Ocena sposobu żywienia pacjentów na przykładzie wybranego szpitala Dolnego Śląska

• Autorzy: Marta Tymoszuk , Agnieszka Orkusz

Warianty tytułu

The Assessment of Nutrition of Patients on The Example of a Chosen Hospital in Lower Silesia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Właściwe odżywianie jest jednym z podstawowych czynników decydujących o prawidłowym funkcjonowaniu organizmu, ma wpływ na spowolnienie procesu starzenia oraz przebieg występujących chorób. Dieta chorych w szpitalu powinna odpowiadać wysokim standardom żywienia i powinna być traktowana podczas pobytu w szpitalu jako integralna część procesu leczenia. Celem pracy była ocena wartości energetycznej i odżywczej diet szpitalnych realizowanych w jednym ze szpitali województwa dolnośląskiego w oparciu o teoretyczną analizę jadłospisów dekadowych. W opracowaniu wyników wykorzystano program komputerowy Dietetyk 2, opracowany przez Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie. Do analizy przyjęto dietę łatwo strawną. Obliczono wartość energetyczną, zawartość: białka, tłuszczu, węglowodanów, błonnika, cholesterolu, kwasów tłuszczowych, składników mineralnych: Ca i Fe, witamin A i C oraz soli dla 40 całodziennych jadłospisów szpitalnych z czterech pór roku. Uzyskane wyniki porównano z obowiązującymi zaleceniami. Wartość energetyczna jadłospisów oraz zawartość w nich białka, węglowodanów i błonnika mieściła się w zakresie obowiązujących zaleceń. Badania wykazały niską podażą wapnia, żelaza i witaminy C. Powyżej normy w badanych racjach pokarmowych kształtowała się zawartość tłuszczów, cholesterolu oraz witaminy A. W badaniu nie zaobserwowano sezonowych różnic w podaży energii oraz składników pokarmowych.(abstrakt oryginalny)

EN

Appropriate nutrition is one of the main factors determining the proper functioning of the body. It influences slowing down the aging process as well as the course of common diseases. The hospital diet should fulfill high nutrition standards and should be treated during the stay in hospital, as an integral part of therapeutic treatment. The aim of this study was the energetic and nutritional assessment of hospital diets, administered in a chosen hospital of the Lower Silesia area based on theoretical analysis of the decade menus. The computer program Dietician 2, designed in the Institute of Food and Nutrition in Warsaw was used for calculations. Easily digestible diet was analyzed. The energy values, contents of protein, fat, carbohydrates, fiber, cholesterol, fatty acids, mineral ingredients: Ca, Fe, vitamins: A, C, salt were calculated for forty hospital menus of four seasons. Data were compared with food recommendations. The caloric value and contents of protein, carbohydrates and fiber in menus met the obligatory standards. The research showed low contents of calcium, iron and vitamin C. High dietary content of fats, cholesterol and vitamin A was found. The findings did not show any differences in supply of energy and other nutritional ingredients.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Żywienie dietetyczne; Szpitalnictwo; Żywienie zbiorowe

EN

Dietary feeding; Hospital service; Collective feeding

• Czasopismo: Nauki Inżynierskie i Technologie / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 2 (21)
• Strony: 55--66

