Duszpasterstwo parafialne wobec osób starszych

• Autorzy: Dariusz Lipiec
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Duszpasterstwo parafialne jest częścią duszpasterstwa kościelnego rozumianego jako "zorganizowana działalność zbawcza Kościoła urzeczywistniająca w służbie człowieka zbawcze dzieło Chrystusa poprzez głoszenie słowa Bożego, liturgię, posługę pasterską i świadectwo życia chrześcijańskiego". Realizowane jest ono na terenie parafii, będącej "określoną wspólnotą wiernych, utworzoną na sposób stały w Kościele partykularnym". Adresowane jest ono do wszystkich członków parafii, będącej jej członkami. Działalność pastoralna skierowana jest ponadto do osób znajdujących się poza wspólnota pastoralną - parafia jest wspólnotą misyjną, ukierunkowaną na głoszenie orędzia zbawczego wszystkim ludziom. Duszpasterstwo parafialne obejmuje zatem wszystkich ludzi znajdujących się w jego zasięgu, bez względu na ich cechy. Adresowane jest ono także do osób starszych, z uwzględnieniem ich uwarunkowań życiowych oraz specyfiki wieku i wynikających z niej potrzeb. Wydłużająca się średnia długość życia ludzi w społeczeństwach europejskich, w tym w Polsce, a także starzenie się tych społeczeństw wskutek zmniejszającej się liczby urodzeń, skłania do refleksji nad miejscem i rolą osób starszych w życiu społecznym oraz w Kościele. W związku ze zmieniającą się sytuacją seniorów w społeczeństwie polskim podejmowane są różnorakie inicjatywy adresowane do nich, zarówno pozytywne, jak i budzące sprzeciw. Podobnie, nowa pozycja tych osób we wspólnocie kościelnej skłania do rewizji dotychczasowej troski pastoralnej o nich i podejmowania nowych inicjatyw. W ostatnich dziesięcioleciach zauważalne są zwłaszcza inicjatywy o charakterze ponadparafialnym, należące głównie do zakresu duszpasterstwa nadzwyczajnego. Należy jednak zauważyć, że dowartościowania wymagają wysiłki pastoralne kierowane do osób starszych na terenie parafii. Jest ona bowiem naturalnym środowiskiem życia i działania tych osób, miejscem realizacji ich powołania i posłannictwa danego przez Boga. Mimo pewnych niedoskonałości parafia nadal "utrzymuje kontakt z rodzinami i z życiem ludu", ponieważ jest "formą obecności Kościoła na terytorium, jest środowiskiem słuchania Słowa, wzrostu życia chrześcijańskiego, dialogu, przepowiadania, ofiarnej miłości, adoracji i celebracji". Jest więc podstawowym miejscem pastoralnej troski o ludzi starszych. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Starzenie się społeczeństw; Kościół w społeczeństwie; Kościół katolicki

EN

Ageing of the population; Church in society; Roman Catholic Church

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2017
• Tom: Osoba starsza w perspektywie społeczno-pastoralnej
• Strony: 105--116

