Sytuacja na rynku pracy a decyzje prokreacyjne Polaków

• Autorzy: Dorota Grodzka

Warianty tytułu

Labour Market and Reproductive Decisions in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niniejszy artykuł jest poświęcony konsekwencjom wynikającym z sytuacji na rynku pracy dla tworzenia rodziny. W pierwszej części omówiono: wpływ zmiany pozycji kobiety na rynku pracy na kształtowanie się nowego modelu rodziny oraz wyzwania, jakie wynikają z godzenia obowiązków domowych z zawodowymi obojga aktywnych zawodowo rodziców. Zmiana tradycyjnej roli kobiety w rodzinie jest pod wieloma względami kluczowa do zrozumienia współczesnych procesów dzietności. W dalszej kolejności przedstawiono zależności między dostępem do pracy, stabilnością zatrudnienia a kształtowaniem się korzystnych warunków dla planów prokreacyjnych. Omówiono również wybrane możliwości łączenia pracy zawodowej z opieką nad dziećmi, a także bariery rodzicielstwa dotyczące rynku pracy w percepcji Polaków. Dla zobrazowania sytuacji na rynku pracy korzystano głównie z danych z ostatniej edycji Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) oraz innych dostępnych źródeł.(fragment tekstu)

EN

This article aims to identify the impact of labour market variables on fertility and family decision-making in Poland. The paper begins with a general overview of an effect of the increased labour market participation of women on family formation. The second section briefly examines the influence of access to the labour market, high unemployment, labour migration and lower quality jobs on the family. Next, the author discusses conditions for work and family reconciliation in Poland (working hours, flexible forms of employment, full or part-time work). The article concludes with a brief information on how Poles perceive potential obstacles to parenthood related to the labour market.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rodzina; Dzietność kobiet; Rynek pracy

EN

Family; Women's fertility; Labour market

• Czasopismo: Studia BAS
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 1 (45) Polityka wobec rodziny w Polsce
• Strony: 77--111

