O złożonym charakterze oceny wpływu zasobności gleb w różne formy chemiczne fosforu na zawartość ortofosforanów w wodach rzeki Gowienica Miedwiańska na Nizinie Pyrzyckiej

• Autorzy: Małgorzata Roy , Grażyna Kamińska , Leopold Winkler

Warianty tytułu

About Complicated Character of Estimate of Influence of Different Chemical Phosphorus Forms in Silos on Orthophosphate Content in Water of Gowienica Miedwiańska River on Lowland Pyrzycka

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Badane gleby zlewni rzeki Gowienica Miedwiańska należą do najlepszych pod względem rolniczym w regionie. Ich geneza wiąże się z akumulacją materii organicznej w warunkach bagiennych i pobagiennych. Wysoka przydatność rolnicza tych gleb powoduje ich rolnicze użytkowanie już od stuleci, a szczególnie intensywne w minionym półwieczu. Rzeka Gowienica i połączony z nią system rowów i drenów odprowadza wody z pól do jeziora Miedwie, zbiornika wody pitnej dla mieszkańców Szczecina. Z wykonanych analiz wynika, że badane gleby zlewni są stosunkowo wysoko "nasycone" fosforem, co ogranicza ich rolę jako sorbenta w krajobrazie geochemicznym. Zaczynają one przybierać rolę źródła fosforu w tym krajobrazie. Na dużą mobilność fosforu w zlewni wskazują wysokie stężenia ortofosforanów zarejestrowane w wodach rzeki w roku 2003. Szczególnie wysokie ich wartości zmieniające się wyraźnie skokowo odnotowano w górnym odcinku biegu rzeki. Skokowa zmienność stężeń fosforanów, stwierdzana w wodach górnego biegu rzeki, osłabia koncepcję bezpośredniej zależności: gleba - jakość wody w cieku. Przebieg procesów glebowych uruchamiających fosfor nie zmienia się tak radykalnie jak stężenia fosforanów w rzece. Podjęte badania mają na celu wyjaśnienie tych problemów. (abstrakt oryginalny)

EN

The investigated soils of Gowienica Miedwiańska catchment belong to the best agricultural soils in region. Their genesis is connected with organic matter accumulation in boggy and post - boggy conditions. The high agricultural value of these soils causes their intensive agricultural useful from many years. The Gowienica river and connected with it system of drainage dithes and drain - pipes, drain water from fields to Miedwie lake - the source of drinking water for Szczecin inhabitants. The made analyses show that, investigated soils are "saturated" in high degree by phosphorus. It limits their function as sorbent in geochemical landscape. These soils start to be the source of phosphorus in landscape. The high orthophosphate concentrations, measured in river water in 2003, indicate the high mobility of phosphorus in catchmnent. The especially high orthophosphate contents are ascertained for upper parts of river course. The concentrations of these compounds in water of upper river course show clearly the discrete variability. This variation weaken the conception of direct dependence soil - water quality in water race. The course of soil processes causing the phosphorus start - up doesn't change so drastically as phosphate contents in river. By that reason, the investigations allowing to explain these questions art undertaken. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gleboznawstwo; Woda; Pierwiastki chemiczne; Związki chemiczne

EN

Soil science; Water; Chemical elements; Chemical compounds

• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu
• Rocznik: 2004
• Numer: nr 1017 Chemia : związki fosforu w chemii, rolnictwie, medycynie i ochronie środowiska
• Strony: 193--199

Twórcy

autor

Małgorzata Roy

• Akademia Rolnicza w Szczecinie

autor

Grażyna Kamińska

• Akademia Rolnicza w Szczecinie

autor

Leopold Winkler

• Akademia Rolnicza w Szczecinie

Bibliografia

• Borowiec S. (1961), Zróżnicowanie warunków globowo-rolniczych obszaru plejstoceńskiego zastoiska wodnego na tle powiatu pyrzyckiego. "Rocz. Nauk Rol." t. 84-A-4. WSR Szczecin.
• Karczewski A. (1968), Wpływ recesji lobu Odry na powstanie i rozwój sieci dolinnej Pojezierza Myśliborskiego i Niziny Szczecińskiej. Pozn. Tow. Przyjaciół Nauk, Prace Kom. Geogr.-Geolog., Poznań 1968.
• Leiweber P., Eckhardt K. (1999), Welche P - Fraktionen sind zur Vorhersage von P - Austrägen geeignet? VDLUFA - Schriftenreihe 50/1999; 49-61.
• Richling A., Solon J. (1998), Ekologia krajobrazu. Wyd. Nauk PWN, Warszawa 1998.
• Schwertmann U. (1964), Differenzierung der Eisenoxide des Bodens durch Extraktion mit Ammoniumoxalatlösung. Zeitsch. f P Pfl und Bodenk. 105:194-202.
• Winkler L., Roy M., Kamińska. (2001), Przybliżone ładunki niektórych form azotu, fosforu oraz zawiesin wnoszonych do jeziora Miedwie ze zlewni Płoni w latach 1998-2000. [w:] Unieszkodliwianie i utylizacja odpadów płynnych i stałych w środowisku naturalnym z uwzględnieniem ochrony wód obszarów wiejskich. Mat. Konf. Nauk. Wrocław-Kudowa Zdrój, 19-21 września 2001.