Twórcy

autor

Marta Tymoszuk

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

autor

Agnieszka Orkusz

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Arslan Y., Kiziltan G., 2010, Nutrition-related cardiovascular risk factors in hemodialysis patients, Journal of Renal Nutrition, 20, s. 185-192.
• Biernat J. (red.)., 2009, Wybrane zagadnienia z nauki o żywieniu człowieka, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Wrocław.
• Bolesławska I., Przysławski J., Schlegel-Zawadzka M., Grzymisławski M., 2009, Zawartość składników mineralnych w całodziennych racjach pokarmowych kobiet i mężczyzn stosujących dietę tradycyjną i "optymalną" - analiza porównawcza, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4(65), s. 303-311.
• Całyniuk B., Fibisch K., Zołoteńka-Synowiec M., Malczyk E., Misiarz M., Grochowska-Niedworok E., 2015, Skład diety pensjonariuszy Domu Pomocy Społecznej a normy żywienia dla osób po 65 roku życia, Zarządzanie Wiedzą w Regionie. Nauki Medyczne, nr 10, s. 9-24.
• Całyniuk B., Grochowska-Niedworok E., Misiarz M., Podniesińska R., 2011, Ocena wartości energetycznej i odżywczej diet na przykładzie wybranego szpitala województwa śląskiego, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, XLIV, 3, s. 434-441.
• Całyniuk B., Muc-Wierzgoń M., Niedworok E., Dul L., Bielaszka A., Kardas M., Kiciak A., Szczepańska A., 2009, Sposób żywienia osób po 65. roku życia zamieszkałych na terenie wybranych miast Śląska. Cz. II. Zawartość wybranych witamin i składników mineralnych w diecie, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XXXVI, 3, s. 548-560.
• Ciborowska H., Rudnicka A., 2009, Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 244-251.
• Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases, 2003, Report of the Joint WHO/FAO Expert Consultation, Rome.
• Edington J., Boorman J., Durrant E.R., Perkins A., Giffin C.V., James R., Thomson J.M., Oldroyd J.C., Smith J.C., Torrance A.D., Blackshaw V., Green S., Hill C.J., Berry C., McKenzie C., Vicca N., Ward J.E., Coles S.J., 2000, Prevalence ofmalnutrition on admission to four hospitals in England, Clinical Nutrition, 19(3), s. 191-195.
• Głębocka A., Szarzyńska M., 2005, Stereotypy dotyczące osób otyłych a jakość życia ludzi w starszym wieku, Gerontologia Polska, 13, 4, s. 260-265.
• Górecka D., Borysiak-Marzec P., Dziedzic K., Kurzawska A., 2011, Ocena spożycia błonnika pokarmowego i jego frakcji przez pacjentów szpitala na podstawie jadłospisów dekadowych, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 3, s. 474-478.
• Grzesińska W., Tomaszewska M., Bilska B., Trafiałek J., 2014, Optymalizacja uwarunkowań wyboru systemu dystrybucji posiłków w żywieniu szpitalnym, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4(95), s. 188-200.
• Ho L., Wang H.H., Peng Y.S., Chiang C.K., Huang J.W., Hung K.Y., Hu F.C., Hu K.D., 2008, Clinical uutility of malnutrition-inflammation score in maintenance hemodialysis patients: Focus on identifying the best cut - off point, American Journal of Nephrology, 28, s. 840-846.
• Informacja o wynikach kontroli żywienia i utrzymania czystości w szpitalach publicznych, 2009, www.nik.gov.pl/plik/id,95,vp,95.pdf.
• Jarosz M. (red.), 2011, Zasady prawidłowego żywienia chorych w szpitalach, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.
• Jarosz M. (red.), 2012, Normy żywienia dla populacji polskiej - nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.
• Kałka D., Sobieszczańska M., Marciniak W., 2007, Aktywność fizyczna jako element prewencji chorób sercowo-naczyniowych u osób w podeszłym wieku, Polski Merkuriusz Lekarski, 22(27), s. 48-53.
• Kardasz M., Ostrowska L., 2012, Ocena sposobu żywienia pacjentów hemodializowanych o zróżnicowanym stopniu odżywienia, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 63, 4, s. 463-468.
• Kłos K., Bertrandt J., Jałocha Ł., Matuszewski T., Abramowicz M., 2007, Wartość energetyczna i odżywcza diet stosowanych w żywieniu i ich ocena przez pacjentów wybranego oddziału klinicznego w Wojskowym Instytucie Medycznym w Warszawie, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 58, 1, s. 267-271.
• Kotwas M., Mazurek A., Wrońska A., Kmieć Z., 2008, Patogeneza i leczenie otyłości u osób w podeszłym wieku, Forum Medycyny Rodzinnej. Wybrane Problemy Kliniczne, 2(6), s. 435-444.
• Kozłowska-Wojciechowska M., 2009, Praktyczne wskazówki do żywienia człowieka chorego, [w:] Żywienie człowieka zdrowego i chorego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 281-284.
• Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K., 2005, Tabele składu i wartości odżywczej żywności, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, s. 13.
