Edukacyjne czynniki bezpieczeństwa w turystyce kwalifikowanej i rekreacji na przykładzie żeglarstwa

• Autorzy: Wacław Petryński , Antoni Pilawski

Warianty tytułu

The Educational Safety Factors in Qualified Tourism and Leisure Exemplified by Yachting

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym tematem pracy jest bezpieczeństwo w dziedzinach aktywności ruchowych wymagających opanowania określonych umiejętności. Przedstawiono ogólnie współczesne środowisko obyczajowe, w którym uprawiane jest żeglarstwo, a zwłaszcza tendencje do nadmiernej liberalizacji wymagań w polskim żeglarstwie. Następnie przedstawiono systemowy opis tej aktywności czuciowo-ruchowej. Wskazano na podstawowe paradygmaty badawcze wykorzystywane w badaniach zachowań człowieka, również na pokładzie żeglującego jachtu. Wskazano na niedostatki psychologii zachowania (behawioryzmu) i psychologii poznawczej (kognitywizmu) oraz rolę uczuć w sterowaniu zachowaniami człowieka, zwłaszcza w sytuacji trudnej. Uwzględniając uwarunkowania psychologiczne wykazano, że w sytuacji zagrożenia o bezpieczeństwie jachtu i załogi decydują przede wszystkim poprawnie ukształtowane i utrwalone nawyki czuciowo-ruchowe sternika, które powinien on opanować w trakcie fachowego szkolenia. Wskazano również na niekorzystne z punktu widzenia pedagogiki i dydaktyki żeglarstwa tendencje nadmiernie liberalizujące wymogi stawiane żeglarzom oraz nieracjonalne uregulowania prawne w Polsce. Jako przykład sytuacji szczególnego zagrożenia w żeglarstwie przedstawiono huragan, który przeszedł nad Mazurami w dniu 21 sierpnia 2007 roku. (abstrakt oryginalny)

EN

The main topic of presented paper is safety in the disciplines of movement activity which require mastering of specific skills. The author presents generally the social environment of yachting, especially tendencies towards excessive liberalization of demands in Polish yachting. Then the description of sailing sport in terms of system theory was described. The basic paradigms used in research of human behaviour, also on deck of a yacht, were mentioned. There were shown deficiencies of behavioural and cognitive psychology, as well as the role of emotions in control of human behaviour, especially in difficult situations. Taking into account psychological conditions, the author shows that in dangerous situation the safety of a yacht and crew is determined mainly by proper sensorimotor habits of a helmsman. He ought to master them in a course of proper education. The author shows also unfavourable - from the point of view of pedagogy and didactics of sailing - tendencies, excessively liberalizing demands for sailors, as well as irrational legal regulations in Poland. The hurricane which swept Mazurian Lakes on 21st August 2007 was described as an example of especially dangerous situation in sailing. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Turystyka; Rekreacja; Żeglarstwo; Bezpieczeństwo

EN

Tourism; Recreation; Sailing; Security

• Czasopismo: Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie
• Rocznik: 2007
• Numer: nr 18
• Strony: 43--58

Twórcy

autor

Wacław Petryński

• Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Katowice

autor

Antoni Pilawski

• Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Katowice

Bibliografia

• Allott R. (1991) The motor theory of language [w:] von Raffler-Engel W., Wind J., Jonker A., Studies in Language Origins, vol. 2, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam - Philadelphia, s. 123-157.
• Bernsztejn N.A. (1991) O łowkosti i jejo razwitii, Fizkultura i Sport, Moskwa.
• Clarkson J. (2006) Świat według Clarksona, Insignis, Kraków.
• Czajkowski Z. (2004) Nauczanie techniki sportowej, Centralny Ośrodek Sportu, Warszawa.
• Czajkowski Z. (2005) Understanding Fencing. The Unity of Theory and Practice, SKA SwordPlay Books, Staten Island, NY 10314.
• Dąbrowski W.R. (2000) Systemowo-cybernetyczne ujęcie procesów nauczania specyficznych umiejętności w sportach kwalifikowanych na przykładzie żeglarstwa, AWF, Kraków.
• Dąbrowski W.R. (2007) Bezpieczeństwo żeglugi a czynnik ludzki, Konferencja Bezpieczeństwa, Polski Związek Żeglarski, Mikołajki, grudzień 2007.
• Damasio A. R. (2002) Błąd Kartezjusza. Emocje, rozum i ludzki mózg, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań.
• Duch W. (1998) Czym jest kognitywistyka?, Kognitywistyka i Media w Edukacji, nr 1, s. 9 - 50.
• Goleman D. (1997) Inteligencja emocjonalna, Media Rodzina, Poznań.
• LeDoux J. (2000) Mózg emocjonalny, Media Rodzina, Poznań.
• Marchaj C. (2002) Dzielność morska, przekł. z angielskiego W. Petryński, Almapress, Warszawa.
• Morawski J. (2005) Człowiek i technologia. Tajniki wzajemnych uwarunkowań, Wyższa Szkoła Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, Pułtusk.
• Penczek A. (2007) relacja ustna.
• Petryński W. (2004) Przygody Uczonego w Krainie Antropomotoryki, Sport Wyczynowy, nr 7-8, s. 136-141.
• Petryński W. (2007) Czynniki określające zachowanie się człowieka w sytuacjach trudnych, Konferencja Bezpieczeństwa, Polski Związek Żeglarski, Mikołajki, grudzień 2007.
• Petryński W. (2008) Współczesne teorie uczenia się ruchów i sterowania nimi, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Katowice.
• Piaget J., Inhelder B. (1993) Psychologia dziecka, Wyd. "Siedmioróg", Wrocław.
• Pilawska A., Pilawski A., Petryński W. (2003) Zarys teorii i metodyki rekreacji ruchowej, Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa, Katowice.
• Scott A. (1999) Schody do umysłu. Nowa kontrowersyjna wiedza o świadomości. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne WNT, Warszawa.
• Zimbardo P.G. (1999) Psychologia i życie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.