Rekreacyjne zajęcia hippiczne jako forma doskonalenia mechanizmu utrzymywania równowagi i postawy ciała u młodzieży niepełnosprawnej umysłowo w stopniu lekkim

• Autorzy: Anna Mazur-Rylska , Tadeusz Ambroży , Krzysztof Kaganek

Warianty tytułu

Recreational Horse Riding as a Form of Improving Body Balance and Posture Control in Youth with Mild Mental Retardation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Podjęta w przypadku osób niepełnosprawnych umysłowo w stopniu lekkim rekreacja hippiczna zrealizowała jej funkcję stymulującą wspomagając i pobudzając do rozwoju funkcji niepełnosprawnego człowieka oraz korektywną, gdyż zniwelowała w pewnym stopniu niedoskonałości mechanizmów regulacji równowagą i postawą ciała, poprawiając ich kontrolę przez oddziaływanie układ nerwowy za pomocą wielozmysłowego wpływu na jeźdźca grzbietu końskiego w ruchu. Choć teoria podpowiada, że równowaga ciała jest istotnie powiązana z jakością postawy, to uzyskane wyniki jednoznacznie tego nie potwierdzają. Spośród badanych korelacji w grupie eksperymentalnej realizujących rekreacyjne zajęcia hippiczne zaobserwowano większą ilość związków między badanymi parametrami stabilograficznymi i posturometrycznymi po ukończeniu zajęć. Jednakże siła związków jest słaba. W badaniach zwrócono uwagę na somatyczną sferę rekreacji ruchowej, która dotyczy ciała i jego funkcji oraz doskonaleniu zdrowia i sprawności ruchowej. Zrealizowany został jeden z głównych celów rekreacji: poprawa i budowanie sprawności fizycznej, jednocześnie zaspokajając potrzebę ruchu niezbędnego dla zdrowia. (abstrakt oryginalny)

EN

Horse riding recreation was conducted for persons with mild mental retardation. The recreation performed a stimulatory function by supporting and engendering the development of study participants' functioning. The recreation also performed a corrective function by partially improving body balance and posture control through the multi-sensory effect of a horse's moving back on the participants' nervous system. Even though theory suggests that body balance is strictly related to posture quality, the obtained results do not confirm this relationship. A greater number of correlations were observed among the measured stabilographic and posturometric parameters in the experimental group following recreational horse riding. However, the correlations were weak. The study focused on the somatic aspect of physical recreation pertaining to the body and its functions, as well as to the improvement of health and physical fitness. One of the main goals of recreation, i.e., the improvement and development of physical fitness, was achieved. At the same time, the need for physical activity, required for physical well-being, was met. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rekreacja; Osoby niepełnosprawne; Młodzież

