Zakres konstytucyjnej ochrony życia człowieka w Polsce w latach 1921-1997

• Autorzy: Tomasz Kalita

Warianty tytułu

The Scope of Constitutional Protection of Human Life in Poland in 1921-1997

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym artykule autor podjął się zadania polegającego na zbadaniu zakresu konstytucyjnej ochrony życia człowieka w historyczno-prawnych regulacjach obowiązujących w Polsce w latach 1921-1997, a dokładnie w okresie od 1 czerwca 1921 r. do 16 października 1997 r. Analiza poszczególnych aktów prawnych pozwoliła na określenie czy przedmiotowe zagadnienie było w ogóle unormowane, jeżeli tak to w jakim zakresie, a jeżeli nie to z jakich przyczyn. (abstrakt oryginalny)

EN

In this paper, the author undertakes a task to examine the scope of constitutional protection of human life in historical legal regulations binding in Poland in the years 1921-1997, and specifically in the period from 1 June 1921 to 16 October 1997. On the basis of the analysis of particular legal acts it is possible to determine whether the discussed issue was regulated at all, and if so - to what extent, if not - due to what reasons. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konstytucja; Konstytucja RP; Historia; Historia prawa; Prawa człowieka; Ochrona praw człowieka; Prawo konstytucyjne

EN

Constitution; RP Constitution; History; Legal history; Human rights; Human rights protection; Constitutional law

