Ocena prewencji przemocy wobec dziecka w Polsce z perspektywy zdrowia publicznego

• Autorzy: Marta Malinowska-Cieślik , Michał Zabdyr-Jamróz , Bartosz Balcerzak , Monika Ścibor

Warianty tytułu

Assessment of Child Violence Prevention in Poland in Public Health Approach

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł ten jest poświęcony ocenie prewencji przemocy wobec dziecka w Polsce z perspektywy zdrowia publicznego.(fragment tekstu)

EN

This article assesses Poland's performance with respect to the level of child violence prevention applying public health approach, based on an examination of current national policies to support the prevention of violence toward children (0-18 years) in July 2013. The analysis included the child violence surveillance, leadership and capacity, law and its' enforcement, children's rights protection, national policies, programmes and strategies, national media campaigns and education that support the child maltreatment, neglect and abuse prevention. The review of law and policy documents, interviews by phone or e-mail with representatives of government departments was conducted. The questionnaire developed in the frame of the European Project TACTICS (Tools to Address Childhood Trauma, Injury and Children's Safety) was applied. Each policy was assessed on 3-points scale. The following scores were obtained for each of the overarching policies of child violence prevention in Poland (out of possible 100%): 80% in child violence surveillance system and leadership,75% in children's rights protection, 63% in capacity related to support to the child-victim, and 71% in child maltreatment, neglect, and abuse prevention. Poland is doing a good job at the national level in addressing violence against children in all areas examined. However, the violence area scores indicate that further action is required in most areas, particularly in overarching polices addressing violence against children in the area of capacity related to support to the child-victim, and specific policies for the prevention of child maltreatment, neglect and abuse. Poland has undertaken a number of actions in the area of leadership and infrastructure including an national strategy in child domestic violence prevention. However, the level of child violence control and prevention in other settings is poor and not sufficient. Policies of children's right protection need further efforts to ensure full implementation. There is a need for Poland to fund and support the implementation and monitoring of existing evidence-based good practices, paying particular attention to vulnerable groups such as children with disabilities, migrant children, children from minority groups (i.e. Romani children) and those in care institutions. There are some good programmes and services available in Poland to develop capacity both for children themselves and their families. However follow-up and monitoring to ensure implementation, particularly for those aimed at kindergartens and schools is needed. The monitoring of implementation of all available resources for school-aged children are required, which result also in decrease of socio-economic inequalities. The government approved the National Program of Domestic Violence Prevention, which does not include other areas of child maltreatment or abuse occurring outside of the domestic setting (e.g., sexual abuse occurring outside the home) and this leaves a gap that should be addressed. The development of national guidance and policy regarding assessment in situations of potential, suspected child maltreatment, neglect or abuse would strengthen existing services. The addition of home visits for new parents that include education on prevention of child violence would not only increase capacity, but would also provide another opportunity to screen for the risk of child violence.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dzieci; Przemoc; Zdrowie publiczne; Prewencja

EN

Children; Abuse; Public health; Prevention

• Czasopismo: Zdrowie Publiczne i Zarządzanie
• Rocznik: 2014
• Tom: 12
• Numer: nr 1
• Strony: 3--16

