Od przejażdżek automobilami do turystyki : zarys dziejów turystyki samochodowej w Galicji do 1914 roku

• Autorzy: Artur Kurek

Warianty tytułu

From Automobile Rides to Tourism : an Outline History of Car Tourism in Galicia Until 1914

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule przedstawiono genezę turystyki samochodowej w Galicji. Wskazano pionierów motoryzacji. Omówiono początki indywidualnych i grupowych wyjazdów turystycznych. Te ostatnie organizowane były przez miejscowe stowarzyszenia: Galicyjski Klub Automobilowy, powstały w 1908 roku i Krakowski Klub Automobilowy, którego korzenie sięgają 1913 roku. Zwrócono też uwagę na różnicę pomiędzy turystyką samochodową a turystycznymi wyjazdami samochodowymi, co zależało od kierowcy, który mógł być turystą albo wynajętym do pracy szoferem. W dziejach motoryzacji w Galicji można wyróżnić dwie cezury: 1897 rok - pierwszy jej obywatel, Kazimierz Odrzywolski ze Lwowa, kupuje automobil; 1910 rok - pierwszy wyjazd, który można zaliczyć do turystyki samochodowej - narodziny turystyki samochodowej w Galicji. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the genesis of car tourism in Galicja, indicates the pioneers of motorization as well as discusses the origins of individual and package tours. The latter were organized by local associations: The Galician Automobile Club, established in 1908, and The Cracow Automobile Club, the origins of which date back to 1913. The article also differentiates between car tourism and tourist car rides, depending on the driver who could either be a tourist or a hired chauffeur. In the history of motorization in Galicia one may distinguish two turning points: 1897 when its first citizen, Kazimierz Odrzywolski from Lvov, buys an automobile; 1910 - the first tour which can be classified as car tourism - the birth of car tourism in Galicia. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka; Kultura fizyczna; Historia

EN

Tourism; Physical culture; History

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 23
• Strony: 135--152

Twórcy

autor

Artur Kurek

• Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Bibliografia

• 1. Automobilami przez Galicję, "Czas" 1908, nr 187 - wieczorny, s. 2.
• 2. Automobilem przez Galicję. Z notatek uczestnika wycieczki,. "Czas" 1908, nr 190 - wieczorny, s. 3.
• 3. Dąbrowski K., Wycieczka automobilowa w Tatry i Pieniny, "Ilustrowany Kurier Codzienny" 1914, nr 154, s. 12.
• 4. Historia zrzeszonego automobilizmu, Krakowski Klub Automobilowy, "Auto" 1938, nr 12, s. 645.
• 5. Regulamin Sekcji Samochodowej Krajowego Związku Turystycznego, Kraków 1913.
• 6. Wycieczka automobilowa, "Czas" 1914, nr 254, s. 2.
• 7. "Czas", Kraków 1895-1914.
• 8. "Gazeta Automobilowa", Lwów 1911.
• 9. "Gazeta Lwowska", Lwów 1895-1914.
• 10. "Gazeta Narodowa", Lwów 1895-1913.
• 11. "Głos Narodu", Kraków 1895-1900; 1909-1914.
• 12. "Ilustrowany Kurier Codzienny", Kraków 1910-1914.
• 13. "Nowa Reforma", Kraków 1895-1914.
• 14. "Nowiny", Podgórze 1903-1913.
• 15. "Nowości Ilustrowane", Kraków 1904-1905; 1908-1914.
• 16. "Słowo Polskie", Lwów 1895-1908.
• 17. Kossak W., Wspomnienia, Warszawa 1971.
• 18. Mycielski A., Chwile czasu minionego, Kraków 1976.
• 19. Gebethner J., Młodość wydawcy, Warszawa 1977.
• 20. Bogunia-Paczyński A., Samochody, wyścigowcy, automobilierzy, albo diabły i diablice w daimlerowskich landach. Początki zrzeszonego automobilizmu w Krakowie (1908-1914), Kraków 1998.
• 21. Gierczak J., Fenomen auta w przestrzeni, Wrocław 1994.
• 22. Korycki W., Demon szybkości, Warszawa 1986.
• 23. Korycki W., Historyjki z klaksonem, Warszawa 1985.
• 24. Kurek A., Na tropach galicyjskiej turystyki motorowej, "Folia Turistica" 2008, nr 19, s. 91-113.
• 25. Kurek A., Początki turystyki motorowej na tle rozwoju automobilizmu w Galicji do 1907 roku - w świetle źródeł prasowych, w: Szkice z dziejów turystyki w Polsce (1887-2007), praca zbiorowa pod red. S. Zaborniaka i P. Króla, Rzeszów 2008, s. 24-42.
• 26. Kurek A., Tor kolarski Lwowskiego Klubu Cyklistów - zawody rowerowe i motorowe, "Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce" 2006, tom VII, prace naukowe letniej szkoły historyków kultury fizycznej w Chycinie pod red. L. Nowaka, s. 11-25.
• 27. Kurek A., U źródeł krakowskiego sportu motorowego, "Z najnowszej historii kultury fizycznej w Polsce" 2004, tom VI, prace naukowe letniej szkoły historyków kultury fizycznej w Chycinie pod red. L. Nowaka, 2004, s. 31-39.
• 28. Litwin J. A., Zarys historii sportu samochodowego, Warszawa 1980.
• 29. Rostocki A. M., Historia starych samochodów, Warszawa 1981.
• 30. Rostocki A. M., Tarczyński J., Automobilizm w Warszawie do roku 1939, Warszawa 1988.
• 31. Rostocki A. M., Kochajmy stare gruchoty, Warszawa 1977.
• 32. Rostocki A. M., Poczet twórców motoryzacji, Warszawa 1980.
• 33. Rostocki A. M., Sokołowski T., Świat starych samochodów, Warszawa 1972.
• 34. Rychter W., Dzieje samochodu, Warszawa 1987.
• 35. Rychter W., Samochody, Warszawa 1958.