EN

Recreation; Disabled people; Youth

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 29
• Strony: 101--119

Twórcy

autor

Anna Mazur-Rylska

• Uniwersytet Rzeszowski

autor

Tadeusz Ambroży

• Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

autor

Krzysztof Kaganek

• Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

Bibliografia

• Ambroży T.(2004) Trening holistyczny sposobem kompleksowej kultury ciała, [w:] "Studia Humanistyczne" AWF, Kraków, nr 4.
• Ambroży T. (2005) Trening holistyczny. Wpływ aktywności fizycznej na realizację potrzeby bezpieczeństwa osobistego i społecznego, Wyd. EAS, Kraków.
• Barnes T. (1993) Hipotherapy DACUM Committee (1990). J. Tebay, Riderwood, MD.
• Berotti D. B.(1988) Effect of therapeutic horseback riding on posture in children with cerebral palsy, "Physical Therapy J. Am. Phys. Therapy", vol. 68, nr 10, s. 1505-1512.
• Czownicka A. (2003) Upośledzenie umysłowe: szczególny przypadek zaburzenia rozwoju, [w:] Strumińska A. (red.), Psychopedagogiczne aspekty hipoterapii dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie, PWRiL, Kraków, s. 47-65.
• Doński D.(1963) Biomechanika ćwiczeń fizycznych, Sport i Turystyka, s. 149-232.
• Dyduch E. (2006) Hipoterapia jako forma aktywności ruchowej wspierająca proces rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, "Medicina Sportiva", vol. 10, suppl. 1-2 , s. 150.
• Engel B. (2004) Terapeutyczna jazda konna II. Strategie rehabilitacji. Fundacja "Hipoterapia" na rzecz rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych, Kraków.
• Fortuna M., Demidaś A.(1999) Kształtowanie się zachowań psychospołecznych dzieci uczestniczących w turnusach hipoterapii, "Fizjoterapia", t. 7, nr 3, s. 7-11.
• Fudała J. (1987) Budżet czasu niepełnosprawnych w świetle ich sytuacji zawodowej i rodzinnej, Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa, s. 41.
• Kaganek K. (2009) Turystyka osób niepełnosprawnych w aspekcie wybranych uwarunkowań, EAS, Kraków.
• Kasperczyk T., Całka-Lizis T., Lizis P. (1987) Neurofizjologiczne podstawy kształtowania nawyku prawidłowej postawy ciała, "Postępy Rehabilitacji", nr 3-4, s. 69-80.
• Kasperczyk T. (2004) Wady postawy ciała, AWF, Kraków.
• Kluwer B. (1995) Ruch psychomotoryczny; obserwacje w hipoterapii, "Hipoterapia", nr 1, s. 35-39.
• Kwilecka M., Brożek Z. (2006) Bezpośrednie funkcje rekreacji, AWF, Warszawa, s. 10.
• Lyakh V. (2003) Koordynacyjne zdolności motoryczne, [w:] Kształtowanie zdolności motorycznych dzieci i młodzieży, s. 118-170.
• Mazur-Rylska A., Ambroży T. (2010) Zmienność równowagi i postawy ciała u młodzieży uczestniczącej w zajęciach hippicznych, EAS, Kraków.
• Mazur-Rylska A. (2010) Wpływ treningu jeździeckiego na zmiany równowagi i postawy ciała młodzieży w wieku 15-17 lat, zdrowej i upośledzonej umysłowo w stopniu lekkim, praca doktorska AWF, Kraków.
• Mazur-Rylska A., Ambroży T., Haluch A. (2011) Jakość życia osób zdrowych i niepełnosprawnych w aspekcie turystyki konnej i jeździeckiej działalności rekreacyjnej, [w:] Drużkowski M. (red.) Jakość życia - aspekty turystyczne i rekreacyjne, s. 225-236.
• Maszczak T. (1994) Wychowanie fizyczne i sport dzieci specjalnej troski, Warszawa.
• Maszczak T. (1997) Rola aktywności ruchowej w pomnażaniu szans życiowych niepełnosprawnych, "Wychowanie Fizyczne i Sport", nr 1-2, s. 226.
• Nowotny J., Gałecki P. (1988) Czucie głębokie a postawa ciała dzieci i młodzieży, [w:] Kasperczyk T. (red.) Przywracanie i doskonalenie sprawności i wydolności fizycznej osób niepełnosprawnych, s. 91-112.
• Nowotny J., Saulicz E. (1990) Niektóre zaburzenia statyki ciała i ich korekcja, AWF, Katowice.
