochrony praw własności intelektualnej, LexisNexis, Warszawa.
• Posner A.R. [1987], The Law and Economics Movement, "American Economic Review", vol. 77, nr 2.
• Słownik Języka Polskiego PWN [2016], sjp.pwn.pl (data dostępu: 1.09.2016).
• Sołtysiński S. [1967], Charakter praw wynalazcy, PWN, Poznań.
• Sołtysiński S., Nowicka A. [2006], Uwagi o projekcie ustawy wdrażającej dyrektywę 2004/48 WE w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej, "Kwartalnik Prawa Prywatnego", z. 4.
• Stein M.I. [1953], Creativity and Cultura, "Journal of Psychology", vol. 36, nr 2, https:/doi.org/10.1080/00223980.1953.9712897.
• Szmidt K.J. [2013], Pedagogika twórczości, GWP.PL, Sopot.
• Szpringer W. [2011], Koncepcja open access w świetle ekonomicznej analizy praw własności intelektualnej, Wolters Kluwer Polska, Warszawa.
• Szpunar A. [1979], Ochrona dóbr osobistych, PWN, Warszawa.
• Szwaja J. [1986], Prawa osobiste wynalazców [w:] Dobra osobiste i ich ochrona w polskim prawie cywilnym, red. J.S. Piątkowski, Ossolineum, Wrocław.
• Tatarkiewicz W. [1975], Dzieje sześciu pojęć: sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycia estetyczne, PWN, Warszawa.
• Tischner A., Targosz T. [2007], Dostosowanie polskiego prawa własności intelektualnej do wymogów prawa wspólnotowego. Uwagi na tle projektu z dnia 24 maja 2006 r. ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz zmianie innych ustaw, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Instytutu Prawa Własności Intelektualnej", z. 97.
• Tylec G. [2012], Dobra osobiste prawa cywilnego jako niezależna od prawa autorskiego podstawa ochrony interesów twórczych, "Monitor Prawniczy", nr 10, http://czasopisma.beck.pl/monitor-prawniczy/artykul/dobra-osobiste-prawa-cywilnego-jako-niezalezna-od-prawa-autorskiego-podstawa-ochrony-interesow-tworczych/ (data dostępu: 1.09.2016).
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny, tekst jedn. Dz.U. z 2016 r., nr 380 poz. 585.
• Ustawa z dnia 14 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, tekst jedn. Dz.U. z 2006 r., nr 90 poz. 631 ze zm.
• Ustawa z dnia 23 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny, Dz.U. nr 114 poz. 542.
• Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. prawo własności przemysłowej, tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 1615 ze zm.
• Wojciechowska A. [1994], Czy autorskie dobra osobiste są dobrami osobistymi prawa cywilnego?, "Kwartalnik Prawa Prywatnego", z. 3.
• Wojciechowska A. [1999], Autorskie prawa osobiste twórców dzieła audiowizualnego, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej", z. 72.
• Wojciechowski K. [2005], Widowisko sportowe w telewizji. Widowisko sportowe i audiowizualna relacja z niego jako dobra chronione w świetle polskiego prawa prywatnego, Liber, Warszawa.
• Wyrok SA w Białymstoku z dnia 31 lipca 2012 r., I ACa 303/12, Lex nr 1220403.
• Wyrok SN z dnia 8 października 1980 r., IV CR 327/80, OSNC 1981, nr 5, poz. 8.
• Wyrok SN z dnia 5 stycznia 2001 r., V CKN 499/00, Lex nr 53112.
• Wyroku SN z dnia 17 marca 2007 r., I CSK 81/2005, LexisNexis nr 1233775.
• Wyrok SN z dnia 14 maja 2007 r., I ACa 668/06, OSA 2008, z. 12, poz. 39.

Identyfikatory

DOI

10.15678/ZNUEK.2016.0960.1206