Twórcy

autor

Marta Malinowska-Cieślik

• Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

autor

Michał Zabdyr-Jamróz

• Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

autor

Bartosz Balcerzak

• Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

autor

Monika Ścibor

• Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Bibliografia

• Konwencja o prawach dziecka (UNCRC - United Nations Convention on the Rights of the Child), przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Dz.U. 1991 Nr 120 art. 1, poz. 526.
• Deklaracja Praw Dziecka, uchwalona 20 listopada 1959 roku na XIV sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ.
• Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka, Dz.U. 2000 Nr 6, poz. 69 z późn. zm.
• Krug E.G., Dahlberg L.L., Mercy J.A., Zwi A.B., Lozano R., World report on violence and health, World Health Organization, Geneva 2002.
• Sethi D., Bellis M., Hughes K., Gilbert R., Mitis F., Galea G., European report on preventing child maltreatment, World Health Organization, Regional Office for Europe, Copenhagen 2013.
• Wybrane statystyki: przemoc w rodzinie. Komenda Główna Policji; http://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/przemoc-w-rodzinie/50863,Przemoc-w-rodzinie.html, dostęp: 1.02.2014.
• Rocznik Demograficzny GUS, 2013; http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/rs_rocznik_demograficzny_2013.pdf, dostęp: 1.02.2014.
• Włodarczyk J., Makaruk K., Ogólnopolska diagnoza problemu przemocy wobec dzieci, Fundacja Dzieci Niczyje, Rzecznik Praw Dziecka, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Warszawa 2012.
• Sethi D., Racioppi F., Baumgarten I., Vida P., Injuries and violence in Europe: why they matter and what can be done, World Health Organization, Regional Office for Europe, Copenhagen 2006.
• Sethi D., Mitis F., Racioppi F., Preventing injuries in Europe: from international collaboration to local implementation, World Health Organization, Regional Office for Europe, Copenhagen 2010.
• Bronfenbrenner U. The ecology of human development. Harvard University Press, Cambridge 1979; http://psycnet.apa.org/journals/dev/22/6/723/, dostęp: 21.02.2014.
• Belsky J., Child maltreatment: an ecological integration. "American Psychologist" 1980; 35(4): 320. http://psycnet.apa.org/journals/amp/35/4/320/, dostęp: 21.02.2014.
• Tolan P., Guerra N., What works in reducing adolescent violence. An empirical review of the field boulde-CO: Center for the Study and Prevention of Violence, University of Colorado, Center for the Study and Prevention of Violence. 1994; http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.182.9426&rep=rep1&type=pdf, dostęp: 21.02.2014.
• Stith SM., Liu T., Davies LC., Boykin EL., Alder MC., Harris JM. i wsp., Risk factors in child maltreatment: A meta-analytic review of the literature. "Aggression and Violent Behavior" 2009; 14(1): 13-29.
• Currie C., Social determinants of health and well-being among young people, World Health Organization Regional Office for Europe, Copenhagen 2012.
• Tools to Address Childhood Trauma, Injury and Children's Safety-TACTICS; http://www.childsafetyeurope.org/tactics/index.html, dostęp: 15.02.2014.
• Butchart A., Phinney A., Check P., Villaveces A., Preventing violence: a guide to implementing the recommendations of the World Report on Violence and Health, World Health Organization, Geneva 2004.
• Butchart A., Harvey A.P., Mian M., Furniss T., Preventing child maltreatment: a guide to taking action and generating evidence, World Health Organization, Geneva 2006.
• Kamerman S.B., Kahn A.J., Home health visiting in Europe. "The Future of Children" 1993; 3(3):39-52; https://www.futureofchildren.org/futureofchildren/publications/docs/03_03_02.pdf, dostęp: 21.02.2014.
• Zwi K., Collaboration C., Woolfenden SR., Wheeler DM., O'Brien TA., Tait P. i wsp., School-based education programmes for the prevention of child sexual abuse, "Cochrane Database Systematic Review" 2007; 3.
• Snyder L.B., Hamilton M.A., Mitchell E.W., Kiwanuka-Tondo J., Fleming-Milici F., Proctor D., A meta-analysis of the effect of mediated health communication campaigns on behavior change in the United States, "Journal of Health Communication", 2004; 9(S1): 71-96.
