Altwerden in Polen - Tatsachen und Herausforderungen

• Autorzy: Ireneusz Celary
• Języki publikacji: DE

Abstrakty

Jeder Mensch befindet sich im Alterungsprozess. Das Altern ist auch in der Gegenwart eine recht offene Phase des menschlichen Lebens3. Darüber hinaus gibt es nicht "das Alter" und "die Alten", sondern eine Menge verschiedenster Frauen und Männer in höheren Lebensjahren, die ihres Lebenslauf verweilen, aber gewiss nicht frei von den öffentlichen Millieuverhältnissen. Eine Existenz in der Dritten Lebensperiode ist keine abartige Modifikation menschlichen Daseins, keine Katastrophe. Senioren sind und bleiben vor allen Dingen "Erwachsene". Sie wie auch die Altengruppen zusammen vorfinden sich in einer verschiedenen Situation. Ältern werden und gleichzeitig lebhaft signalisiert, Altern als einen Sozialisationsprozess an die allgemeine Lebensentwicklung aufzufassen, den Modifikationen des Alterns und den damit untrennbaren Unsicherheiten wesentlicher Lebensbereiche temperamentvoll entgegenzukommen, sich auf Haltungs- und Benehmensänderungen einzulassen und infolgedessen bis zum Schluss. Der vorliegende Artikel will zuerst über die aktuelle Situation der alten Leute in Polen informieren. Danach bietet er auf der Basis ausgewählter Literatur Vorschläge für einen kontinuierlichen Prozess des Alterns und damit für die Lebensqualität am Abend des Lebens. Es geht auch um das Aufzeigen mancher Herausforderungen der alten Menschen in der dritten Lebensphase. Schließlich geben die folgenden Überlegungen Anregungen für die Vorbereitung der alten Menschen auf die Zeit des Sterbens und des Todes. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

EN

Ageing of the population; Church in society; Roman Catholic Church

PL

Starzenie się społeczeństw; Kościół w społeczeństwie; Kościół katolicki

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2017
• Tom: Osoba starsza w perspektywie społeczno-pastoralnej
• Strony: 84--104

