Teoria użyteczności, nieklasyczne podejścia, zastosowania

• Autorzy: Stanisław Heilpern

Warianty tytułu

Utility Theory, Nonclassical Approaches, Applications

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Teoria użyteczności odgrywa istotną rolę we współczesnych zagadnieniach decyzyjnych. Znajduje również zastosowanie w teoretycznych rozważaniach dotyczących finansów i ubezpieczeń. W pracy przedstawione zostały w dużym zarysie wybrane teorie alternatywne do klasycznej teorii użyteczności von Neumanna i Morgensterna. Teorie oparte na nieliniowej względem prawdopodobieństwa reprezentacji funkcyjnej, indukowanej przez relacje preferencji decydenta, spełniające zmodyfikowany aksjomat niezależności. Omówiono klasyczną teorię użyteczności, teorię perspektyw, teorię użyteczności oczekiwanej zależnej od porządku, teorię dualną oraz skumulowaną teorię perspektyw. Przedstawione zostały ogólne założenia, aksjomaty leżące u podstaw tych teorii oraz reprezentacje funkcyjne indukowane przez relacje preferencji. W ostatnim punkcie zasygnalizowano możliwości zastosowania tych teorii, głównie w finansach i ubezpieczeniach. (fragment tekstu)

EN

The paper is devoted to nonclassical approaches to the utility theory. They are alternative to von Neumann-Morgenstem's classical utility theory of utility. We describe the prospect theory, the rank-dependent expected utility theory, the dual theory and the cumulative prospect theory. We present the general assumption and axioms strictly connected with this theories and the functional representations induced by the preferences of decision maker. The last part of paper is devoted to the applications of these theories, mainly in the finance and insurance. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Funkcja użyteczności; Teoria oczekiwanej użyteczności

EN

Utility functions; Expected utility theory

• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Taksonomia
• Rocznik: 2004
• Tom: 11
• Numer: nr 1022 Klasyfikacja i analiza danych - teoria i zastosowania
• Strony: 32--40

Twórcy

autor

Stanisław Heilpern

• Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu

Bibliografia

• Chateauneuf A., Cohen M., Choquet Expected Utility Model: A New Approach to Individual Behaviour under Uncertainty and to Social Welfare, [w:] M. Grabisch, T. Mirofushi, M. Sugeno (ed.), Fuzzy Measure and Integral, Kluwer Academic, Boston 2000.
• Chateauneuf A., Wakker P., An Axiomatization of Cumulative Prospect Theory for Decision Maker for Risk, "Journal of Risk and Uncertainty" 1999, nr 18, s. 137-145.
• Denneberg D., Lectures on Non-Additive Measure and Integral, Kluwer Academic, Boston 1994.
• Dhaene J., Denuit M., Goovaerts M.J., Kaas R., Vyncke D., The Concept of Comonotonicity in Actuarial Science and Finance: Theory, (Applications), "Insurance: Mathematics and Economics" 2002, nr 31, s. 3-33 (133-161).
• Gerber H.U., An Introduction to Mathematical Risk Theory, Homewood, Philadelfia 1979.
• Grabisch M., Nguyen H.T., Walker E.A., Fundamentals of Uncertainty Calculi with Application to Fuzzy Inference, Kluwer Academic, Dortrecht 1995.
• Heilpern S., Using Choquet Integral in Economics, "Statistical Papers" 2002, nr 43, s. 53-74.
• Heilpern S.: A Rank-Dependent Generalization of Zero Utility Principle, "Insurance: Mathematics and Economics" 2003, nr 33, s. 67-73.
• Kahneman D., Tversky A., Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk, "Econometrica" 1979, nr 45, s. 263-291.
• Nielson W., Stowe J., A Further Examination of Cumulative Prospect Theory Parametrizations, "Journal of Risk and Uncertainty" 2002, nr 24, 1, s. 31-46.
• Puppe C., Distorted Probabilities and Choice under Risk, Springer-Verlag, Berlin 1991.
• Quiggin J., A Theory of Anticipated Utility, "Journal of Economic Behaviour and Organization" 1982, nr 3, s. 323-343.
• Tversky A., Kahneman D., Advances in Prospect Theory: Cumulative Representation of Uncertainty, "Journal of Risk and Uncertainty" 1992, nr 5, s. 297-323.
• Von Neumann J., Morgenstern О., Theory of Games and Economic Behaviour, Princeton University Press, Princeton 1944.
• Wang S.S., Premium Calculation by Transforming the Layer Premium Density, "ASTIN Bulletin" 1996, nr 26, s. 71-92.
• Wang S.S., Young V.R., Ordering Risk: Expected Utility Theory Versus Yaari's Dual Theory of Risk, "Insurance: Mathematics and Economics" 1998, nr 22, s. 145-164.
• Yaari M.E., The Dual Theory of Choice under Risk, "Econometrica" 1987, nr 55, s. 95-116.