Twórcy

autor

Dariusz Lipiec

• Katolicki Uniwersytet Lubelski

Bibliografia

• Benedykt XVI, Encyklika Deus Caritas Est, Wydawnictwo M, Kraków 2008.
• Benedykt XVI, Encyklika Caritas in veritate, Wydawnictwo M, Kraków 2009.
• Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium, Wydawnictwo M, Kraków 2014.
• Posługa charytatywna Kościoła [w:] II Polski Synod Plenarny (1991-1999), Pallottinum, Poznań 1999.
• Białożyt K., Aktywność społeczna osób starszych a poczucie ich osamotnienia [w:] M. Guzewicz, S. Steuden, P. Brudek (red.), Oblicza starości we współczesnym świecie. Perspektywa społeczno-kulturowa, t. 2, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015.
• Brudek P., Ochman A., Rehlis T., Sadlak R.. Duszpasterstwo osób starszych w aspekcie psychospołecznym [w:] M. Guzewicz, S. Steuden, P. Brudek (red.), Oblicza starości we współczesnym kwiecie. Perspektywa społeczno-kulturowa, t. 2, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015.
• Czerniawska O., Król J., Człowiek starszy w rodzinie, Biuro Inspektorialne Rodziny Salezjańskiej, Łódź 1986.
• Dyczewski L., Starość. Aspekt społeczny, Encyklopedia Katolicka, t. 18, Lublin 2013, kol. 856-858.
• Dziedzic J., Kościół wobec starości. Perspektywa teologiczno-pastoralna [w:] J. Dziedzic (red.), Starość - problem czy szansa? Refleksja pastoralno-teologiczna, Wydawnictwo Naukowe UPJPII, Kraków 2015.
• Fiałkowski M., Duszpasterstwo w starzejącym się społeczeństwie polskim, "Roczniki Pastoralno-Katechetyczne" 2010, nr 2(57).
• Jan Paweł II, Przemówienie Chrześcijański sens cierpienia i starości (Onitsha 13.02.1982), OsRomPol 3:1982, nr 2.
• Jan Paweł II, Przemówienie Także i wy nas obdarzacie (Wiedeń 11.09.1983), OsRomPol 4:1983, nr 9.
• Jan Paweł II, Przemówienie Cenna rola osób starszych w Kościele (Rzym 7.09.1994), OsRomPol 15:1994, nr 11.
• Jan Paweł II, List do osób w podeszłym wieku, OsRomPol 20:1999, nr 12.
• Jusiak R., Chrześcijańska pedagogia osób starszych [w:] M. Guzewicz, S. Steuden, P. Brudek (red.), Oblicza starości we współczesnym świecie. Perspektywa społeczno-kulturowa, t. 2, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015.
• Kamiński R., Duszpasterstwo [w:] R. Kamiński, W. Przygoda, M. Fiałkowski (red.), Leksykon teologii pastoralnej, TN KUL, Lublin 2006.
• Kim J.H., "Altenbildung" ais zukunftorientierte Herausvordrung der christlichen Gemeinde, Rheinische Friedriech-Willhelms-Universitat, Bonn 2006.
• Leonowicz J., Duszpasterstwo ludzi starszych [w:] R. Kamiński, B. Drożdż (red.), Duszpasterstwo specjalne, Atla 2, Lublin 1998.
• Lipiec D., Duszpasterstwo parafialne wobec umierających [w:] J. Stała (red.), Życie i śmierć. Wyzwania działalności charytatywnej, Polihymnia, Tarnów, Lublin 2012.
• Lipiec D., Duszpasterstwo parafialne wobec współczesnych wyzwań, "Ateneum Kapłańskie" 2015, nr 165, z. 2.
• Lipiec D., Świadectwo życia osób starszych, chorych i niepełnosprawnych [w:] W Przygoda (red.), Świadectwo w służbie ewangelizacji, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012.
• Ostrowski J., Przygoda W., Seniorów duszpasterstwo [w:] R. Kamiński, W. Przygoda, M. Fiałkowski (red.), Leksykon teologii pastoralnej, TN KUL, Lublin 2006.
• Przygoda W., Starych duszpasterstwo, Encyklopedia Katolicka, t. 18, Lublin 2013, kol. 868-870.
• Przygoda W., Wyzwania duszpasterskie wobec osób w podeszłym wieku [w:] J. Dziedzic (red.), Starość - problem czy szansa? Refleksja pastoralno-teologiczna, Wydawnictwo Naukowe UPJP II, Kraków 2015.
• Smoląg S., Funkcjonowanie starszych pokoleń w życiu rodzinnym i społecznym [w:] M. Guzewicz, S. Steuden, P. Brudek (red.), Oblicza starości we współczesnym świecie. Perspektywa społeczno-kulturowa, t. 2, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015.
• Stawecka A., Aktywizacja seniorów przez plastykę [w:] M. Guzewicz, S. Steuden, P. Brudek (red.), Oblicza starości we współczesnym świecie. Perspektywa społeczno-kulturowa, t. 2, Wydawnictwo KUL, Lublin 2015.