Ochrona prawna rodziny w ubezpieczeniu społecznym rolników

• Autorzy: Wiesław Koczur

Warianty tytułu

Legal Protection of Family in Farmers' Social Insurance

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ochrona prawna rodziny, stanowiąca jedną z podstawowych zasad konstytucyjnych, znajduje rozwinięcie i konkretyzację w przepisach ustaw szczegółowych, w tym także z zakresu ubezpieczenia społecznego, którego doniosłe znaczenie we wskazanej materii podnoszono w piśmiennictwie wielokrotnie. Warto przypomnieć, że do podstawowych kierunków prawnej ochrony rodziny zalicza się zapewnienie rodzinie właściwych warunków egzystencji i rozwoju oraz udzielanie pomocy w realizacji roli naturalnej i podstawowej wspólnoty społecznej przez różnego rodzaju świadczenia społeczne. W przypadku rodzin rolniczych podstawowe znaczenie przypisuje się rozwiązaniom z zakresu ubezpieczenia społecznego rolników, którego geneza sięga w Polsce lat 60. ubiegłego wieku. Pojawia się pytanie, czy obowiązujące obecnie przepisy dotyczące wskazanego systemu świadczeniowego realizują ową funkcję w sposób należyty ? Celem opracowania jest zatem ich prezentacja i ocena w tym właśnie kontekście. Zaznaczyć należy, że przedmiotem zainteresowania, ze względu na ograniczoną objętość niniejszego artykułu, pozostają uznawane za kluczowe dla wskazanej materii zagadnienia zakresu podmiotowego rolniczego ubezpieczenia społecznego oraz przysługujących w jego ramach świadczeń pieniężnych. Pominięto w nim natomiast unormowane także w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników (art. 87-91) kwestie przekazywania przez rolników, z chwilą nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, gospodarstw rolnych następcom (instytucja umowy z następcą), również istotne z punktu widzenia ochrony prawnej rodziny rolniczej, zwłaszcza wobec faktu, że podstawę ustroju rolnego w naszym kraju stanowią rodzinne gospodarstwa rolne.(fragment tekstu)

EN

The paper presents and assesses the Polish regulations related to Agricultural Social Insurance in the context of family legal protection. The particular attention is given to the rules which stipulate the benefits and range of recipients of this insurance. According to the academic literature, social security law plays an important role in the field of legal protection of the family. The author seeks to answer the question whether the existing normative solutions of the insurance are fulfilling this condition. The paper concludes with a presentation of key changes recommended by the author.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rodzina; Ubezpieczenia społeczne; Ubezpieczenia rolnicze; Bezpieczeństwo socjalne

EN

Family; Social insurance; Agriculture insurance; Social security

• Czasopismo: Studia BAS
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 1 (45) Polityka wobec rodziny w Polsce
• Strony: 163--186

