Problematyka przeobrażeń przestrzennych w procesach rewitalizacji terenów poprzemysłowych

• Autorzy: Malwina Kobylański , Łukasz Gawor

Warianty tytułu

Aspects of Spatial Transformations in the Processes of Revitalization of Brownfields

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Studia nad atrakcyjnością turystyczną krajobrazów i regionów coraz częściej obejmują również analizy krajobrazów przemysłowych i poprzemysłowych, w tym po dawnej działalności eksploatacyjnej. W przypadku obiektów poprzemysłowych zlokalizowanych na obszarach miejskich można ponadto mówić o tzw. nawarstwieniach historycznych, związanych z wpływem danego sektora przemysłu na architekturę i funkcjonowanie dzisiejszych miast. Zaniedbany krajobraz poeksploatacyjny lub zdewastowany wymaga działań o charakterze naprawczym, ale i daje możliwości dalszego jego kształtowania, np. poprzez adaptację w celu dostosowania do pełnienia nowych funkcji. Przedmiotem pracy jest analiza i ocena przeobrażeń przestrzennych związanych z procesami rewitalizacji terenów poprzemysłowych, zwłaszcza po działalności wydobywczej, w Polsce i na świecie, m.in. w zakresie waloryzacji obiektów i terenów pogórniczych, szans i zagrożeń związanych z przekształceniami krajobrazu o tym charakterze oraz błędów w procesach rewitalizacji. W pracy zaproponowano metodykę postępowania z terenem poprzemysłowym w celu właściwego jego zagospodarowania, w oparciu o świadome zarządzanie realizacją polityki przestrzennej.(abstrakt oryginalny)

EN

Studies on tourist attractiveness of landscapes and regions often also comprise of the analysis of industrial and post-industrial landscapes, among them those previously exploited. In the case of post-industrial objects situated in urban areas there is also the connection with historical context i.e. the influence of the branch of industry on architecture and functioning of contemporary cities. Neglected or devastated post-exploitation landscape requires activities of restructuring character but also enables for its further shaping - e.g. through adaptation for new functions. The present paper analyses and assesses spatial transformations connected with revitalization of brownfields, particularly post-mining areas in Poland and around the world. In this context, the authors analyse the valorization of mining objects and areas, opportunities and threats connected with the transformation of landscape of such character, as well as mistakes in revitalization processes. Also proposed is the methodology of procedures regarding post-industrial area aimed at proper management based on realization of spatial policy.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Górnictwo; Tereny poprzemysłowe; Krajobraz kulturowy; Przekształcania krajobrazu; Rewitalizacja

EN

Mining sector; Post-industrial areas; Cultural landscape; Landscape transformation; Revitalization

• Czasopismo: Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
• Rocznik: 2017
• Tom: 31
• Numer: nr 1 Przemiany strukturalne wybranych sektorów gospodarki = Structural Changes in Selected Sectors of the Economy
• Strony: 68--80

