Miejskie obszary funkcjonalne a kształtowanie spójności terytorialnej

• Autorzy: Edyta Szafranek

Warianty tytułu

Functional Urban Areas vs. Territorial Cohesion Formation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Bieżąca polityka regionalna ma za zadanie kształtować spójność terytorialną, a jedną z jej koncepcji jest funkcjonowanie miejskich obszarów funkcjonalnych. Spójność terytorialna rozumiana jest różnorako. W niniejszym opracowaniu rozpatrywano ją jako: rozwój endogeniczny i policentryczny, wyrównywanie dysproporcji w poziomie rozwoju społeczno-gospodarczego, tworzenie powiązań sieciowych oraz zapewnienie dostępności do usług (głównie wiedzy i infrastruktury). Celem badań jest określenie związku między istotą i praktyką miejskich obszarów funkcjonalnych a kształtowaniem tak pojmowanej spójności terytorialnej. Badania przeprowadzono w układzie regionalnym, na podstawie miejskich obszarów funkcjonalnych południowo-zachodniej części Polski. Jako źródła informacji wykorzystano dokumenty programowe dla badanych obszarów funkcjonalnych, województw i jednostek lokalnych tworzących badane obszary funkcjonalne, a także informacje statystyczne. W pracy prezentowane są wyniki badań przeprowadzonych metodami jakościowymi oraz ilościowymi. Badania wskazują, że działania podejmowane w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych nie oddziałują na wyrównywanie dysproporcji w poziomie rozwoju społeczno- gospodarczego oraz dostępie do usług. Spójność terytorialna może być kształtowana przez stymulowanie procesów dyfuzji z obszarów funkcjonalnych i/lub tworzenie sieci ich powiązań. Miejskie obszary funkcjonalne wpisują się w polaryzacyjno-dyfuzyjny model rozwoju regionalnego i aby można było poprawić ich oddziaływanie na spójność terytorialną, wymagane jest ukierunkowanie działań na tworzenie warunków do rozprzestrzeniania się procesów rozwojowych(abstrakt oryginalny)

EN

The main task of the current regional policy is to shape territorial cohesion, and functioning of functional urban areas (FUA) is one of its concepts. The territorial cohesion is understood in all sorts of ways. In this paper it is treated as: endogenous and polycentral development, levelling disproportion in the level of the social-economic development, creating network connections and ensuring the availability of services (mainly knowledge and infrastructure). The main aim of research is to determine the connection between the essence and the practice of FUA and forming the territorial cohesion. The research was conducted in the regional layout, based on FUA of the South-West Poland. As sources of information were used programming documents for studied functional areas, provinces, as well as statistical information. The paper presents the effects of research which was performed with the use of qualitative and quantitative methods. Research shows that taken actions in FUA frames do not have an influence for levelling disproportion horizontally of social-economic development and the access to services. The territorial cohesion can be shaped through stimulating diffusion processes from FUA and/or by making the networks of their connections. FUA are connected with polarizing-diffusion model of the regional development. Thus to improve their influence on territorial cohesion, its needed to shape directing actions to make conditions for spreading the development impulse(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Inwestycje; Region

EN

Investment; Region

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 467 Regiony, metropolie, miasta
• Strony: 113--129

Twórcy

autor

Edyta Szafranek

• Uniwersytet Opolski

Bibliografia

• Adamczyk-Łojewska G., 2011, Problemy konwergencji i dywergencji ekonomicznej na przykładzie krajów Unii Europejskiej, w tym Polski, Ekonomia 4(16), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław, s. 57-76.
• Bronsztejn S., 1974, Ekonomika i planowanie regionu. Materiały do nauczania, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Domański R., 1993, Gospodarka przestrzenna, PWN, Warszawa.
• Greta M., Tomczak-Woźniak E., 2013, Problem spójności w nowej polityce regionalnej UE na lata 2014-2020, Optimum: Studia Ekonomiczne, nr 4(64), s. 3-12.
• Heffner K., 2011, Funkcje metropolitalne stolic województw Polski Zachodniej, Ekspertyza, Opole.
• Heffner K., Gibas P., 2015, Obszary funkcjonalne i ich związki z zasięgiem oddziaływania ośrodków subregionalnych (na przykładzie województwa opolskiego), Studia Miejskie, t. 18, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 10-23.
• Hellwig Z., 1968, Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę wykwalifikowanych kadr, Przegląd Statystyczny, R. XV, z. 4, GUS, s. 307-327.
• Kmieć T., Wrana K., 2014, Miasto społecznych powiązań sieciowych przestrzenią nowej gospodarki, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 187, Katowice, s. 171-181.
• Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, 2012, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Krajowa Polityka Miejska 2014 (projekt, wersja I), marzec, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa.
• Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020. Regiony, miasta, obszary wiejskie, 2010, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 13 lipca 2010.
• Kuciński K., 1994, Geografia ekonomiczna. Zarys teoretyczny, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
• Kuźnik F., 2015, Miejskie obszary funkcjonalne a polityka miejska, Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 250, Katowice, s. 7-24.
• Noworól A., 2015, Uwarunkowania, zasady i instrumenty nowego paradygmatu polityki regionalnej, [w:] Stec M., Bandarzewski K. (red.), Rozwój regionalny - instrumenty realizacji i rola samorządu województwa, Lex a Wolters Kluwer business, Warszawa, s. 13-27.
• Płażek S., 2015, O instrumentach prawnych województwa samorządowego dla realizacji polityki regionalnej w dziedzinie transportu zbiorowego i dróg publicznych, [w:] Stec M., Bandarzewski K. (red.), Rozwój regionalny - instrumenty realizacji i rola samorządu województwa, Lex a Wolters Kluwer businnes, Warszawa s. 166-186.
• Polski J., 2015, Spójność terytorialna jako podstawa polityki regionalnej, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 392, Gospodarka regionalna w teorii i praktyce, Wrocław, s. 73-80.
• Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020. Umowa Partnerstwa, 2015, Ministerstwo Rozwoju, Warszawa, grudzień.
• Ratuszniak I., 2013, Ekspertyza. Realizacja Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce, Centrum Doradztwa i Rozwoju Kompetencji, Wrocław, styczeń.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 1301/2013 z 17 grudnia 2013 r.
• Sagan I., 2009, Czym są i jak funkcjonują dzisiejsze regiony Polski?, [w:] Szomburg J. (red.), Jak uczynić regiony motorami rozwoju i modernizacji Polski, Polskie Forum Obywatelskie, nr 19, Gdańsk.
• Smętkowski M., 2010, Konwergencja międzyregionalna w europejskich makroregionach metropolitalnych, Studia Regionalne i Lokalne, nr 2, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Stanowisko Rządu Rzeczpospolitej Polskiej do Komunikatu Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego. Komitetu Regionów i Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Zielona Księga w sprawie spójności terytorialnej, MRR Warszawa, 2009.
• Szafranek E., 2015a, Zintegrowane inwestycje terytorialne jako narzędzie wspierające kształtowanie centrów rozwoju regionalnego, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, nr 32, Wydawnictwo UAM, Poznań s. 81-94.

Identyfikatory

DOI

10.15611/pn.2017.467.10