Trzy obrazy Żołnierzy Wyklętych w propagandzie kinowej PRL z lat 1960-1989

• Autorzy: Łukasz Polniak

Warianty tytułu

Three Images of Soldiers Accursed in the Communist Propaganda Cinema in the Years 1960-1989

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autor artykułu opisuje obraz podziemia niepodległościowego w Polsce w latach 1944-1945. Autor omawia przykłady propagandy politycznej w polskich filmach wojennych z lat 1960-1989, wskazując na trzy najważniejsze motywy: dramat nieufności między komunistyczną władzą a podziemiem, mit jedności narodowej między komunistami a podziemiem w okresie wojny oraz obraz wykluczenia i anonimizacji podziemia. Problem opisano w kontekście komunistycznego modelu propagandy w państwach podległych ZSRR.(abstrakt oryginalny)

EN

The article discusses the image of the Independence Underground which existed in communist Poland in the years 1944-1945. The author provides examples of political propaganda in movies screened in the years 1960-1989 and describes three successive motives: the drama of mistrust between the Independence Underground and the communist authorities, the theme of national reconciliation as well as the theme of exclusion, condemnation and anonymization of Polish underground formations. The author discusses this problem in relation to the existing model of communist propaganda both in the Soviet Union and the communist countries of Central and Eastern Europe in the years 1944-1989.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Żołnierz; Propaganda marketingowa; Produkcja filmowa

EN

Soldier; Marketing propaganda; Film production

• Czasopismo: Społeczeństwo i Ekonomia
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 2 (6)
• Strony: 52--73

Twórcy

autor

Łukasz Polniak

• Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu

Bibliografia

• Abramowicz S., Balbus T. (red.), 2012, Konspiracja i opór społeczny w Polsce 1944-1156. Słownik biograficzny, T. 1-4, Wydawnictwo IPN, Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Kraków-Warszawa-Wrocław.
• Archiwum Filmoteki Narodowej, sygn. A-344, poz. 545, Stenogram z Komisji Kolaudacyjnej Filmów Fabularnych w dn.15 grudnia 1987.
• Białas K., Szczerba J., Życie raz jeszcze. Rozmowa z Januszem Morgensternem, http://wyborcza.pl/ duzyformat/1,127291,1160370.html (24.06.2016).
• Dobek-Ostrowska B., 2012, Komunikowane polityczne i publiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Dobek-Ostrowska B., Fras J., Ociepka B., 1997, Teoria i praktyka propagandy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Dudek A., Zblewski Z., 2008, Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa, Bielsko-Biała.
• Eisler J., 2006, Polski rok 1968, Wydawnictwo IPN, Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa.
• Guzek M., 2001, Jak w Polsce umierało kino partyzanckie? Przypadek filmu Wiktora Turowa "Przeprawa" (1988), [w:] Kino polskie wobec drugiej wojny światowej, Zwierzchowski P., Mazur D., Guzek M. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.
• Hendrykowska M., 2011, Film Polski wobec wojny i okupacji. Tematy, motywy, pytania, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
• Hendrykowski M., 1994, Słownik terminów filmowych, Wydawnictwo "Ars Nowa", Poznań.
• Hendrykowski M., 2001, Leksykon gatunków filmowych, Wydawnictwo "Ars Nowa", Poznań-Wrocław.
• Hendrykowski M. 2012, Morgenstern, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
• Jankun-Dopartowa M., 2007, Komitet Centralny zawraca kinematografię [w:] Historia kina polskiego, Lubelski T., Zarębski K.J. (red.), Fundacja Kino, Warszawa.
• Kopaliński W., 2012, Słownik symboli, Oficyna Wydawnicza Rytm, Warszawa.
• Kowalski P., 2007, Wprowadzenie, [w:] Propaganda Polski Ludowej: materiały dla ucznia, Wydawnictwo IPN, Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Łódź.
• Król E.C., 2015, W poszukiwaniu modelu propagandy totalnej, [w:] Propaganda w systemach demokratycznych i niedemokratycznych, Wołoszyn J.W. (red.), Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
• Lesiakowki K., 2008, "Partyzanci" wobec dziejów Polski w czasie II wojny światowej, [w:] Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, Nowinowski S., Pomorski J. (red.), Wydawnictwo IPN, Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, Łódź.
• Lubelski T., 2008, Historia kina polskiego. Twórcy, filmy, konteksty, Wydawnictwo Videograf II, Katowice.
• Małyszek D., 2006, Narodowe Siły Zbrojne w PRL i na emigracji w latach 1945-1989 w świetle historiografii, publicystyki, literatury oraz filmu, Pamięć i Sprawiedliwość, nr 2.
• Maj E., 2013, Polska narodowa, heroiczna i plebejska w wojennym filmie fabularnym 1947-1977, [w:] PRL, czyli Polska w drugiej połowie XX wieku. Studia i szkice naukowe oraz materiały źródłowe, Maj E., Gryz J., Kirwel E., Wichmanowski M. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Miczka T., Madej A. (red.), 1994, Syndrom konformizmu? Kino polskie lat sześćdziesiątych, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Misiak A., 2006, Kinematograf kontrolowany. Cenzura filmowa w kraju socjalistycznym i demokratycznym (PRL i USA), Wydawnictwo "Universitas ", Kraków.
• Mazur M., 2015, "AK - Zapluty karzeł". Błąd w sztuce, [w:] Propaganda w systemach demokratycznych i niedemokratycznych, Wołoszyn J. (red.), Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
• Ociepka B., 2003, Dla kogo telewizja? Model publiczny w postkomunistycznej Europie Środkowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Centrum im. Willy Brandta, Wrocław.
• Plesnar Ł., 2002, 100 filmów wojennych, Wydawnictwo Rabid, Kraków.
• Polniak Ł., 2011, Patriotyzm wojskowy w PRL w latach 1956-1970, Wydawnictwo Trio, Warszawa.
• Rabiński J., 2012, Skompromitować Powstanie. Zmagania komunistycznej propagandy z Powstaniem Warszawskim 1953-1956, Wydawnictwo Werset, Lublin.
• Rok pierwszy, http://filmpolski.pl/fp/index.php?film=122263 (28.06.2016).
• Siwiński I., 1994, "Barwy walki" albo tęsknota za legendą, [w:] Syndrom konformizmu? Kino polskie lat sześćdziesiątych, Miczka T., Madej A. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Syska R., 2014, Janusz Morgenstern - w pułapce teraźniejszości, [w:] Autorzy kina polskiego. T. 1, Stachówna G., Wojnicka J. (red.), Wydawnictwo Rabid, Kraków.
• Syska R., (red.), 2005, Słownik filmu, Kraków.
• Uchwała Sekretariatu KC w sprawie kinematografii, 1994, [w:] Syndrom konformizmu? Kino polskie lat sześćdziesiątych, Miczka T., Madej A. (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Wiśniewski C., 1978, Wojna, Film, nr 41.
• Zwierzchowski P., 2011, "Dzień oczyszczenia" Jerzego Passendorfera - filmowy obraz polsko-radzieckiego braterstwa broni, Historyka, T. XLI.
• Zwierzchowski P., 2013, Kino nowej pamięci: obraz II wojny światowej w kinie polskim lat 60., Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.

Identyfikatory

DOI

10.15611/sie.2016.2.04