Twórcy

autor

Ireneusz Celary

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Auer A., Auf die Probe gestellt..., "Misereor Alternativen" 2000, No. 4.
• Baltes P.B., Baltes M., Erfolgreiches Altern: Mehr Jahre und mehr Leben [in:] Hrsg. M. Baltes, M. Kohli, K. Sames, Erfolgreiches Altern. Bedingungen und Variationen, Verlag Hans Huber, Bern-Stuttgart-Toronto 1989.
• Batorski K., Edukacja do śmierci [in:] Hrsg. A.A. Zych, Starość darem, zadaniem i wyzwaniem. Wybór materiałów konferencyjnych, Stowarzyszenie Przyjaciół Domu Pomocy Społecznej "Pod Dębem" w Dąbrowie Górniczej, Sosnowiec-Dąbrowa Górnicza 2014.
• Bernacki M., Starość jako zapasy ze śmiercią. O ostatnim wierszu Jarosława Iwaszkiewicza Urania [in:] Hrsg. A.A. Zych, Starość darem, zadaniem i wyzwaniem. Wybór materiałów konferencyjnych, Stowarzyszenie Przyjaciół Domu Pomocy Społecznej "Pod Dębem" w Dąbrowie Górniczej, Sosnowiec-Dąbrowa Górnicza 2014.
• Blasberg-Kuhnke M., Wittrahm A, Die christliche Freiheit alt zu sein- Altern in Freiheit und Würde als praktisch-theologische Herausforderung [in:] Hrsg. M. Blasberg- Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Blasberg-Kuhnke M., Lebensräume, Lebensformen und Lebensvollzüge im dritten Lebens-drittel - Eine Überlegung zum zweiten Haupteil mit einer biblisch-theologischen Wegmarkierung [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Blasberg-Kuhnke M., Gemeinde als lebensfördernde Umgebung im Alter - Leitorientierungen gemeindlicher Altenpastoral [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Błędowski P., Opieka długoterminowa w Polsce w świetle najnowszych badań, hUp://www.senatgov.pl/gfx/senat/userfiles/_p-bledowski.pdf. (abgerufen am: 4.08.2016).
• Błędowski P., Szatur-Jaworska B., Szweda-Lewandowska Z., Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2012.
• Bowling A., Enhancing later life: How older people perceive active ageing? "Aging and Mental Health" 2008, No. 12.
• Bromkamp P., Altem als Mann [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Całodobowa opieka domowa, http://domyopieki.pl/ artykuły/opieka,23 5/calodobowa- opieka-domowa,545.htm (abgerufen am: 12.08.2016).
• Czekanowski P., Rodzina w życiu osób starszych i osoby starsze w rodzinie [in:] Hrsg. B. Synak, Polska starość, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2002.
• Czekanowski P., Sytuacja materialna [in:] Hrsg. B. Synak, Polska starość, Wydawnictwo UG, Gdańsk 2002.
• Die deutsche Bischöfe, Die Hospitzbewegung - Profil eines hilfreichen Weges in katholischem Verständnis (23. September 1993), Bd. 14, Hrsg. Sekretariat der Deutschen Bischofskonferenz, Bonn 1993.
• Die deutschen Bischöfe, Die Sorge der Kirche um die Kranken. Seelsorge im Krankenhaus. Pastorale Handreichung. Zu einigen aktuellen Fragen des Sakramentes der Krankensalbung (20. April 1998), Bd. 60, Hrsg. Sekretariat der Deutschen Bischofskonferenz, Bonn 1998.
• Die deutschen Bischöfe, Unsere Sorge um die Toten und die Hinterbliebenen. Bestattungskultur und Begleitung von Trauernden aus christlicher Sicht (22. November 1994), Bd. 53, Hrsg. Sekretariat der Deutschen Bischofskonferenz, Bonn 1994.
• Dziewiecki M., Rodzice i dzieci w obliczu rozstania, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/I/IP/md dziecidor.html (abgerufen am: 5.08.2016).
• Dzięgielewska M., Postawy wobec ludzi starszych w nowoczesnym społeczeństwie, "Zeszyty Naukowe WSHE" 2000, nr 7.
• Eichorn-Kösler E., Kraus B., Interessen (neu) entdecken und ernst nehmen - Ältere als Akteure ihres Lebens [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Fabiś A., Fabiś A., Śmierć jako wyzwanie dla opiekunów i osób wspierających ludzi starszych [in:] Hrsg. A.A. Zych, Starość darem, zadaniem i wyzwaniem. Wybór materiałów konferencyjnych, Stowarzyszenie Przyjaciół Domu Pomocy Społecznej "Pod Dębem" w Dąbrowie Górniczej, Sosnowiec-Dąbrowa Górnicza 2014.