Twórcy

autor

Dorota Grodzka

• Biuro Analiz Sejmowych

Bibliografia

• Badanie postaw i przekonań Polaków dotyczących posiadania dzieci i polityki prorodzinnej, Dom Badawczy Maison, Warsaw Enterprise Institute, Warszawa 2015, http://wei.org.pl/files/manager/file-da993e2b58fe1ecd04481f4ef7552545.pdf.
• Czapiński J., Bobrowicz B., Rezerwa demograficzna i bariery dzietności [w:] Niska dzietność w Polsce w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza społeczna 2013. Raport tematyczny, I.E. Kotowska (red.), Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2014, http://www.diagnoza.com/.
• Diagnoza społeczna 2015. Warunki i jakość życia Polaków, J. Czapiński, T. Panek (red.), Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2015, http://www.diagnoza.com/.
• Firlit-Fesnak G., Rodziny polskie i polityka rodzinna; stan i kierunki przemian [w:] Polityka społeczna. Podręcznik akademicki, G. Firlit-Fesnak, M. Szylko-Skoczny (red.), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• GUS, Aktywność ekonomiczna ludności Polski. I kwartał 2015, Warszawa 2015.
• GUS, Bezrobocie rejestrowane. I-III kwartał 2015 r., Warszawa 2015, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/bezrobocie-rejestrowane/bezrobocie-rejestrowane-i-iii-kwartal-2015-r-,3,21.html.
• GUS, Informacja o rozmiarach i kierunkach czasowej emigracji z Polski w latach 2004-2013, Warszawa 2014, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/migracje-ludnosci/informacja-o-rozmiarach-i-kierunkach-emigracji-z-polski-w-latach-20042013,2,7.html.
• GUS, Kobiety i mężczyźni na rynku pracy, Warszawa 2014, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/opracowania/kobiety-i-mezczyzni-na-rynku-pracy-2014,1,5.html.
• GUS, Praca a obowiązki rodzinne w 2010 r., Warszawa 2012, http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PW_praca_a_obowiazki_rodzinne_2010.pdf.
• GUS, Pracujący w nietypowych formach zatrudnienia, Warszawa 2016, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/pracujacy-w-nietypowych-formach-zatrudnienia,11,1.html.
• GUS, Prognoza ludności na lata 2014-2050, Warszawa 2014, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/prognoza-ludnosci/prognoza-ludnosci-na-lata-2014-2050-opracowana-2014-r-,1,5.html.
• GUS, Wybrane zagadnienia rynku pracy. Dane za 2014 rok, Warszawa 2015, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-zatrudnieni-wynagrodzenia-koszty-pracy/wybrane-zagadnienia-rynku-pracy-dane-za-2014-rok,9,3.html.
• Komunikat z badań CBOS. Poakcesyjne migracje zarobkowe, BS/166/2013, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_166_13.PDF.
• Komunikat z badań CBOS. Postawy prokreacyjne kobiet, BS/29/2013, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_029_13.PDF.
• Komunikat z badań CBOS. Potrzeby prokreacyjne oraz preferowany i realizowany model rodziny, BS/61/2012, http://cbos.pl/SPISKOM.POL/2012/K_061_12.PDF.
• Komunikat z badań CBOS. Wartości i normy, BS/111/2013, http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_111_13.PDF.
• Koszty wychowania dzieci w Polsce 2015, A. Surdej (red.), Centrum im. Adama Smitha, Warszawa 2015, http://smith.pl/sites/default/files/zalaczniki_201508/dzieci_2015_raport.pdf.
• Kotowska I.E., Rodzina a aktywizacja zawodowa, wystąpienie na konferencji "Polska rodzina - wyzwania, działania, perspektywy" w listopadzie 2004 r., http://www.unic.un.org.pl/rok_rodziny/wp_irena-kotowska.php.
• Kotowska I.E., Uwarunkowania zachowań prokreacyjnych [w:] Niska dzietność w Polsce w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza społeczna 2013. Raport tema tyczny, I.E. Kotowska (red.), Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2014, http://www.diagnoza.com/.
• Kotowska I.E. i in., Poland: Fertility decline as a response to profound societal and labour market changes?, "Demographic Research" 2008, nr 19, http://www.demographic-research.org/volumes/vol19/22/19-22.pdf.
• Młodzi 2011, M. Boni (red.), Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2011, http://docslide.pl/documents/raport-mlodzi-2011pdf.html.
• Mynarska M., Kto planuje mieć dzieci w Polsce do 2015 roku?, "Studia Demograficzne" 2011, nr 1(159), http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.cejsh-03b83401-d612-4185-93df-8ca7a8891fd9.
• Mynarska M., Zamierzenia prokreacyjne Polaków i ich zróżnicowanie według cech demograficznych i ekonomicznych respondentów [w:] Niska dzietność w Polsce w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza społeczna 2013. Raport tematyczny, I.E. Kotowska (red.), Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2014.
• Niska dzietność w Polsce w kontekście percepcji Polaków. Diagnoza społeczna 2013. Raport tematyczny, I.E. Kotowska (red.), Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2014.
• Puzio-Wacławik B., Społeczno-ekonomiczne skutki migracji Polaków po akcesji Polski do Unii Europejskiej, "Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego" 2010, nr 8.
• Skóra M., Między pracą a rodziną - potencjał instrumentów polityki społecznej wobec dylematów pracujących kobiet [w:] Współczesne wyzwania polityki społecznej wobec rodziny, A. Kubów, J. Szczepaniak (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2010.
• Stańczak J., Stelmach K., Urbanowicz M., Małżeństwa oraz dzietność w Polsce, GUS, Warszawa 2016, http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/malzenstwa-i-dzietnosc-w-polsce,23,1.html.
• Szczygielska I., Migracje zarobkowe kobiet i ich wpływ na funkcjonowanie rodzin, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2013.
• Testa M.R., Family Sizes in Europe: Evidence from the 2011, Eurobarometer Survey, http://www.oeaw.ac.at/vid/download/edrp_2_2012.pdf.
• Wiktorowska B., Guza Ł., Samozatrudnieni nadal pobierają dwa razy wyższe zasiłki macierzyńskie niż pracownicy, "Gazeta Prawna" z 22 kwietnia 2015 r., http://praca.gazetaprawna.pl/artykuly/866820,samozatrudnieni-nadal-pobieraja-dwa-razy-wyzsze-zasilki-macierzynskie-niz-pracownicy.html.