Dlaczego chodzimy po górach? Czyli o motywach uprawiania sportów wysokogórskich w świetle publikacji Jana Alfreda Szczepańskiego

• Autorzy: Marek Czyż

Warianty tytułu

Why Do We Walk in the Mountains? Or the Alpine Sports Motivation in the Light of the Publications of Jan Alfred Szczepański

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł prezentuje poglądy Jana Alfreda Szczepańskiego - jednego z czołowych polskich taterników i alpinistów okresu międzywojennego, wybitnego teoretyka i ideologa taternictwa, historyka tego sportu oraz pisarza górskiego - dotyczących motywów uprawiania alpinizmu. Zostały one przedstawione na tle wypowiedzi innych wspinaczy, reprezentujących wcześniejsze i równoległe mu pokolenia taternickie. Na podstawie spostrzeżeń Szczepańskiego, dotyczących występowania różnych proporcji miedzy motywami sportowymi i poza sportowymi u poszczególnych osób zajmujących się zdobywaniem gór, podjęto próbę rekonstrukcji typologii alpinistów. (abstrakt oryginalny)

EN

Jan Alfred Szczepański (1902-1991) was one of the leading Polish mountaineers in the interwar period, an outstanding theorist and ideologist of mountaineering, a historian of this sport and mountain writer. The article presents his views regarding the reasons for practicing mountaineering. Based on his observations on the presence of different proportions between sports and outside sports motives in the individual mountain climbers, it undertook an attempt to reconstruct the typology of mountaineers. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka; Sport; Motywacje

EN

Tourism; Sport; Motivation

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 23
• Strony: 241--255

Twórcy

autor

Marek Czyż

• Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Bibliografia

• Blecharz J. (2004) Motywacja jako podstawa sukcesu w sporcie [w:] Krawczyński M., No wicki D., red., Psychologia sportu w treningu dzieci i młodzieży, COS, Warszawa, s. 59-72.
• Chwaściński B. (1988) Z dziejów taternictwa. O górach i ludziach, "Sport i Turystyka", Warszawa.
• Godlewski P. (1999) Sport europejski w procesie przemian cywilizacyjnych XIX stulecia [w:] Gaj J., Woltmann B., red., Zarys historii sportu w Polsce 1867-1997, PTNKF, Gorzów Wlkp., s. 21-23.
• Klemensiewicz Z. (1913) Zasady taternictwa, Nakładem Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego, Lwów.
• Kolbuszewski J. (1976) [przedmowa do:] Czarny Szczyt. Proza taternicka lat 1904-1939 [antologia], Wydawnictwo Literackie, Kraków, s. 5-23.
• Komornicki S. (1909) Z dziejów taternictwa polskiego, "Taternik", s. 69-77 i 101-110.
• Komornicki S. (1929) Taternictwo i taternicy, "Taternik", s. 7-12.
• Kordys R. (1929) Taternictwo wczoraj dziś i jutro, "Taternik", s. 50-59.
• Lewicki A. (1906) Alpinizm i taternictwo, "Gazeta Lwowska", nr 181, 182, 184, 186, 188.
• Matuszyk A. (1998) Humanistyczne podstawy teorii sportów przestrzeni (na przykładzie alpinizmu), Studia i Monografie nr 1, AWF Kraków.
• Pawlikowski J.G. (1900) Szkice taternickie, cz. II, O bohaterstwie i o taternictwie, "Przegląd Zakopiański", nr 42.
• Pawlikowski J.G. (1926) Ideologia alpinistyczna Mallory'ego, "Wierchy", s. 170-171.
• R. [Szczepański J.A.] (1948) Na początku były góry, "Wierchy", s. 167-168.
• Radwańska-Paryska Z., Paryski W.H. (1995) Wielka encyklopedia tatrzańska, Wydawnictwo Górskie, Poronin.
• Romaniszyn B. (1925) Ideologia alpinistyczna Mallory'ego (Wyprawy na Mount Everest), "Wierchy", s. 89-117.
• Sokołowski M. (1927) O nowe hasło w taternictwie, "Stadion", nr 4, s. 3-4.
• Szczepański J.A. (1925) Z rozważań nad istotą taternictwa, "Taternik", s. 6-11.
• Szczepański J.A. (1927) Jan Alfred Szczepański doskonały taternik apoteozuje rekord [odpo wiedź na ankietę, Co myślisz o sporcie?], "Głos Narodu", nr 316, s. 4.
• Szczepański J.A. (1929) Z aktualnych zagadnień taternictwa, "Taternik", s. 81-89.
• Szczepański J.A. (1931a) Syntezy z perspektywy dziesięciolecia, "Taternik", s. 32-36.
• Szczepański J.A. (1931b) Walka ze skałą. Taternictwo ongiś a dziś, "Tygodnik Ilustrowany", nr 25, s. 474-475.
• Szczepański J.A. (1932) Dlaczego chodzimy po górach?, "Przegląd Turystyczny", nr 1, s. 2-3.
• Szczepański J.A. (1934/35) Doroczny przegląd ideologiczny, "Taternik", s. 164-167.
• Szczepański J.A. (1939) Tragedia Pawlikowskich (Z cyklu: Prawd niemiłych), "Kamena", s. 8-10 i 151-156.
• Szczepański J.A. (1956a) [przedmowa do:] Żuławski W., Wędrówki alpejskie, "Nasza Księgarnia", Warszawa, s. 5-11.
• Szczepański J.A. (1956b) Przygody ze skałą, dziewczyną i śmiercią, "Sport i Turystyka", Warszawa.
• Szczepański J.A. (1959a) Odkrycie i zdobycie Tatr [w:] Saysse-Tobiczyk K., red., W skałach i lodach świata, t. 1, Na szczytach gór Europy, "Wiedza Powszechna", Warszawa, s. 89-153.
• Szczepański J.A. (1959b) Siedem kręgów wtajemniczenia, "Sport i Turystyka", Warszawa.
• Szczepański J.A. (1969) Alpinizm polski wczoraj i dziś [w:] Saysse-Tobi czyk K., red., W skałach i lodach świata, t. 3, Od Łomnicy do Mont Blanc, "Wiedza Powszechna", Warszawa, s. 13-20.
• Świerz M. (1913) Zarys dziejów taternictwa polskiego, "Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego", s. 49-69.
• Z Sekcji Taternickiej AZS w Krakowie (1928) "Taternik", s. 73.
• Zaremba S.K. (1930) Tezy, "Taternik", s. 4-10.
• Zdebski J. (1984) Psychologiczne i społeczne uwarunkowania taternictwa, Wydawnictwo Monograficzne nr 20, AWF, Kraków.