• Feiter R., Das "apersonale Gottesbild" als Herausforderung (der Pastoral) [in:] Hrsg. W. Fürst, u.a., "Selbst die Senioren sind nicht mehr die Alten". Praktisch-theologische Beiträge zu einer Kultur des Alterns, Münster 2003.
• Frech H.-W., Älterwerden - psychologische und spirituelle Perspektiven, "Bewusstseinswissenschaften" 2014, No. 20.
• Gammel B., Beziehungsnetze - Neue Beziehungsformen, [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Golinowska S., Starzenie się społeczeństw, "Polityka Społeczna" 1999, nr 9.
• GUS, Ludność w wieku 60 lat i więcej, Warszawa 2016.
• GUS, Polacy żyją coraz dłużej, http://www.gazetaprawna.pl/artykuly/815105,gus-polacy-zyja-coraz-dluzej.html (abgerufen am: 16.08.2016).
• GUS, Prognoza ludności na lata 2008-2035, Warszawa 2009, http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_L_prognoza ludnosci_na_lata2008 2035.pdf (abgerufen am: 25.07.2016).
• GUS, Sytuacja demograficzna osób starszych i konsekwencje starzenia się ludności Polski w świetle prognozy na lata 2014- 2050, Warszawa 2014.
• GUS, Trwanie życia w 2014 r., Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa 2015.
• Hahnemann S., Die chronischen Krankheiten. Theoretische Grundlagen, Karl F. Haug Verlag, Stuttgart 2006.
• Halicka M., Kramkowska E., Uczestnictwo ludzi starych w życiu społecznym [in:] Hrsg. J. Hrynkiewicz, O sytuacji ludzi starszych, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2012.
• Holsboer F., Altersbedingte Erkrankungen: Das Wechselspiel von Veranlagung und Lebensweise [in:] Hrsg. P. Grass, Die Zukunft des Aiterns. Die Antwort der Wissenschaß, C.H. Beck, München 2007.
• Hrynkiewicz J., "Los starca zależy od kontekstu społecznego" - wprowadzenie [in:] Hrsg. J. Hrynkiewicz, O sytuacji ludzi starszych, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2012.
• Inwazja stulatków. Pracuję jako opiekunka, http://www.opiekunki.aterima.pl/poradnik-dla-opiekunek/pracuje-jako-opiekunka/86/inwazja-stulatkow (abgerafen am: 13.08.2016).
• Kaczmarczyk M., Trafiałek E., Aktywizacja osób w starszym wieku jako szansa na pomyślne starzenie, "Gerontología Polska" 2007, nr 15.
• Kaczyńska M., Stare dzieci starych rodziców - nie są bohaterami, są zmęczeni, http://www.gloswielkopolski.pl/artykul/l 021439,stare-dzieci-starszych-rodzicow-nie-sa-bohaterami-sa-zmeczeni,id,t.html (abgerafen am: 5.08.2016).
• Kade S., Altem und Bildung. Eine Einfiihrung, WBV-W. Bertelsmann Verlag, Bielefeld 2009.
• Kerkhoff B.E., Projektarbeit mit und für Ältere - Die Misereor-Initiative "einfach anders altern" [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Kleinen P., Altengerechte versus altenfeindliche Lebensräume - Soziale Orte im Alter, [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Kohli M., Künemund H., Motel A., Szydlik M., Generationenbeziehungen [in:] Hrsg. M. Kohli, H. Künemund, Die zweite Lebenshälfte, Leske and Budrich, Opladen 2000.
• Kollmann R., Lebens- und Glaubensstile im Alter [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Kondratowitz von HJ., "Alter" und "Krankheit". Die Dynamik der Diskurse und der Wandel ihrer historischen Aushandhmgsformen [in:] Hrsg. J. Ehmer, P. Gutschner, Das Alter im Spiel der Generationen. Historische und sozialwissenschaftliche Beiträge, Böhlau, Wien 2000.
• Kotowska I., Zmiany aktywności zawodowej a proces starzenia się [in:] Hrsg. J.T. Kowaleski, P. Szukalski, Pomyślne starzenie się w perspektywie nauk o pracy i polityce społecznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2008.
