Produkt krajowy brutto jako przedmiot krytyki

• Autorzy: Bohdan Wyżnikiewicz

Warianty tytułu

Gross Domestic Product as the Subject of Criticism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Produkt krajowy brutto (PKB) jest najważniejszym i najpopularniejszym miernikiem produkcji i jej zmian, szacowanym w rachunkach narodowych. Od drugiej połowy XX w. ONZ we współdziałaniu z innymi międzynarodowymi organizacjami gospodarczymi prowadzi prace nad kolejnymi wersjami metod szacowania PKB, znanymi jako SNA, a w wersji europejskiej jako ESA. Koncepcja PKB spotyka się z krytyką wielu ekonomistów, polityków i dziennikarzy, głównie z powodu rozczarowania faktem, że wskaźnik ten nie mierzy rozwoju społecznego. Celem artykułu jest przedstawienie problemów i konwencjonalnych rozwiązań w odniesieniu do PKB, będących przedmiotem krytyki, jak również postulatów zmian w metodologii obliczania tego miernika. W konkluzji sformułowano tezę, że nie jest możliwe skonstruowanie wskaźnika mierzącego jednocześnie rozwój gospodarczy i społeczny. Powodem uniemożliwiającym konstrukcję wskaźnika rozwoju społecznego o cechach zbliżonych do PKB jest konieczność przyjmowania założeń wartościujących, które nie pojawiają się w koncepcji PKB. Stwierdzono, że do statystycznego pomiaru społecznych aspektów rozwoju należy opracować odrębny system wskaźników. (abstrakt oryginalny)

EN

Gross domestic product (GDP) is the most important and the most common measure of production and its changes, estimated in the national accounts. Since the second half of the 20th century, the UN in cooperation with other international economic organizations has been working on new versions of rules for GDP estimation, known as the System of National Accounts (SNA) and its European version, the European System of National and Regional Accounts (ESA). The GDP concept has been criticised by economists, politicians and journalists mainly due to their disappointment that GDP does not measure social progress. This article aims at presenting issues and conventional solutions concerning GDP, which are the subject of criticism, as well as demands for changes in the methodology of computing this measure. This paper concludes that it is not possible to build a single indicator for measuring both economic growth and social development. The barrier to constructing a measure of social progress with features similar to GDP is the requirement for evaluative assumptions which are beyond the GDP concept. It was found that a separate system of indicators should be developed for statistical measurement of social aspects of development. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Produkt krajowy brutto (PKB); Wzrost gospodarczy; Mierniki wzrostu gospodarczego

EN

Gross domestic product (GDP); Economic growth; Economic growth indicators

• Czasopismo: Wiadomości Statystyczne
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 3
• Strony: 5--15

Twórcy

autor

Bohdan Wyżnikiewicz

• Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, GUS

Bibliografia

• Drozdowicz-Bieć, M. (2013). Szara strefa w PKB, czyli liczenie niepoliczalnego. Obserwator Finansowy. https://www.obserwatorfmansowy.pl/tematyka/makroekonomia/szara-strefa-w-pkb-czyli-liczenie-niepoliczalnego/. Pobrano 14.10.2016 r.
• Eurostat (2016). Irish GDP revision. http://ec.europa.eu/eurostat/documents/24987/6390465/ /Irish_GDP_communication.pdf. Pobrano 14.10.2016 r.
• INSEE (2009). Report by the Commission on the Measurement of Economic Performance and Social Progress. www.stiglitz-sen-fitoussi.fr. Pobrano 14.10.2016 r.
• Komisja Europejska (2007). http://ec.europa.eu/environment/beyond_gdp/background_en.html. Pobrano 14.10.2016 r.
• Komisja Europejska (2016). http://ec.europa.eu/environment/beyond_gdp/enlarged_gdp_en.html. Pobrano 14.10.2016 r.
• Lequiller, F., Blades, D. (2014). Understanding National Accounts. Second Edition, s. 242. OECD Publishing.
• Mączyńska, E. (2014). Dylematy pomiaru gospodarki globalnej - produkt krajowy brutto. W: A. Cieślik, J.J. Michałek (red.), Niedoskonała globalizacja. Czy światowy system gospodarczy wymaga gruntownych reform? Księga jubileuszowa Profesora Włodzimierza Siwińskiego. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
• Puls Biznesu (2013). O jedną dziesiątą od recesji. http://www.pb.pl/3097434,90894,o-jedna--dziesiata-od-recesji, Pobrano 14.10.2016 r.
• The Economist (2016). The trouble with GDP. http://www.economist.com/news/briefing/ /21697845-gross-domestic-product-gdp-increasingly-poor- measure-prosperity-it-not-even. Pobrano 14.10.2016 r.
• Wyżnikiewicz, B. (2013). Pomiar PKB ma twarde podstawy. Obserwator Finansowy, 24.11.2013, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/pomiar-pkb-ma-twarde- podsta-wy/. Pobrano 14.10.2016 r.
• Wyżnikiewicz, B. (2016). PKB nie pasuje do Irlandii. Obserwator Finansowy, 04.08.2016, https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/pkb-nie-pasuje-do-irlandii/. Pobrano 14.10.2016 r.
• Zienkowski, L. (2001). Co to jest PKB?. Komitet Prognoz "Polska 2000 Plus" przy Prezydium PAN, s. 14 i 15. Warszawa: Dom Wydawniczy ELIPSA.