Teoretyczne podstawy rozwoju regionalnego - wybrane teorie, czynniki i bariery rozwoju regionalnego

• Autorzy: Andrzej Gałązka

Warianty tytułu

Regional Development - Theories, Factors and Obstacles

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym opracowaniu najpierw omówiono koncepcje rozwoju "od góry", zgodnie z którymi region jest pojmowany praktycznie jako "przedmiot" rozwoju, tzn. procesy zachodzące w regionie są niejako wypadkową zewnętrznych uwarunkowań rozwoju. W tej grupie uwzględniono czynniki rozwoju w koncepcjach rozwoju uporządkowanych według stopnia ingerencji władz publicznych w działania prorozwojowe, tj. nawiązujące do ujęć klasycznych i neoklasycznych oraz ekonomii instytucjonalnej. W grupie tej w szczególności znalazły się również teorie rozwoju regionalnego wskazujące na swoiste "podporządkowanie" wszelkich procesów rozwoju społeczno- gospodarczego "obiektywnie" występującym cyklom/fazom rozwoju oraz "obiektywnym" mechanizmom generowania rozwoju poprzez kreowanie swoistych "biegunów wzrostu". W dalszej kolejności zaprezentowano wybrane teorie rozwoju regionalnego "od dołu", tj. takie, w których wiodącą rolę przypisuje się różnie rozumianej aktywności regionu będącego "podmiotem", a nie "przedmiotem" procesów rozwoju. Tę grupę teorii omówiono począwszy od koncepcji rozwoju autocentrycznego z selektywną separacją od otoczenia, poprzez koncepcje wykorzystania potencjałów endogenicznych (w tym gron, klastrów i terytorialnych systemów produkcyjnych) i koncepcje nowej teorii wzrostu, aż do teorii kompleksowego rozwoju upodmiotowionego regionu - uczestnika gospodarki globalnej.(fragment tekstu)

EN

The paper presents selected theories of regional development. The first one is the concept of "topdown" development, according to which the region is understand as an "object" of development: the processes taking place in the region are the consequence of external conditions of development. Subsequently, selected "bottom-up" regional development theories, in which the leading role is attributed to the differentiated activities of the region which is the "subject", not the "object", of the development processes, are presented. Finally, the paper points out the references to regional development in the concepts of "new economic geography" and evolutionary economics, which show the complexity of modern regional development processes.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój społeczno-gospodarczy; Rozwój regionalny; Teorie rozwoju gospodarczego

EN

Social economic development; Regional development; Economic development theory

• Czasopismo: Studia BAS
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 1 (49) Rozwój regionalny
• Strony: 9--61