• Kruip G., Gerechtigkeit zwischen den Generationen [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Kruszewski M., Życie wdowca, http://adonai.pl/malzenstwo/?id=151 (abgerafen am: 5.08.2016).
• Krzyszkowski J., Usługi opiekuńcze dla ludzi starych w miejscu zamieszkiwania w Polsce i innych krajach UE [in:] Hrsg. T. Kowaleski, P. Szukalski, Starość i starzenie się jako doświadczenie jednostek i zbiorowości ludzkich, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2006.
• Kubicki P., Olcoń-Kubicka M., Osamotnienie osób starszych w Polsce -skala, przejawy oraz sposoby przeciwdziałania zjawisku, "Studia Humanistyczne AGH" 2010, nr 8.
• Lehr U., Altem - ein lebenslanger Prozess [in:] Älterwerden mit Zukunft, Hrsg. Bundesarbeitsgemeinschaft-Katholisches Altenwerk, Bonn 1999.
• Lista najstarszych ludzi w historii, https://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_najstarszych_ludzi_w_historii (abgerufen am: 21.07.2016).
• Makowiec-Dąbrowska T., Wiek jako determinant zdolności do pracy ze szczególnym uwzględnieniem wysiłku fizycznego [in:] Hrsg. T. Kowaleski, P. Szukalski, Proces starzenia się ludności. Potrzeby i wyzwania, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź 2002.
• Nationale Liturgiekommissions-Sekretäre, Das kirchliche Begräbnis in Europa. Pastoralliturgische Überlegungen und Empfehlungen, "Heiliger Dienst" 1993, No. 47.
• Nauer D., Seelsorge in der Institution Alten(pfiege)heim [in:] Hrsg. M. Blasberg- Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Neysters P., Die alternde Paarbeziehung [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Nocke F.J., Theologische Impulse zum Umgang mit dem Alter [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 200.
• Oczekiwana dalsza długość trwania życia, https://pl.wikipedia.org/wiki/Oczekiwana_dalsza_d ugo _trwania_ ycia (abgerufen am: 21.07.2016).
• Opieka nad leżącym w domu, http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/105693 (abgerufen am: 16.08.2016).
• Opieka nad niesprawnymi rodzicami - nowy obowiązek pokolenia 50+, http://forum.pomorska.pl/opieka-nad-niesprawnymi-rodzicami-nowy-obowiazek-pokolenia-50-tl45561/(abgerufen am: 5.08.2016).
• Oznaki umierania. Co się dzieje z człowiekiem przed śmiercią? http://www.fokus.tv/ news/oznaki-umierania-co-sie-dzieje-z-czlowiekiem-przed-smiercia/1201 (abgerufen am: 16.08.2016).
• Pithan A., Vor der Horst M., Behindert altem in Freiheit und Würde [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Polacy żyją coraz dłużej, http://www.newsweek.pl/polska/polskie-spoleczenstwo-sie-starzeje-ile-jest-starych-osob-w-polsce,artykuły,359485,l.html (abgerufen am 25.07.2016).
• Równy obowiązek opieki dzieci nad rodzicami, http://www.eporady24.pl/rowny_obowiazek_opieki_dzieci_nad_rodzicami,pytania,3,20,799.html (abgerufen am: 12.08.2016).
• Rürup B., Hält der Generationenvertrag? [in:] Hrsg. A. Niederfranke, G. Nägele, E. Frahm, Funkkolleg Altern, Bd. 2, Opladen, Wiesbaden 1999.
• Rzecznik Praw Obywatelskich, Sytuacja osób chorych na chorobę Alzheimera w Polsce. Raport RPO, Polskie Towarzystwo Alzheimerowskie, Warszawa 2014.
• Salij J., Szukającym drogi, Wydawnictwo Polskiej Prowincji Dominikanów, Poznań 1982.
• Schneider-Flume G., Alter - Schicksal oder Gnade? Theologische Überlegungen zum demographischen Wandeln und zum Alter(n), Vandenhoeck&Ruprecht, Göttingen 2010.
• Schütte A., Kommunikation in Pflegebeziehungen [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Schütte A., Palliative Seelsorge - Der integrative Beitrag von Seelsorgerinnen und Seelsorgern in Altenpflegeheimen [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Senior to też konsument, czyli jaki potencjał drzemie w seniorach, http://odpowiedzialny-biznes.pl/karta-roznorodnosci/aktualnosci-karta/senior-to-tez-konsument-czyli-jaki-potencjal-drzemie-w-seniorach/ (abgerufen am: 13.08.2016).