Twórcy

autor

Malwina Kobylański

• KGHM CUPRUM sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe, Wrocław

autor

Łukasz Gawor

• Politechnika Śląska w Gliwicach

Bibliografia

• Alexandrowicz, Z., Kućmierz, A., Urban, J., Otęska-Budzyn, J. (1992). Waloryzacja przyrody nie- ożywionej obszarów i obiektów chronionych w Polsce. Warszawa: Państwowy Instytut Geologiczny.
• Bondaruk, J., Pilch, A., Zawartka, P. (2014). System OPI-TPP - narzędzie wspomagające rewitalizację poprzemysłowych i zdegradowanych obszarów miejskich. W: J. Skowronek (red.). Innowacyjne Rozwiązania Rewitalizacji Terenów Zdegradowanych, Katowice: Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach, Centrum Badań i Dozoru Górnictwa Podziemnego Sp. z o.o. w Lędzinach, 311-318.
• Bury, K. (2010). Zastosowanie wielokryterialnej metody QAT w ocenie programów i projektów rewitalizacji. W: K. Skalski (red.). O budowie metod rewitalizacji w Polsce - aspekty wybrane. Kraków: Instytut Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, 65-89.
• Czaja, S., Fiedor, B. (1999). Studium nad efektywnością zagospodarowania terenów poeksploatacyjnych surowców skalnych (aspekty prawne i ekonomiczne). W: J. Malewski (red.). Zagospodarowanie wyrobisk - technologiczne, przyrodnicze i gospodarcze uwarunkowania zagospodarowania wyrobisk poeksploatacyjnych surowców skalnych Dolnego Śląska. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
• Dąbrowska-Budziło, K. (2008). Badanie opinii publicznej w studiach krajobrazowych. Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 10, 543-551.
• Escobar, P.G. (2013). Geosynthetic solutions for Northumberlandia. Geosynthetics, 1(31), 26-35.
• Gawor, Ł. (2014). Coal mining waste dumps as secondary deposits exemplified on Upper Silesian Coal Basin and Lublin Coal Basin. W: Geology, Geophysis and Environment, 40(3), 285-289.
• Harfs, J., Wirth, P., Lintz, G. (2012). Governing Post-Mining Potentials: the Role of Regional Capacities. W: P. Wirth, B. Ćernić Mali, W. Fischer (red.). Post-Mining Regions in Central Europe. Problems, Potentials, Possibilities, München: Oekom Verlag, 168-181.
• Industriada (2016, 30 sierpnia). Pozyskano z http://www.industriada.pl/Aktualnosci/ Pokaz/514837/industriada-w-liczbach
• Kasztelewicz, Z. (2012). Ekonomiczna rekultywacja i rewitalizacja terenów pogórniczych. Kopaliny, 1, 16-20.
• Kobylańska, M. (2014). Model prognozowania efektywności przedsięwzięć geoturystycznych dla obiektów dziedzictwa górniczego. Rozprawa doktorska. Wrocław: Biblioteka Główna Politechniki Wrocławskiej.
• Malewski, J. (1998). Górnictwo i gospodarka zasobami ziemi. Górnictwo Odkrywkowe, 2-3. Marciniak, A. (2009). Rewitalizować czy adaptować obiekty pogórnicze - rozważania teoretyczne. Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 25(1), 137-145.
• Myga-Piątek, U., Nita, J. (2008). The scenic value of abandoned mining areas in Poland. Acta Geographica Debrecina Landscape and Environment Series, 2(2), 120-132.
• Northumberlandia (2016, 22 sierpnia). Pozyskano z http://northumberlandia.com
• Ostręga, A. (2004). Sposoby zagospodarowania wyrobisk i terenów po eksploatacji złóż surowców węglanowych na przykładzie Krzemionek Podgórskich w Krakowie. Rozprawa doktorska. Kraków: Biblioteka Główna Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
• Piaseczna, J. (2016, 22 sierpnia). Waloryzacja atrakcyjności wizualnej krajobrazu metodą bonitacji punktowej. Pozyskano z http://www.puszcza-marianska.pl/index.php/opracowania turystyka
• Pietrzyk-Sokulska, E. (2005). Kryteria i kierunki adaptacji terenów po eksploatacji surowców skalnych - studium dla wybranych obszarów Polski. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN.
• Prigann, H., Strelow, H., David, V. (red.) (2004). Ecological Aesthetics. Art in Environmental Design: Theory and Practise, Berlin: Birkhäuser Verlag für Architektur.
• Richling, A. (1982). Metody badań kompleksowej geografii fizycznej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Rocznik statystyczny GUS. Ochrona środowiska 2015 (2015). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
• Ruszkowski, J.M. (2010). Elementy krajobrazu przemysłowego czynnikiem destynacji turystycznej regionu. Studium na przykładzie "Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego". Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 14, 283-295.
• Słowik, M., Witt, A. (2008). Rzeźba terenu. W: Z. Młynarczyk, A. Zajadacz. Uwarunkowania i plany rozwoju turystyki. Tom 1. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
• Syposz-Łuczak, B. (2008). Realizacja idei zrównoważonego rozwoju poprzez adaptację pod- ziemnych wyrobisk górniczych dla celów turystycznych. W: Zarządzanie Krajobrazem Kulturowym, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 10, 431-436.
• Tajduś, A., Lasoń, A., Chmura, J. (2007). Wybrane problemy bezpieczeństwa przy udostępnianiu i adaptacji podziemnych wyrobisk dla ruchu turystycznego. WUG Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie, 4(152), 60-64.
• Ustawa z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz.U. z 2015 r. poz. 1777).
• Wójcik, A.J. (2005). Zabytki techniki w ochronie i kształtowaniu krajobrazu przyrodniczego i kulturowego. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Górnictwo, 269, 283-291.

Identyfikatory

DOI

10.24917/20801653.311.5