Nowe obszary odpowiedzialności w życiu seniorów

• Autorzy: Alojzy Drożdż
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Odpowiedzialność jest czymś ludzkim. Zmieniają się tylko obszary odpowiedzialności w zależności od powołania człowieka, jego misji życiowej, a przede wszystkim w zależności od nowych okoliczności, w jakich konkretny człowiek się znajduje. Seniorzy i ludzie starsi stają codziennie i na nowo w obliczu nowych zadań i powinności, jakich dotąd w życiu nie spełniali. Jan Paweł II w Liście do osób w podeszłym wieku mówi: "Czym jest starość? Czasem mówi się o niej jako o jesieni życia - tak pisał już Cyceron - przez analogię do pór roku, następujących kolejno po sobie w życiu przyrody. Widzimy, jak w ciągu roku zmienia się otaczający nas świat, gdy patrzymy na góry i równiny, pola i doliny, lasy, rośliny i drzewa. Istnieje bliskie podobieństwo między rytmami biologicznymi człowieka a cyklami życia przyrody, której i on jest częścią. Zarazem jednak człowiek różni się od całej otaczającej go rzeczywistości, ponieważ jest osobą. Ukształtowany na obraz i podobieństwo Boże, jest świadomym i odpowiedzialnym podmiotem. Także jednak w wymiarze duchowym jego życie składa się z kolejnych etapów, które również szybko przemijają. Święty Efrem Syryjczyk chętnie porównywał życie do palców jednej ręki, pragnąc przez to ukazać, że jest ono krótkie jak rozpiętość dłoni, a zarazem, że kolejne jego etapy różnią się od siebie niczym poszczególne palce, symbolizujące «pięć stopni, po których wspina się człowiek»". Przypomnijmy, iż przez całe lata wołano, że w naszym społeczeństwie istnieje problem młodych, którzy są trzymani na ławce rezerwowych, z dala od wszelkiej użytecznej aktywności. Tymczasem teraz martwi mnie to, że tzw. dorosły lub stary świat chce podarować młodym zbankrutowane społeczeństwo: "weźcie je sobie, młodzi, wy macie siłę, by pchnąć je naprzód". "W konsekwencji chce się wyrzucić starych, których postrzega się jako zbędnych. Ja zatem, który od zawsze kocham młodzież, chcę jej oświadczyć, że mój podeszły wiek sprawia mi radość i że nie jestem dotknięty chorobą młodzieńczości, która dąży do ukrycia, zamaskowania starości lub ją ośmiesza". Z pedagogicznego i socjologicznego punktu widzenia tak zwaną opozycję młodych i stałych należy odczarować. Do ludzi raz po raz trafiają głosy, że dziś "młodzieńczy" jest ten, kto chce ukryć swój wiek. "Uważa się bowiem - mówi Vittorino Andreoli - że bycie starym to coś budzącego grozę; stosuje się zatem makijaże i zabiegi chirurgii estetycznej". I z drugiej strony - "bankructwo moralne świata zachodniego próbuje się powstrzymać przez gloryfikację młodych, niby dotąd odsuwanych na marginesy życia. Przeciwstawia się ich starym i w ogóle wszystkim, którzy nie są w złotym wieku, czyli w wieku 35-40 lat. Wiek metrykalny ma uratować kraj. Mimo to proszę was, żebyście pomyśleli o starych i dorosłych z troską i odrobiną miłosierdzia, ponieważ w takim przekazie wzbudzają litość". (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Starzenie się społeczeństw; Kościół w społeczeństwie; Kościół katolicki; Rodzina; Odpowiedzialność

EN

Ageing of the population; Church in society; Roman Catholic Church; Family; Responsibility

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2017
• Tom: Osoba starsza w perspektywie społeczno-pastoralnej
• Strony: 53--70

Twórcy

autor

Alojzy Drożdż

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Andreoli V., Starzy i młodzi w społeczeństwie, "Społeczeństwo" 2013, vol. 23, nr 1.
• Bartnik Cz., Personalizm, Lublin 2000.
• Bartnik Cz., Bóg i ateizm, Lublin 2002.
• Filek J., Ontologizacja odpowiedzialności, Kraków 1996.
• Golec M., O problemie zdrowej starości, "Polityka Społeczna" 2008, nr 1.
• Goss M., Głodowe emerytury, http://www.naszdziennik.pl/ekonomia-finanse/87165,glodowe-emerytury.html (dostęp: 07.2016).
• Góra M., System emerytalny, PWE, Warszawa 2003.
• Hildebrand von D., Fundamentalne postawy moralne [w:] tenże, Wobec wartości, Poznań 1982.
• http://pl.blastingnews.com/ekonomia/2015/12/obnizenie-wieku-emerytalnego-juz-od-2016-roku-00683249.html (dostęp: 07.2016).
• Ingarden R., O odpowiedzialności i jej ontycznych podstawach [w:] tegoż, Książeczka o człowieku, Kraków 2001.
• Jan Paweł II, List Ojca Świętego. Do moich Braci i Sióstr - łudzi w podeszłym wieku, Watykan 1.10,1999.
• Kowalczyk S., Zarys filozofii człowieka, Sandomierz 1990.
• La dignita Dell'anziano e la sita missione nella Chiesa e nel mondo, Citta del Vaticano 1998.
• Mielcarek A., Samotność i osamotnienie ludzi starszych w placówkach opiekuńczych, "Praca Socjalna" 2006, nr 4.
• Mielcarek A., Jak zapobiegać depresji u osób w starszym wieku? "Praca Socjalna" 2007, nr 2.
• Miles J., W trosce o terapeutyczny klimat. Organizacja i struktura domu spokojnej starości: przestrzeń, która staje się całym światem. Cz. 2, "Wspólne Tematy" 2006, nr 11/12.
• Misiewicz R., Psychospołeczne koncepcje znaczenia aktywności w życiu ludzi starych, "Miscellanea Anthropologica et Sociologica" 1996, nr 4.
• Molicka M., Najpiękniejszy wiek to ten, w którym się jest - starość jako pozytywny etap życia, "Praca Socjalna" 2010, nr 1.
• Piluś A., Czym jest proces starzenia się? "Arteterapia" 2009, nr 4.
• Prawa człowieka - także dla seniora, "Na Temat" 2007, nr 4.
• Scola A., Osoba ludzka. Antropologia teologiczna, Amateca 15, Poznań 2005.
• Stochmiałek J., Andragogika i gerontologia wobec procesu starzenia się i śmierci. "Edukacja Ustawiczna Dorosłych" 2008, nr 1.
• Steuden S., Rozważania o godności z perspektywy człowieka w okresie starzenia się [w: | S. Steuden, M. Marczuk (red.), Starzenie się a satysfakcja z życia, Wydawnictwo KUL, Lublin 2006.
• Straś-Romanowska M., Późna dorosłość. Wiek starzenia się [w:] B. Harwas-Napierala. J. Trempala (red.) Psychologia rozwoju człowieka. Charakteiystyka okresów życia człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
• Stypińska J., Dyskryminacja osób starszych w Polsce, "Niebieska Linia" 2010, nr 2.
• Tillich P., Osamotnienie i odosobnienie, "Znak" 1991, nr 4 (431).
• Trafiałek E., Polska starość, "Niebieska Linia" 2008, nr 4.
• Trempała J., Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa 2003.
• Wojtyła K., O istocie człowieka, Lublin 1999.