• Stenger H., Beziehungsformen im Alter [in:] Hrsg. M. Blasberg-Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• Szerszeniewska A., Luksusowa jesień życia, http://www.vi.wi.pl/assets/files/domy seniora_ HL.pdf (abgerufen am: 25.07.2016).
• Szukalski P., Dyskryminacja ze względu na wiek (ageism) - przyczyny, przejawy, konsekwencje, "Polityka Społeczna" 2004, nr 2.
• Szukalski P., Kontrakt międzypokoleniowy a zasada sprawiedliwości międzypokoleniowej [in:] Hrsg. L. Frąckiewicz, A. Racząszek, Kapitał społeczny, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2004.
• Szukalski P., Proces starzenia się ludności. Przyczyny, etapy, konsekwencje [in:] Hrsg. T. Grodzicki, J. Kocemba, A. Skalska, Geriatria z elementami gerontologii ogólnej. Podręcznik dla lekarzy i studentów, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2006.
• Szukalski P., Wdowieństwo w starszym wieku w Polsce, "Gerontología Polska" 2006, nr 14.
• Szukalski P., Zagrożenie czy wyzwanie - proces starzenia się ludności, "Polityka Społeczna" 2006, nr 9.
• Świtała M., Samoocena stanu zdrowia i jej wpływ na zachowania konsumentów w starszym wieku, "Gerontología Polska" 2009, nr 17.
• Tobiasz-Adamczyk B., Interakcje społeczne a jakość życia w wieku podeszłym [in:] Hrsg. W. Piątkowski, Zdrowie, choroba, społeczeństwo. Studia z socjologii medycyny, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2004.
• Tomczuk J., "Wille seniora", czyli jak w Polsce rośnie przemysł opieki nad osobami starszymi, http://www.newsweek.pl/biznes/domy-opieki-opieka-nad-osobami-starszy minewsweekpl,artykuły,272097,1,2.html (abgerufen am: 12.08.2016).
• Toppich M., Jak poradzić sobie z "syndromem pustego gniazda"? http://www.edulandia.pl/studia/1,118573,16370921 ,Jak_poradzic_sobie_z_syndromem_pustego_gniazda.html (abgerufen am: 5.08.2016).
• Trafiałek E., Warunki integracji i ryzyka dyskryminacji ludzi starszych w rodzinie i środowisku lokalnym [in:] Hrsg. J. Hrynkiewicz, O sytuacji ludzi starszych, Rządowa Rada Ludnościowa, Warszawa 2012.
• Ulrich D., Krise und Entwicklung. Zur Psychologie der seelischen Gesundheit, Psychologie Verlags Union, München-Weinheim 1987.
• Urbaniak A., Syndrom pustego gniazda - czym jest? Jak sobie z nim radzić? http://www.poradnikzdrowie.pl/psychologia/zrelaksuj-sie/syndrom-pustego-gniazda-czym-jest-jak-sobie-z-nim-radzic_43098.html (abgerufen am: 5.08.2016).
• Vogt M., Beziehungskrise Ruhestand. Paarberatung für ältere Menschen, Lambertus, Freiburg 2004.
• Vogt M., Zwischen Hoffen und Bangen: Partnerschaftsberatung im Alter [in:] Hrsg. Th. Friedrich-Hett, Positives Altern - Neue Perspektiven für Beratung und Therapie älterer Menschen, Transcript Verlag, Bielefeld 2007.
• Wądołowska K., Polacy wobec ludzi starszych i własnej starości. Komunikat z badań, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2009/K_157_09.PDF (abgerufen am: 25.07.2016).
• Wittrahm A., Verantwortlich handeln lernen, "Pflegepädagogik" 1996, No. 6.
• Wittrahm A., Seelsorge, Pastoralpsychologie und Postmoderne. Eine pastoralpsychologische Grundlegung lebensfördernder Begegnungen angesichts radikaler postmoderner Pluralität, Kohlhammer, Stuttgart 2001.
• Wittrahm A., Pastoral zwischen Drittem und Viertem Alter [in:] Hrsg. M. Blasberg- Kuhnke, A. Wittrahm, Altern in Freiheit und Würde. Handbuch christliche Altenarbeit, Kösel-Verlag, München 2007.
• W Polsce żyje coraz więcej osiemdziesięciolatków, http://www.rynekzdrowia.pl /Uslugi-medyczne/W-Polsce-zyje-coraz-wiecej-osiemdziesieciolatkow, 150108,8.html (abgerufen am: 22.07.2016).
• Wójcik J., Puste gniazdo po odejściu dzieci z domu, https://www.mydwoje.pl /poradnik/puste_gniazdo_czyli_o_poszukiwaniu_milosci_p_ 50