Wpływ krajowych i zagranicznych efektów grawitacyjnych na zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego Polski

• Autorzy: Katarzyna Filipowicz

Warianty tytułu

The Impact of Domestic and Foreign Gravity Effects on the Diversity of Economic Development of Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest dokonanie oceny wpływu efektów grawitacyjnych na zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego naszego kraju w latach 2002-2013. W artykule, stosując metodę taksonomiczną opartą na odległości euklidesowej, dokonano opisu przestrzennego zróżnicowania rozwoju ekonomicznego województw. Jako zmienne diagnostyczne do konstrukcji syntetycznego miernika posłużyły następujące zmienne makroekonomiczne: wartość brutto środków trwałych, PKB i inwestycje przypadające na mieszkańca, przeciętne płace, stopa bezrobocia oraz liczba podmiotów w rejestrze REGON na 1000 mieszkańców. Ponadto obliczono oraz opisano łączne krajowe, zagraniczne oraz całkowite efekty grawitacyjne w województwach. Założono, że indywidualne efekty grawitacyjne łączące ze sobą dwa regiony (przez analogię do prawa grawitacji Newtona) są wprost proporcjonalne do iloczynu wartości brutto środków trwałych na mieszkańca w tych regionach oraz odwrotnie proporcjonalne do kwadratu odległości między ich stolicami. Przyjęto także, że łączny efekt grawitacyjny danego województwa jest średnią geometryczną indywidualnych efektów grawitacyjnych. Podsumowanie rozważań stanowi statystyczna analiza pozwalająca ocenić oddziaływanie czynników grawitacyjnych na przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego Polski. W badaniu wykorzystano dane Banku Danych Lokalnych GUS. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this paper is to assess the impact of gravity effects on the diversity of economic development of Poland in the years 2002-2013. This article describes spatial differences in economic development of voivodships with the taxonomic analysis method based on the distance in Euclidean space. For the creation of a synthetic measure of economic development the following macroeconomic variables were used as diagnostic variables: gross value of fixed assets per capita, GDP per capita, investments per capita, average wages and salaries, unemployment rate and the number of entities in the REGON register per 1000 inhabitants. Moreover, it presents computation and description of combined domestic as well as foreign and total gravity effects in the voivodships. The article is based on the assumption that the individual gravity effects between two regions (by analogy with Newton's law of gravity) are directly proportional to the product of the gross value of fixed assets per capita in these regions and inversely proportional to the square of the distance between the capitals of these regions. The article also states that the combined gravity effect in the particular voivodeship is a geometric mean of the individual gravity effects. A summary of considerations is presented in a form of a statistical analysis that assesses the impact of gravity effects on the spatial differences in economic development of Poland. In the research data from the Local Data Bank were used. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Efekt grawitacyjny; Zróżnicowanie przestrzenne; Metody taksonomiczne; Zmienne makroekonomiczne

EN

Gravity effect; Spatial differentiation; Taxonomic methods; Macroeconomic variables

• Czasopismo: Wiadomości Statystyczne
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 2
• Strony: 72--97

Twórcy

autor

Katarzyna Filipowicz

• Uniwersytet Jagielloński

Bibliografia

• Czyż, T. (2002). Zastosowanie modelu potencjału w analizie zróżnicowania regionalnego Polski. Studia Regionalne i Lokalne, nr 2-3.
• Filipowicz, K., Tokarski, T. (2015a). Wpływ efektu grawitacyjnego na przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego powiatów. Wiadomości Statystyczne, nr 5.
• Filipowicz, K., Tokarski, T. (2015b). Wpływ efektu grawitacyjnego na przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego powiatów Polski Wschodniej. Studia i Materiały Miscellanea Oeconomicae, nr 4, tom I.
• Gajewski, P. (2002). Regionalne zróżnicowanie poziomu rozwoju gospodarczego Polski w latach dziewięćdziesiątych. Praca magisterska napisana w Katedrze Ekonomii Uniwersytetu Łódzkiego pod kierunkiem E. Kwiatkowskiego.
• Gajewski, P. (2003). Zróżnicowanie rozwoju gospodarczego w latach 90. Wiadomości Statystyczne, nr 11.
• Gajewski, P. (2007). Konwergencja regionalna w Polsce. Praca doktorska napisana w Katedrze Makroekonomii Uniwersytetu Łódzkiego pod kierunkiem T. Tokarskiego.
• Kwiatkowski, E., Tokarski, T. (2009). Determinanty przestrzennego zróżnicowania wydajności pracy. Wiadomości Statystyczne, nr 10.
• Malaga, K. (2009). O niektórych dylematach teorii wzrostu gospodarczego i ekonomii, Warszawa: Zarząd Krajowy PTE, http://www.pte.pl:80/250_artykuly_i_opinie.html.
• Malaga, K., Kliber, P. (2007). Konwergencja i nierówności regionalne w Polsce w świetle neoklasycznych modeli wzrostu. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
• Mankiw, N.G., Romer, D., Weil, D.N. (1992). A Contribution to the Empirics of Economic Growth. Quarterly Journal of Economics, May.
• Mroczek, K., Nowosad, A., Tokarski, T. (2015). Oddziaływanie efektu grawitacyjnego na zróżnicowanie wydajności pracy w krajach bałkańskich. Gospodarka Narodowa, nr 2.
• Mroczek, K., Szewczyk, W.M., Tokarski, T. (2013). Przestrzenne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego powiatów w latach 2002-2011. Zeszyty Naukowe WSEI w Krakowie, nr 9.
• Mroczek, K., Tokarski, T. (2014). Efekt grawitacyjny i techniczne uzbrojenie pracy a zróżnicowanie wydajności pracy w krajach UE. Studia Prawno-Ekonomiczne, tom XCIII.
• Nonneman, W., Vanhoudt, P. (1996). A Further Augmentation of the Solow Model and the Empirics of Economic Growth for the OECD Countries. Quarterly Journal of Economics, August.
• Ponsard, C. (1992). Ekonomiczna analiza przestrzenna. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej.
• Pooler, I. (1987). Measuring Geographical Accessibility: a Review of Current Approaches and Problems in the Use of Population Potentials. Geoforum, vol. 18, no. 3.
• Roszkowska, S. (2013). Kapitał ludzki a wzrost gospodarczy. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Solow, R.M. (1956). A Contribution to the Theory of Economic Growth. Quarterly Journal of Economics, February.
• Tokarski, T. (2005). Statystyczna analiza regionalnego zróżnicowania wydajności pracy, zatrudnienia i bezrobocia w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego
• Tokarski, T. (2009). Matematyczne modele wzrostu gospodarczego (ujęcie neoklasyczne). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Tokarski, T. (2015). Zróżnicowanie podstawowych zmiennych makroekonomicznych w powiatach. W: M. Trojak (red.), Regionalne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego Polski. Kraków: Województwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Tokarski, T., Trojak, M. (red.) (2013). Statystyczna analiza przestrzennego zróżnicowania rozwoju ekonomicznego i społecznego Polski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Trojak, M. (red.) (2015). Regionalne zróżnicowanie rozwoju ekonomicznego Polski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Wójcik, P. (2008). Wzorce konwergencji regionalnej w Polsce. Praca doktorska napisana na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego pod kierunkiem Z.B. Liberdy.
• Żółtowska, E. (1997). Funkcja produkcji. Teoria, estymacja, zastosowania. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.