Twórcy

autor

Wiesław Koczur

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Andrzejewski M., Prawna ochrona rodziny, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1999.
• Banaszkiewicz B., Reforma ubezpieczeń społecznych rolników, "Problemy Ustawodawstwa Gospodarczego" 1991, nr 4.
• Ciepliński M., Renty inwalidzkie w rolnictwie - mity i fakty, "Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia" 2005, nr 1.
• Jaskuła W., Prawo do emerytury rolniczej a prawo własności. "Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia" 2011, nr 39.
• Jaworska-Spičak E., Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia społecznego rolników, "Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia" 2014, nr 51/52.
• Jończyk J., Prawo zabezpieczenia społecznego, Zakamycze, Kraków 2003.
• Koczur W., Metoda ubezpieczenia w rolniczym zabezpieczeniu społecznym [w:] Społeczne aspekty rozwoju rynku ubezpieczeniowego, T. Szumlicz (red.), Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2010.
• Koczur W., Renty strukturalne w rolnictwie, "Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Zdrowotnych" 2002, nr 2.
• Koczur W., Świadczenia emerytalno-rentowe z ubezpieczenia społecznego rolników [w:] Proces starzenia się społeczeństwa i jego społeczne konsekwencje, L. Frąckiewicz (red.), Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", Katowice 2003.
• Koczur W., Świadczenia odszkodowawcze z ubezpieczenia społecznego rolników [w:] Studia z prawa pracy. Księga pamiątkowa ku czci Docenta Jerzego Logi, Z. Góral (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2007.
• Koczur W., Ubezpieczenie społeczne rolników [w:] System ubezpieczeń społecznych. Zagadnienia podstawie, G. Szpor (red.), LexisNexis, Warszawa 2013.
• Lichorowicz A., Zmiany w systemie ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych, "Państwo i Prawo" 1990, z. 2.
• Loga J., Ewolucja zakresu ochrony ubezpieczeniowej przed skutkami wypadków przy pracy, "Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica" 1982, nr 8.
• Muszalski W., Ubezpieczenie społeczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• Liszcz T., Ubezpieczenie społeczne i zaopatrzenie społeczne w Polsce, Zakamycze, Kraków-Lublin 1987.
• Orlewski M., Słowiński Ł., Zakres podmiotowy ubezpieczenia społecznego rolników, "Rejent" 2005, nr 2.
• Pławucka H., Obowiązek ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych, "Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych" 1998, nr 8.
• Pławucka H., Renta z tytułu niezdolności do pracy w systemie ubezpieczenia społecznego rolników [w:] Ryzyko niezdolności do pracy w zabezpieczeniu społecznym, U. Jackowiak, R. Ziółkowska (red.), Polskie Stowarzyszenie Ubezpieczenia Społecznego, Gdańsk 2006.
• Pławucka H., System ubezpieczenia społecznego rolników, "Państwo i Prawo" 1992, z. 6.
• Pławucka H., Ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników - wybrane problemy prawne, "Materiały Informacyjne ZUS" 1995, nr 10.
• Puślecki D., Nowy model społecznego ubezpieczenia wypadkowego rolników, "Przegląd Prawa Rolnego" 2010, nr 2.
• Puślecki D., Problem ochrony dzieci od wypadków przy pracy w rolnictwie, "Przegląd Prawa Rolnego" 2009, nr 1.
• Puślecki D., Społeczne ubezpieczenie wypadkowe rolników - próba oceny, "Przegląd Prawa Rolnego" 2010, nr 1.
• Social protection for rural population: needs, limitations, possibilities, ILO, Social Protection Sector, Geneva 2004.
• Szałkiewicz D., Sytuacja prawna dzieci do 16. roku życia, wykonujących pracę w środowisku wiejskim, "Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia" 2012, nr 46.
• Szewczyk H., Niektóre problemy zabezpieczenia emerytalno-rentowego rolników, "Wieś i Państwo" 1992, nr 1.
• Szewczyk H., Prawo do emerytury rolniczej. Stan obecny i perspektywy zmian [w:] Współczesne problemy prawa emerytalnego, T. Bińczycka-Majewska, M. Włodarczyk (red.), Wolters Kluwer, Warszawa 2015.
• Szewczyk H., Renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej [w:] Zabezpieczenie społeczne osób niepełnosprawnych, W. Koczur, L. Frąckiewicz (red.), Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Katowice 2010.
• Szewczyk H., Rolnicze choroby zawodowe i parazawodowe, "Wieś i Rolnictwo" 2012, nr 3.
• Szubert W., Ubezpieczenie społeczne. Zarys systemu, PWN, Warszawa 1987.
• Tańska-Hus B., Orlewski M., Ewolucja systemu ubezpieczeń społecznych rolników w Polsce [w:] Ubezpieczenia społeczne. Wieś i rolnictwo, M. Adamowicz (red.), Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2002.
• Tryfan B., Zabezpieczenie społeczne rolników w Europie, IRWiR, Warszawa 2000.
• Wierzbowski B., Ubezpieczenia społeczne a inne systemy świadczeniowe w rolnictwie [w:] XV lat ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych, KRUS, Warszawa 1993.
• Wierzbowski B., Ubezpieczenie społeczne rolników wyrazem solidaryzmu społecznego, "Ubezpieczenia w Rolnictwie. Materiały i Studia" 2000, nr 4.
• Wierzbowski B., Ubezpieczenie społeczne rolników [w:] Prawo rolne, P. Czechowski (red.), LexisNexis, Warszawa 2013.
• Zieleniecki M., Rola zasiłku wyrównawczego i renty szkoleniowej w rehabilitacji zawodowej [w:] Ryzyko niezdolności do pracy w zabezpieczeniu społecznym, U. Jackowiak, R. Ziółkowska (red.), Polskie Stowarzyszenie Ubezpieczenia Społecznego, Gdańsk 2006.
• Ustawa z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin, Dz.U. 1989, nr 24, poz. 133, ze zm.
• Ustawa z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, Dz.U. 2013, poz. 1403, ze zm.
• Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Dz.U. 2013, poz. 1440, ze zm.
• Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, Dz.U. 2014, poz. 159, ze zm.