• Nowotny J., Nowotny-Czupryna O., Czupryna K., Plinta R. (2003) Edukacja i reedukacja ruchowa, Wyd. Kasper, Kraków.
• Pilecka W. (2001) Psychoruchowy rozwój dzieci o obniżonej sprawności umysłowej, [w:] Pilecki W., Pilecki J. (red.) Stymulacja psychoruchowego rozwoju dzieci o obniżonej sprawności umysłowej, Wyd. Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków, s. 9-34.
• Rosenzweig M. (2004) Znaczenie ruchu konia dla jeźdźca [w:] Terapeutyczna jazda konna II, Fundacja Hipoterapia, Kraków, s. 81-82.
• Sawaryn D. (2006) Wpływ hipoterapii na zmiany wybranych funkcji motorycznych u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym, praca doktorska, AWF, Wrocław.
• Sękowska Z. (1985) Pedagogika upośledzonych umysłowo, [w:] Pedagogika specjalna, PWN, Warszawa, s. 145-232.
• Słonka K. (2001) Wpływ ćwiczeń z zastosowaniem siodła BABS na równowagę dzieci z porażeniem mózgowym, praca doktorska, AWF, Wrocław.
• Solecka-Szpejda I.(1999) Jazda konna w terapii i sporcie szansą na sprawność, "Medicina Sportiva", nr 3, s. 28-29.
• Starosta W. (1993) Kształt kręgosłupa z punktu widzenia motoryki człowieka i motoryki sportowej, "Postępy Rehabilitacji", t. 7, z. 4, s. 19-32.
• Starosta W. (1999) Rozwijanie koordynacji ruchowej u dzieci i młodzieży, "Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne", nr 4, s. 157-161.
• Strauß I. (1996) Hipoterapia. Neurofizjologiczna gimnastyka na koniu, Fundacja Hipoterapia, Kraków.
• Swift S. (2004) Harmonia jeźdźca i konia. Galaktyka, Łódź.
• Ślężyński J. (1991) Rozwój fizyczny i sprawność ruchowa dzieci i młodzieży niepełnosprawnej i społecznie niedostosowane, "Kultura Fizyczna", nr 9-10, s. 30.
• Ślężyński J. (1994) Rozwój fizyczny i motoryczny dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, [w:] Kasperczyk T. (red.) Rehabilitacja medyczna i społeczna t. 1, Kraków, PSON ZG: Ostoja, 1994. - Materiały Pierwszego Europejskiego Kongresu 'Niepełnosprawni Bliżej Europy', [Kraków, 19-21.04.1993, Polska].
• Tarnowski D. (1995) Neurofizjologiczne metody rehabilitacji dzieci z uszkodzonym ośrodkowym układem nerwowym, wdrażane do hipoterapii, "Hipoterapia", nr 1, s. 40-45.
• Toczek-Werner S. (1998) Podstawy rekreacji i turystyki, AWF, Wrocław, s. 11.
• Von Dietze S. (2007) Równowaga w ruchu, Galaktyka, Łódź.
• Westphal W. (1988) Sinnesphysiologische Grundlagen der Korperwahrnehmung, "Krankengymnastik", nr 8, s. 641-643.
• Wham W. (1992) Rhytmic facilitation, [w:] Therapeutic Riding programs: Instruction and Rehabilitation, Barbara Engle Therapy Services, Durango, CO.
• Wilczyński J. (2005) Postawa ciała a stopień upośledzenia intelektualnego, "Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne", nr 1, s. 16-19.
• Wilczyński J. (2007) Analizatory wzroku a reakcje równoważne na przykładzie prędkości głównej posturogramu u młodzieży w wieku 12-15 lat, "Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne", nr 8-9, s. 17-19.
• Winiarski R. (1989) Wstęp do teorii rekreacji, AWF, Kraków.
• Winiarski R., Zdebski J. (2008) Psychologia turystyki, WSiP, Warszawa.
• Woynarowska B.(1997) Aktywność ruchowa w profilaktyce zaburzeń rozwoju i zdrowia u dzieci i młodzieży, "Medicina Sportiva", vol. 1, nr 2, s. 75-81.
• Zeyland-Malawka E. (1986) Przednio-tylne wygięcia kręgosłupa a inne wybrane cechy morfologiczne u 9-letnich chłopców, [w:] Kasperczyk T. (red.) Postępowanie korekcyjne i rekreacja ruchowa w rozwoju fizycznym dzieci i młodzieży, s. 392-404.
• Zosgórnik E. (1989) Zróżnicowanie rozwoju somatycznego i motorycznego uczniów szkół normalnych i specjalnych dla umysłowo upośledzonych, "Wychowanie Fizyczne i Sport", nr 41, s. 41-63.