Twórcy

autor

Andrzej Gałązka

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Beschaftigung, Wachstum und Grundbedurfnisse. Ein weltweites Problem, Internationales Arbeitsamt, Genewa 1976.
• Castells M., La societe en reseau, Fayard, Paris 1998.
• Chenery H.S., Redistribution with Growth, London 1974.
• Churski P., Czynniki rozwoju regionalnego w świetle koncepcji teoretycznych, http://www.staff.amu.edu.pl/~chur/bibliografia/CZYNNIKI ROZWOJU REGIONALNEGO .pdf.
• Churski P., Czynniki rozwoju regionalnego w świetle koncepcji teoretycznych, "Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej we Włocławku. Nauki Ekonomiczne" 2005, t. XIX, z. 3 [Gospodarka regionu na Jednolitym Rynku Europejskim. Wybrane zagadnienia].
• Cooke P., Regional innovation systems: competitive regulation in the new Europe, "Geoforum" 1992, nr 23(3).
• Domański R., Geografia ekonomiczna. Ujęcie dynamiczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Domański R., Gospodarka przestrzenna. Podstawy teoretyczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.
• Dosi G., Technological Paradigms and Technological Trajectories, "Researh Policy" 1982, t. 11.
• Florida R., The Learning Region [w:] Regional Innovation, Knowledge and Global Change, red. Z.J. Acs, Pinter, New York 2000.
• Friedman J., Regional Development in Industrialized Countries: Endogenous or Self-Reliant? [w:] M. Bassand i in., Self-Reliant Development in Europe: Theory, Problems, Action, Altershot 1986.
• Gawlikowska-Hueckel K., Procesy rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej, konwergencja czy polaryzacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002.
• Glapiński A., Meandry historii ekonomii, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2012.
• Głąbicka K., Grewiński M., Polityka spójności społeczno-gospodarczej Unii Europejskiej, Elipsa, Warszawa 2005.
• Godlewska S., Strategie na rzecz inteligentnej specjalizacji (RIS3) - instrument realizacji polityki rozwoju vs. warunek pozyskiwania funduszy unijnych, "Przegląd Europejski" 2013, nr 4(30).
• Grądziel A., Strategia inteligentnej specjalizacji stymulatorem rozwoju gospodarczego regionów, "Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania. Uniwersytet Szczeciński" 2014, nr 37, t. 2.
• Grosse T.G.G., Polityka regionalna Unii Europejskiej. Przykład Grecji, Włoch, Irlandii i Polski, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2004.
• Grosse T.G.G., Przegląd koncepcji teoretycznych rozwoju regionalnego, "Studia Regionalne i Lokalne" 2002, nr 1(8).
• Hahne U., Regionale Entwicklungsdynamik und Technologiezentrum Flensburg, "Flensburger Regionale Studien" 1992, t. 7.
• Hirschman A.O., The Strategy of Economic Development, New Haven, London 1958.
• Innes H., The Fur Trade in Canada: An Introduction to Canadian Economic History, (1930), Toronto 1956.
• Juglar C., Des Crises Commerciales et de leur retour périodique en France, en Angleterre et aux États-Unis, Guillaumin, Paris 1862.
• Keynes J.M., Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, (1936), Warszawa 2003.
• Kitchin J., Cycles and Trends in Economic Factors, "Review of Economic Statistics" 1923, nr 5.
• Kondratieff N.D., The Long Waves in Economic Life, "The Review of Economic Statistics" 1935, nr 17(6).
• Korenik S., Zakrzewska-Półtorak A., Teorie rozwoju regionalnego - ujęcie dynamiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2011.
• Krugman P.R., Development Geography, and Economic Theory, Ohlin Lectures, MIT Press, Cambrige-London, 1995.
• Krugman P.R., Fujita M., Venables A., The Spatial Economy - Cities, Regions and International Trade, MIT Press, lipiec 1999.
• Kuznets S., Secular Movements in Production and Prices. Their Nature and their Bearing upon Cyclical Fluctuation, Houghton Mifflin, Boston 1930.
• Lambooy J.G., Boschma R.A., Evolutionary Economics and Regional Policy, Regional Science, Springer, 2001.
• Landes D.S., Bogactwo i nędza narodów. Dlaczego jedni są tak bogaci, a inni tak ubodzy, Muza SA, Warszawa 2000.
• Lundvall B.Å., Growth, Innovation and Social Cohesion: The Danish model, Elgar Publisher, Cheltenham 2002.
• Markowski T., Teoretyczne podstawy rozwoju lokalnego i regionalnego [w:] Gospodarka regionalna i lokalna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Marshall A., Zasady ekonomii, (1890), wyd. pol. 1925.
• Metcalfe J.S., The Evolutionary Explanation of Total Factor Productivity Growth: Macromeasurment and micro-process, Instituto di Ricerca Sulla dei Sistemi Economici, CNR, Milano 1996.
• Morgan K., The learning region: institutions, innovation and regional renewal, "Regional Studies" 2007, nr 41.
• Myrdal K.G., Economic Theory and Underdeveloped Regions, London 1957.
• National Systems of Innovation: Towards a Theory of Innovation and Interactive Learning, red. B.Å. Lundvall, Pinter Publishers, London 1992.
• Nelson R.R., The Sources of Economic Growth, Harvard University Press, 2000.
• Nelson R.R., Winter S.G., An Evolutionary Theory of Economic Change, Harvard University Press, Cambridge 1982.
• North D.C., Location Theory and Regional Economic Growth, "The Journal of Political Economy" 1955, nr 63.
• Nowińska-Łaźniewska E., Relacje przestrzenne w Polsce w okresie transformacji w świetle teorii rozwoju regionalnego, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2004.
• Perroux F., L'economie du XX-eme siecle, Paris 1964.
• Piore M.J., Sabel Ch., The Second Industrial Divide, Basic Books, New York 1984.
• Porter M.E., New strategies for inner-city economic development, "Economic Development Quarterly" 1997, t. 11, nr 1.
• Ricardo D., Zasady ekonomii politycznej i opodatkowania, (1817), wyd. pol. 1957.
• Rogall H., Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Teoria i praktyka, Zysk i Ska Wydawnictwo, Poznań 2010.
• Rostow W.W., The Stages of Economic Growth: A Non-Communist Manifesto, cz. 2, Cambridge University Press, Cambridge 1960.
• Schumpeter J.A., The theory of economic development: an inquiry into profits, capital, credit, interest, and the business cycle translated from the German by Redvers Opie New York: OUP, New York 1961.
• Scott A.J., New industrial spaces: flexible production organization and regional development in North America and Western Europe, Pion 1988.
• Senghaas D., Weltwirtschaftsordnung und Entwicklungspolitik - Pladoyer fur Dissoziation, Frankfurt 1977.
• Smith A., Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, (1776), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Solow R.M, A Contribution to the Theory of Economic Growth, "Quarterly Journal of Economics" 1956, nr 70(1).
• Stackelberg K., Hahne U., Teorie rozwoju regionalnego [w:] Rozwój ekonomiczny regionów. Rynek pracy. Procesy migracyjne. Polska. Czechy. Niemcy, red. S. Golinowska, raport IPiSS, z. 16, Warszawa 1998.
• Stohr W.B., Alternative Strategien fur die integrierte Entwicklung peripherer Gebiete bei abgeschwachtem Wirtschaftswachstum, Zürich 1980.
• Storper M., The Regional World. Territorial Development in a Global Economy, The Guilford Press, New York 1997.
• Szajnowska-Wysocka A., Sitek S., Koncepcje teoretyczne rozwoju regionalnego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2015.
• Reshaping the International Order (Rio-Report), red. J. Tinbergen, New York 1976.
• Tinbergen J., Kondratiev Cycles and So-Called Long Waves: The Early Research, "Futures" 1981, nr 13(4).
• Vernon R., International Investment and International Trade in the Product Cycle, "Quarterly Journal of Economics" 1966, nr 2.
• Woźniak M.G., Fundamentalne kwestie zintegrowanego rozwoju w warunkach globalnego kryzysu, czyli jakiej polityki potrzebuje obecnie Polska [w:] Ekonomiczne problemy funkcjonowania współczesnego świata, red. D. Kopycińska, Katedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2009.
• Woźniak M.G., Od gospodarki "ekonów" do zintegrowanego rozwoju poprzez nową edukację ekonomiczną [w:] IX Kongres PTE "Ekonomia dla przyszłości. Odkrywać naturę i przyczyny zjawisk gospodarczych", www.kongresekonomistow.pl.