• Małgorzewicz S., Lichodziejewska-Niemierko M., Rutkowski R., Łysiak-Szydłowska W., 2004, Ocena sposobu żywienia pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek w okresie leczenia nerkozastępczego, Żywienie Człowieka i Metabolizm, 31, 3, s. 211-218.
• Mękus M., Respondek W., 2013, Żelazo - niezbędny składnik pokarmowy, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XL, 1, 16-29.
• Mikołajczak J., Wyka J., Biernat J., 2007, Co warto wiedzieć o diecie łatwo strawnej?, Wydawnictwo MedPharm Polska, Wrocław.
• Misiorowski W., 2004, Rola wapnia oraz witaminy D i jej aktywnych metabolitów, Przewodnik Lekarski, 10, s. 97-101.
• Mojska H., Świderska K., 2011, Zawartość soli w produktach fast food w Polsce. Cz. 1. Frytki ziemniaczane, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XXXVIII, 6, s. 449-456.
• Ocena żywienia serwowanych posiłków w blokach żywienia w szpitalach usytuowanych na terenie Krakowa i powiatu krakowskiego, 2015, www.pssekrakow.wsse.krakow.pl/index.php/dzialania/nadzor-sanitarny/86-zywienie/526.
• Orkusz A., Włodarczyk A., 2014, Ocena żywienia dzieci w wieku przedszkolnym na podstawie jadłospisów, Nauki Inżynierskie i Technologie, 1(12), s. 72-81.
• Orkusz A., Zając E., 2015, Ocena wartości energetycznej i odżywczej diet stosowanych w żywieniu pacjentów na przykładzie wybranego szpitala Wielkopolski, Nauki Inżynierskie i Technologie, 3(18), s. 35-46.
• Pablo A.M., Izaga M.A., Alday L.A., 2003, Assessment of nutritional status on hospital admission: nutritional scores, European Journal of Clinical Nutrition, 57(7), s. 824-831.
• Peckenpaugh N.J., Podstawy żywienia i dietoterapia, red. wyd. polskiego D. Gajewska, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2011, s. 88-93.
• Pokrzywa P., Cieślik A., 2008, Ocena sposobu żywienia pacjentów w szpitalach województwa małopolskiego, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1(56), s. 138-145.
• Pysz-Izdebska K., Leszczyńska T., Kopeć A., Nowacka E., Bugaj B., 2010, Pokrycie zapotrzebowania na energię i wybrane składniki odżywcze w diecie pensjonariuszy domu pomocy społecznej oraz ocena ich parametrów antropometrycznych, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 6(73), s. 239--254.
• Sahin H., Ỳnanc N., Katrancỳ D., Aslan N.O., 2009, Is there a correlation between subjective global assessment and food intake, anthropometric measurement and biochemical parameters in nutritional assessment of haemodialysis patients?, Pakistan Journal Medical Sciences, 25, 2, s. 201-206.
• Stefańska E., Ostrowska L., Czapska D., Karczewski J., 2009, Ocena zawartości witamin w całodziennych racjach pokarmowych kobiet o prawidłowej masie ciała oraz z nadwagą i otyłością, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 4(65), s. 286-294.
• Thibault R., Chikhi M., Clerc A., Darmon P., Chopard P., Genton L., Kossovsky M.P., Pichard C., 2011, Assessment of food intake in hospitalised patients: A 10-year comparative study of a prospective hospital survey, Clinical Nutrition, 30, s. 289-296.
• Tokarska A., Góźdź S., Szalecki M., 2011, Charakterystyka żywienia dietetycznego pacjentów Świętokrzyskiego Centrum Onkologii, Studia Medyczne, 23(3), s. 81-86.
• Turlejska H., Pelzner U., Konecka-Matyjek E., 2006, Rola i znaczenie systemu HACCP w żywieniu zbiorowym w szpitalach, Zdrowie Publiczne, 116(1), s. 152-156.
• Turlejska H., Pelzner U., Szponar L., Konecka-Matyjek E., 2006a, Zasady racjonalnego żywienia - zalecane racje pokarmowe dla wybranych grup ludności w zakładach żywienia zbiorowego, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk.
• Tymoszuk M., Orkusz A., 2015, Ocena wartości energetycznej i odżywczej diet szpitalnych na podstawie jadłospisów dekadowych, Nauki Inżynierskie i Technologie, 4(19), s. 94-104.
• Upowszechnianie wiedzy na temat obniżenia zawartości soli, cukru i tłuszczu w produktach spożywczych - materiały z warsztatów dla przedstawicieli przemysłu spożywczego (Warszawa, IŻŻ, 19.12.2012 r.), 2012, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XXXIX, 4, s. 284-299.
• Wajszczyk B., Charzewska J., 2013, Zawartość wapnia w dietach Polaków - przegląd piśmiennictwa, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XL, 3, s. 137-146.
• Wesołowska-Trojanowska M., Targoński Z., 2012, Wpływ wapnia na metabolizm człowieka, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XXXIX, nr 5-6, s. 355-370.
• Wojtasik A., Matczuk E., Daniewski W., Kunachowicz H., 2011, Zawartość soli (NaCl) w obiadach wydawanych w dwóch warszawskich szpitalach, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XXXVIII, 6, s. 429-440.
• Wronka L., Sińska B., Wójcik Z., 2009, Catering - sposób na żywienie pacjentów w szpitalach?, Żywienie Człowieka i Metabolizm, XXXVI, nr 5-6, s. 736-746.

Identyfikatory

DOI

10.15611/nit.2016.2.05