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 35
• Strony: 103--124

Twórcy

autor

Tomasz Kalita

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Polska

Bibliografia

• Traktat między Głównemi Mocarstwami sprzymierzonymi i stowarzyszonemi a Polską, Wersal, dnia 28 czerwca 1919 r. (Dz. U. z 1920 r. Nr 110, poz. 728).
• Ustawa z dnia 17 marca 1921 roku Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1921 r. Nr 44, poz. 267).
• Ustawa Konstytucyjna z dnia 23 kwietnia 1935 r. (Dz. U. z 1935 r. Nr 30, poz. 227).
• Ustawa Konstytucyjna z 19 lutego 1947 r. o ustroju i zakresie działania najwyższych organów Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1947 r. Nr 18, poz. 71).
• Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 roku (Dz. U. z 1952 r. Nr 33, poz. 232).
• Ustawa z dnia 10 lutego 1976 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. z 1976 r. Nr 5, poz. 29).
• Ustawa z dnia 26 marca 1982 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. z 1982 r. Nr 11, poz. 83).
• Uchwała Rady Państwa z dnia 12 grudnia 1981 r. w sprawie wprowadzenia stanu wojennego ze względu na bezpieczeństwo państwa (Dz. U. z 1981 r. Nr 29, poz. 155).
• Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. z 1989 r. Nr 19, poz. 101).
• Ustawa z dnia 29 grudnia 1989 r. o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (Dz. U. z 1989 r. Nr 75, poz. 444).
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1992 r. o trybie przygotowania i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1992 r. Nr 67, poz. 336).
• Ustawa z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą oraz o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1992 r. Nr 84, poz. 426).
• Burda A., Polskie prawo państwowe, Warszawa 1965.
• Burda A., Rybicki M., Siemieński F., Skrzydło W., Szymczak T., Studia z zakresu konstytucjonalizmu socjalistycznego, Wrocław -Warszawa - Kraków 1969.
• Buzek J., Projekt Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz uzasadnienie i porównanie tegoż projektu z konstytucjami szwajcarską, amerykańską i francuską, Warszawa 1919.
• Buzek J., Projekty Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, cz. I, Warszawa 1920.
• Deklaracja Sejmu Ustawodawczego z dnia 22 lutego 1947 r. w przedmiocie realizacji praw i wolności obywatelskich, sprawozdanie stenograficzne Sejmu Ustawodawczego 8/45, [w:] Adamczyk M., Pastuszka S., Konstytucje polskie w rozwoju dziejowym 1791-1982, Warszawa 1985.
• Dubanowicz E., O dobrą konstytucję, Lwów 1919.
• Dwernicki T., O prawach obywatelskich, Kraków 1896.
• Dwernicki T., Prawa i obowiązki obywatelskie, [w:] Nasza Konstytucja. Cykl odczytów urządzonych staraniem Dyrekcji Szkoły Nauk Politycznych w Krakowie od 12-25 maja 1921 r. Przy udziale Wł. Abrahama, T. Dwernickiego, S. Estreichera, Wł. Jaworskiego, S. Kutrzeby, M. Rostworowskiego, S. Wróblewskiego i F. Zolla, Kraków 1922.
• Działocha K., Trzciński J., Zagadnienie obowiązywania Konstytucji Marcowej w Polsce Ludowej 1944-1952, Wrocław -Warszawa -Kraków -Gdańsk 1977.
• Estreicher S., Przewodnia myśl konstytucji polskiej w porównaniu do konstytucji obcych, w: Nasza Konstytucja. Cykl odczytów urządzonych staraniem Dyrekcji Szkoły Nauk Politycznych w Krakowie od 12-25 maja 1921 r.. Przy udziale W. Abrahama, T. Dwernickiego, S. Estreichera, Wł. Jaworskiego, S. Kutrzeby, M. Rostworowskiego, S. Wróblewskiego i F. Zolla, Kraków 1922, s. 191.
• Garlicki L., Mała konstytucja. Rozdział 6, art. 77, [w:] Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, red. Garlicki L., Warszawa 1995.
• Gdulewicz E., Konstytucja kwietniowa z 1935 roku. Mity i rzeczywistość, Warszawa 1985.
• Gdulewicz E., Gwiżdż A., Witkowski Z., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1935 r., [w:] Konstytucje Polski.., t. 2, red. Kallas M., Warszawa 1990.
• Grabowski R., Prawo do ochrony życia w polskim prawie konstytucyjnym, Rzeszów 2006.
• Gronowska B., Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, [w:] Prawo konstytucyjne, red. Witkowski Z., Toruń 1998, s. 116-119.
• Grzybowski K., Ustrój Polski Współczesnej 1944-1948, Kraków 1948.
• Hłasko S., Polak J., Projekt konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1919.
• Jarosz Z., Gebethner S., Popkowski J., Zakrzewska J., [w:] Polskie Prawo Państwowe, Warszawa 1960, cz. 1, s. 63-67.
• Kallas M., Lityński A., Historia ustroju i prawa Polski Ludowej, Warszawa 2000.
• Komarnicki W., Polskie prawo polityczne. Geneza i system, Warszawa 1922.
• Komarnicki W., Zarys ustroju państwowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923.
• Komarnicki W., O zmianie Konstytucji Polskiej, Wilno 1927.
• Konstytucja Finlandii z dnia 17 lipca 1919 r., [w:] Nowe konstytucje, red. J. Makowski, Warszawa 1925, s. 83 i n.
• Konstytucja i podstawowe akty ustawodawcze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, oprac. A. Gwiżdż, J. Zakrzewska, Warszawa 1964, s. 48 i n.
