Własnościowa teoria zróżnicowania społecznego

• Autorzy: Jacek Tittenbrun

Warianty tytułu

Ownership-Related Theory of Social Differentiation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł zmierza do przedstawienia pełnej mapy zróżnicowania społecznego, tzn. obejmującej zarówno strukturę gospodarczej, jak i pozaekonomicznej sfery społeczeństwa jako całości. Czyniąc to ustalenie punktem wyjścia, można zdefiniować klasy jako grupy ludzi różniące się miejscem w strukturze własności środków gospodarowania i siły roboczej. Zachowując zasadę formalnej elegancji, teoria czyni podstawą wyróżniania członów zróżnicowania społecznego w sferze pozaekonomicznej także stosunki własności, tyle że nieekonomicznej. Do innowacji terminologiczno-pojęciowych wnoszonych przez prezentowaną w artykule teorię należą w szczególności pojęcie megaklasy jako całości agregujących jednostki wyróżniane na niższym szczeblu badawczym, pojęcie quasi-klasy jako odnoszące się do osób w rodzaju gospodyń domowych, dotąd nie włączanych do struktury klasowej, podobnie nie umiejscawianej w tej strukturze lumpenklasy, czyli osób funkcjonujących w tzw. szarej strefie (inaczej zwanej gospodarką nieformalną albo marginesem społecznym). Innowację teoretyczną stanowi również zaproponowane przez autora pojęcie stanów społecznych jako opartych na stosunkach własności pozaekonomicznej oraz, co się z tym łączy, pojęcia klaso-stanów i stano-klas. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper aims to present a full spectrum of social differentiation that will include the economic as well as the non-economic sphere of society as a whole. With this premise as a starting point, it will be possible to define social classes as groups of people that differ in terms of their place in the structure of ownership of means of production and labour force. Thus, when it comes to social differentiation in the non-economic sphere, such a formally elegant theory includes ownership relationships, although only of non-economic character, as part of the basis upon which such a differentiation is made. The proposed theory introduces new terms and concepts such as, in particular, a megaclass as an aggregate of the entities identified at the lower level of research, a concept of a quasi-class encompassing individuals like e.g. housewives, till date never included in any class structure, or, likewise, the lumpen proletariat (a social margin) i.e. persons functioning in the grey economic sphere (referred to as informal economy). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczeństwo; Struktura społeczna; Klasy społeczno-zawodowe; Teorie społeczne; System własności; Gospodarowanie siłą roboczą; Gospodarowanie środkami trwałymi

EN

Society; Social structure; Socio-economic classes; Social theories; System of ownership; Workforce management; Fixed assets management

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 1
• Strony: 211--230

Twórcy

autor

Jacek Tittenbrun

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• A. Goszczyński, Męczennik idei, "Wprost" 2001, nr 20.
• A. Goszczyński, Nachalnie niedotykalni, "Polityka" 2004, nr 35.
• E.G. Furubotn, S. Pejovich (red.), The Economics of Property Rights, Mass: Ballinger, Cambridge 1974.
• Główny Urząd Statystyczny, Praca nierejestrowana w Polsce w 2004 r., Warszawa 2005.
• http://biznes.interia.pl/news?inf/825704.
• J. Ładosz, Marksistowska teoria walki ludu, PWN, Warszawa 1969.
• J. Rolicki, Ile kosztuje władza?, "Rzeczpospolita" 2004, nr 78.
• J. Tittenbrun, Gospodarka w społeczeństwie. Zarys socjologii gospodarki i socjologii ekonomicznej, w druku.
• J. Tittenbrun, Małe jest piękne? Stosunki własności siły roboczej w sektorze MSP, My Book, Szczecin 2009.
• K. Marks, Ekonomiczeskije rukopisy. Przedkapitalistyczne formacje ekonomiczne, cz. 1, "Studia Ekonomiczne" 1966, nr 15.
• K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. 23, KiW, Warszawa 1966.
• K. Marks, F. Engels, Soczinienija, t. 47, Moskwa 1973.
• K. Marks, Kapitał, t. 2, KiW, Warszawa 1956.
• K. Marks, Kapitał, t. 3, KiW, Warszawa 1957.
• K. Marks, Teorie wartości dodatkowej, cz. 1, KiW, Warszawa 1959.
• P. Galbraith, Ekonomia a cele społeczne, Warszawa 1979.
• P. Kudzia, G. Pawelczyk, Policja dwuetatowa, "Wprost" 2002, nr 50.
• P. Walewski, Pustka po Hipokratesie, "Polityka" 2000, nr 20.
• R. Blauner, Alienation and Freedom: The Factory Worker and His Industry, University of Chicago Press, Chicago 1964.
• S. Kozyr-Kowalski, J. Ładosz, Dialektyka a społeczeństwo, Warszawa 1976.
• S. Kozyr-Kowalski, Siła robocza jako obiekt własności, "Studia Socjologiczne" 1983, nr 2.
• S. Pejovich, Karl Marx, Property Rights School and the Process of Social Change, "Kyklos" 35, 1982.
• S. Pejovich, The Economics and Property Rights: Towards a Theory of Comparative Systems, Kluwer, Dordrecht 1990.
• T. Gołąb, Wyceniamy pracę domową, "Gość Niedzielny" 2005, nr 38.
• T. Parsons, Szkice z teorii socjologicznej, PWN, Warszawa 1972.
• W. Lenin, Dzieła, t. 29, Warszawa 1956.