• Fundacja Dzieci Niczyje; www.fdn.org.pl, dostęp: 1.02.2014.
• Niebieska Linia. Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego; http://www.niebieskalinia.pl] http://www.niebieskalinia.pl/pismo/149-czasopismo, dostęp: 1.02.2014.
• Widom CS., Hiller-Sturmhöfel S., Alcohol abuse as a risk factor for and consequence of child abuse, "Alcohol Research & Health", 2001; http://psycnet.apa.org/psycinfo/2001-01901-006, dostęp: 21.02.2014.
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, Dz.U. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.
• Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, Uchwała Nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 25 września 2006 r. Załącznik do Uchwały.
• Rządowy Program Bezpieczna i Przyjazna Szkoła 2008-2013 Uchwała Nr 172/2008 Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 2008 r. Załącznik do Uchwały.
• Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, Dz.U. 1982 Nr 35, poz. 230; tekst jednolity: Dz.U. 2002 r. Nr 147, poz. 1231.
• Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2011-2015. Uchwała Nr 35/2011 Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. Załącznik do Uchwały.
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, Dz.U. 2005 Nr 179, poz. 1485.
• Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. Dz.U. Nr 78, poz. 428.
• Ustawa z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, Dz.U. z 2004 r. Nr 253, poz. 2531 oraz z 2005 r. Nr 17, poz. 141.
• Rozporządzenie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w sprawie kwalifikowania audycji lub innych przekazów mogących mieć negatywny wpływ na prawidłowy fizyczny, psychiczny lub moralny rozwój małoletnich oraz audycji lub innych przekazów przeznaczonych dla danej kategorii wiekowej małoletnich, stosowania wzorów symboli graficznych i formuł zapowiedzi, z dnia 23 czerwca 2005 r. Dz.U. 2005 Nr 130, poz. 1089.
• Krajowy Program Przeciwdziałania Ubóstwu i Wykluczeniu Społecznemu 2020, Uchwała Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2013 r.
• Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, Dz.U. 2011 Nr 149, poz. 887.
• Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia"; http://www.niebieskalinia.pl, dostęp: 1.02.2014.
• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks Rodzinny i Opiekuńczy, Dz. U.1964 Nr 9, poz. 509; Dz. U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.
• Przestrzeganie praw dziecka w Polsce. Rekomendacje dla Parlamentu i Rządu. Polski Komitet Narodowy UNICEF i Helsińska Fundacja Praw Człowieka, 2009.
• Sejm Dzieci i Młodzieży. Kancelaria Sejmu RP; http://edukacja.sejm.gov.pl/sejm-dzieci-i-mlodziezy/informacje-o-sdm, dostęp: 1.02.2014.
• Sejm Dzieci i Młodzieży. Centrum Edukacji Obywatelskiej; http://www.ceo.org.pl/pl/sejmmlodziezy, dostęp: 1.02.2014.
• Sejm Dzieci i Młodzieży. Ministerstwem Edukacji Narodowej; http://men.gov.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=5063%3Axix-sesja-sejmu-dzieci-i-modziey-ekorozwoj-czyli-obowizek-ochrony-rodowiska&catid=119%3Aycie-szkoy-aktualnoci&Itemid=2, dostęp: 1.02.2014.
• Apel w sprawie respektowania praw dziecka, I sesja Sejmu Dzieci i Młodzieży (1994 r.); http://edukacja.sejm.gov.pl/sejm-dzieci-i-mlodziezy/archiwum/i-sesja/apel-w-sprawie-respektowania-praw-dziecka.html, dostęp: 1.02.2014.
• Uchwała w sprawie przestrzegania w Polsce praw zawartych w Konwencji o Prawach Dziecka, VI sesja Sejmu Dzieci i Młodzieży (2000 r.); http://edukacja.sejm.gov.pl/sejm-dzieci-i-mlodziezy/archiwum/vi-sesja/przestrzeganie-praw-dziecka.html, dostęp: 1.02.2014.
• Uchwała w sprawie zapobiegania negatywnym zjawiskom w środowisku szkolnym, VII sesja Sejmu Dzieci i Młodzieży (2001 r.); http://edukacja.sejm.gov.pl/sejm-dzieci-i-mlodziezy/archiwum/vii-sesja/uchwala-w-sprawie-zapobiegania-negatywnym-zjawiskom-w-srodowisku-szkolnym.html, dostęp: 1.02.2014.
• Apel w sprawie brutalizacji życia, nieuczciwości i terroryzmu jako zagrożeń dla demokracji, XI sesja Sejmu Dzieci i Młodzieży (2005 r.); http://edukacja.sejm.gov.pl/sejm-dzieci-i-mlodziezy/archiwum/xi-sesja/apel-w-sprawie-brutalizacji-zycia-nieuczciwosci-i-terroryzmu-jako-zagrozen-dla-demokracji.html, dostęp: 1.02.2014.