• Konstytucja Republiki Czechosłowackiej z dnia 29 lutego 1920 r., [w:] Nowe konstytucje, dz. cyt., s. 273 i n.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 23 kwietnia 1935 roku, oprac. Paszkudzki A., Lwów - Warszawa 1935, s. 3 i n.
• Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, red. Kallas M., t. 2, Warszawa 1990.
• Korobowicz A., Mojak R., Skrzydło W., Zarys dziejów konstytucjonalizmu polskiego, Lublin 1996.
• Krukowski S., Nieznany projekt konstytucji polskiej z roku 1919, "Czasopismo prawno-historyczne", (1975), z. 2, s. 260-261.
• Krukowski S., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1921 r. , [w:] Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, t. 2, red. Kallas M., Warszawa 1990.
• List p. Clemenceau do p. Paderewskiego, pkt. 5-6, [w:] Komaniecki K.W., Odbudowa państwowości polskiej. Najważniejsze dokumenty 1912-styczeń 1924, Warszawa-Kraków 1924, s. 234-235.
• Łopatka A., Pojęcie podstawowych praw i obowiązków obywateli PRL, [w:] Podstawowe prawa i obowiązki obywateli PRL, red. A. Łopatka, Warszawa 1968.
• Łopatka A., Zasady rządzące prawami człowieka w Polsce, [w:] Prawa człowieka w Polsce, red. Łopatka A., Warszawa 1980, s. 35.
• Makowski J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924.
• Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego ogłoszony dnia 22 lipca 1944 r., (załącznik do Dz. U. z 1944 r. Nr 1), [w:] Konstytucja i odstawowe akty ustrojowe Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, oprac. F. Siemieński, W. Skrzydło, J. Ziembiński, Warszawa 1978, s. 9-14.
• Mękarski S., O obowiązkach i prawach obywatelskich na posiedzeniu Komisji Konstytucyjnej 9 III 1933 r. (referat), "Nowe Państwo", (1933), nr 8, s. 148.
• Opałek K., Podstawowe prawa i obowiązki obywatelskie w świetle Konstytucji PRL, Warszawa 1955.
• Paszkudzki A., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921. Z uwzględnieniem zmian ustalonych ustawą z dnia 2 sierpnia 1926 roku zmieniającą i uzupełniającą Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921. Komentarz, Lwów-Warszawa 1927.
• Peretiatkowicz A., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Poznań 1921.
• Piekarski R., Cnoty obywatelskie i polityczne "Solidarności", [w:] Dudek A., Gontarz J., Gładysz M., Goćkowski J., Kisiel P., Królak S., Latoszek M., Mażewski L., Piekarski R., Szczepański M., Turek W., "Solidarność" a wychodzenie Polski z komunizmu, Gdańsk 1995, s. 42 i n.
• Pietrzak M., Konstytucja z 17 marca 1921 r. Z perspektywy 80 lat, "Przegląd Sejmowy", (2001), 2, s. 9-20.
• Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski. Okres 1914-1939, t. 2, Gdańsk 1990.
• Polskie prawo państwowe, oprac. Z. Jarosz, S. Gebethner, J. Popkowski, J. Zakrzewska, cz. I, Warszawa 1960.
• Posseltówna I., Konstytucja polska z dnia 23 kwietnia 1935 roku, Warszawa-Lwów 1935.
• Rostocki W., Pięćdziesiąt lat mocy obowiązującej Konstytucji Kwietniowej. Ustrój władzy państwowej w ustawie zasadniczej i praktyce, Lublin 2002.
• Salecki J., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 roku, Łódź 1929.
• Silski J., Socjalistyczna koncepcja praw, wolności i obowiązków obywatelskich, [w:] Prawa i obowiązki obywatelskie w Polsce i świecie, red. Szczepaniak M., Warszawa 1978, s. 157-189.
• Skrzydło W., Charakter i znaczenie polityczno-prawne Manifestu Lipcowego PKWN, [w:] "Czasopismo prawno-historyczne", (1959), T. XI, z. 2.
• Skrzydło W., Manifest Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, Lublin 1979.
• Skrzydło W., Ustrój polityczny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Rzeszów 1979.
• Skrzydło W., Przemiany polityczno-ustrojowe w Polsce na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych, [w:] Prawo konstytucyjne, red. Skrzydło W., Lublin 1994, s. 138 i n.
• Skrzydło W., Ustrój konstytucyjny Polski Ludowej i jego ewolucja do roku 1989, [w:] Korobowicz A., Mojak R., Skrzydło W., Zarys dziejów konstytucjonalizmu polskiego, Lublin 1996, s. 111.
• Skrzydło W., Polskie Prawo Konstytucyjne, Lublin 2006.
• Sobolewski E., Zobowiązania międzynarodowe Polski, [w:] Encyklopedia prawa obowiązującego w Polsce. Praca zbiorowa z udziałem profesorów uniwersytetów polskich, red. Peretiatkowicz A., Poznań 1923, s. 212.
• Sokolewicz W., Konstytucja PRL po zmianach z 1976 r., Warszawa 1978.
• Stembrowicz J., Konstytucja PRL z 1952 r. na tle nowelizacji 1954-1980, [w:] Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, red. Kallas M., Warszawa 1990, s. 377-411.
• Wieruszewski R., Prawa osobiste, [w:] Prawa człowieka w Polsce, red. Łopatka A., Warszawa 1980, s. 68-88.
• Wojtyczek K., Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Kraków 1999.
• Zakrzewska J., Podstawowe prawa i obowiązki obywateli w PRL, [w:] Polskie Prawo Państwowe, Warszawa 1961, s. 197-216.
• Żarnowski J., Powstanie systemu państw narodowych w Europie Środkowej, [w:] Ład Wersalski w Europie Środkowej, Konferencja naukowa w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie 2-3 grudnia 1969 r., red. Żarnowski J., Wrocław 1971, s. 7-34.