• Arnstein SR., A ladder of citizen participation, "Journal of the American Institute of planners", 1969; 35(4): 216-224.
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz.U. 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.
• Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych; http://www.giodo.gov.pl/, dostęp: 1.02.2014.
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, Dz.U. Nr 64, poz. 593 i Nr 99, poz. 1001.
• Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 18 października 2004 r. w sprawie rodzin zastępczych, Dz.U. 2004 r. Nr 233, poz. 2344.
• Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie 2011-2016 (KPPPwR), Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011 r. w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie 2011-2016, Dz.U. Nr 78 poz. 428; Załącznik.
• Projekt Niebieski Pokój; http://www.policja.pl/portal/pol/44/80398/quotNiebieskie_Pokojequot.html, dostęp: 1.02.2014.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury "Niebieskie Karty" oraz wzorów formularzy "Niebieska Karta", Dz.U. Nr 209, poz.1245.
• Koalicja na Rzecz Przyjaznego Przesłuchiwania Dzieci. Fundacja Dzieci Niczyje; http://dzieckoswiadek.fdn.pl/koalicja-na-rzecz-przyjaznego-przesluchiwania-dzieci, dostęp: 1.02.2014.
• Dziecięcy Telefon Zaufania. Rzecznik Praw Dziecka; http://www.brpd.gov.pl/detail.php?recid=729, dostęp: 1.02.2014.
• Telefon Zaufania. Fundacja Dzieci Niczyje; http://www.helpline.org.pl, dostęp: 1.02.2014.
• Ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z dnia 7 stycznia 1993 r., Dz.U. 1993 Nr 17, poz. 78.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół, Dz.U. z 2012 r. poz. 977.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, Dz.U. Nr 67, poz. 756 z późn. zm.
• Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty, Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572.
• Durrant J.E., Janson S., Law reform, corporal punishment and child abuse: The case of Sweden, "International Review of Victimology" 2005; 12(2): 139-158.
• Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. Nr 125, poz 842 art. 96.
• Kampania Społeczna "Reaguj Masz Prawo"; http://www.brpd.gov.pl/detail.php?recid=2405, dostęp: 1.02.2014.
• Kampanie, Fundacja Dzieci Niczyje; http://fdn.pl/kampanie-spoleczne, dostęp: 1.02.2014.
• Kampanie Fundacji Mederi; http://fundacjamederi.pl/category/projekty-zrealizowane//, dostęp: 1.02.2014.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz.U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, Dz.U. 1997 Nr 28, poz. 152 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, Dz.U. 1997 Nr 89, poz. 555.
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, Dz.U. 1964 Nr 43, poz. 296.
• Kampania "Stop przemocy wobec dzieci - Nie ma dzieci, są ludzie"; http://www.brpd.gov.pl/detail.php?recid=2166, dostęp: 1.02.2014.
• Fundacja Mederi; http://fundacjamederi.pl/, dostęp: 1.02.2014.
• Przemoc w rodzinie. Komenda Główna Policji; http://www.statystyka.policja.pl/portal/st/944/50863/Przemoc_w_rodzinie.html, dostęp: 1.02.2014.
• Ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o policji, Dz.U. z 2002 r. Nr 74, poz. 676.
• Przemoc wobec dzieci w Polsce. Diagnoza i rekomendacje. Fundacja Dzieci Niczyje; http://wws.wzp.pl/uploads/pliki/FDN_-_Przemoc_wobec_dzieci.pdf, dostęp: 1.02.2014.
• Browne K., Hamilton-Giachritsis C., Heggarty J., Blissett J., Identifying need and protecting children through community nursing home visits, "Representing Children" 2000; 13(2): 111-123.
• Elkan R., Kendrick D., Hewitt M., Robinson J., Tolley K., Blair M., et al., The effectiveness of domiciliary health visiting: a systematic review of international studies and a selective review of the British literature, "Health Technology Assessment" 2000; 4(13).
• Olds DL., Henderson CR., Eckenrode J. Preventing child abuse and neglect with prenatal infancy and home visiting by nurses, w: Browne K.D., Hanks H, Stratton P., Hamilton C. (red.), Early prediction and prevention of child abuse: A handbook, Wiley, Chichester 2002.

Identyfikatory

DOI

10.4467/20842627OZ.14.001.2893