Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania umowne w międzynarodowym obrocie gospodarczym - wybrane zagadnienia

• Autorzy: Łukasz Chyla

Warianty tytułu

The Impact of the Changes of Circumstances on Contractual Obligations in International Economic Turnover - Chosen Aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W praktyce międzynarodowego obrotu gospodarczego obserwowana jest coraz większa rola jaką odgrywają rozmaite klauzule umowne o charakterze adaptacyjnym, których mają na celu przystosować stosunek umowny do szczególnej zmiany okoliczności. Wśród nich szczególne piętno odcisnęły klauzule siły wyższej (fr. force majeure) oraz klauzule hardship, mające za zadanie w rozmaity sposób chronić stronę umowy dotkniętą zmianą okoliczności, kierując się przy tym zasadami słuszności, sprawiedliwości oraz równowagi kontraktowej. Łagodzą one tym samym klasyczną zasadę związania stron postanowieniami stosunku obligacyjnego - pacta sunt servanda, wprowadzając w życie nową koncepcję umowy otwartej, nieustannie ewoluującej w celu odzwierciedlenia celu, w jaki zawiązany został stosunek umowny między stronami. Zakres znaczeniowy klauzul hardship i force majeure w poszczególnych typach kontraktów, ich szczegółowa interpretacja, a także potencjalna kolizja w obliczu coraz szerszego zastosowania stanowią obecnie jeden z najbardziej aktualnych problemów międzynarodowego prawa gospodarczego na świecie. (abstrakt oryginalny)

EN

In legal practice of international economic turnover the role of adaptation as well as renegotiation clauses is constantly rising. This is due to the fact that for parties, especially those involved in longer term complex contracts, those circumstances (yet increased with globalization process) are one of the major problems. The most significant of these clauses are force majeure clause and the hardship clause, which successfully serve the purpose to protect the party to the contract affected by unforeseeable changed circumstances and therefore, to effectively preserve the equilibrium of the contract between the parties. By doing so, the clauses mitigate the negative impact of the rule of the sanity of contracts and promote the latest concept of the contract which is continuously evolving. The interpretation problems, the exact scope of both force majeure and hardship clause in particular types of contract, as well as potential conflict between two types of clauses redefined one of the most accurate issues in today's global economic turnover. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obrót gospodarczy; Umowa międzynarodowa; Prawo zobowiązań

EN

Economic turnover; International agreement; Obligation law

• Czasopismo: Rynek - Społeczeństwo - Kultura
• Rocznik: 2016
• Numer: nr spec. (21) Instytucje prawa prywatnego w obrocie gospodarczo-prawnym
• Strony: 6--12

Twórcy

autor

Łukasz Chyla

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• 1. Bagińska E., (2010) Klauzula rebus sic stantibus - współczesne zastosowania, Gdańsk: Gdańskie Studia Prawnicze, tom XXIV.
• 2. Brunner Ch., (2009) Force Majeure and Hardship under General Contract Principles - Exemption for Non-Performance in International Arbitration, https://www.trans-lex.org/100970/_/exemption-for-non-performance-in-international-arbitration-2009/[20.04.2017].
• 3. Brzozowski A., (1991a) Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania umowne w obrocie gospodarczym. Klauzule umowne, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, nr 1-4.
• 4. Brzozowski A., (1991b) Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania umowne w obrocie gospodarczym. Klauzule umowne, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, nr 5.
• 5. Brzozowski A., (2008) Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania (klauzula rebus sic stantibus; waloryzacja świadczeń pieniężnych), Studia Prawa Prywatnego, zeszyt 1(8).
• 6. Brzozowski A., (2014) Wpływ zmiany okoliczności na zobowiązania. Klauzula rebus sic stantibus, Warszawa: C.H. Beck.
• 7. Gorczyński G., (2013) Force majeure i hardship [w:] Popiołek W., (red.), Międzynarodowe prawo handlowe. System Prawa Handlowego, tom 9, Warszawa: C.H. Beck.
• 8. Konwencja Narodów Zjednoczonych o umowach międzynarodowej sprzedaży towarów, sporządzona w Wiedniu dnia 11 kwietnia 1980 roku, Dz.U. 1997 r. nr 45, poz. 286.
• 9. Lorenz & Partners, (2014) Comparison of commonly used Hardship and Force Majeure Clauses, Newsletter nr 119.
• 10. Rajski J., (1979) Wpływ rozwoju handlu międzynarodowego na teorię zobowiązań [w:] Radwański Z. (red.), Studia z prawa zobowiązań, Księga Pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Alfredowi Ohanowiczowi, Warszawa-Poznań.
• 11. Rajski J., (1999a) Klauzule hardship w kontraktach zawieranych w międzynarodowym obrocie gospodarczym, "Przegląd Prawa Handlowego", nr 3.
• 12. Rajski J., (1999b) Klauzule siły wyższej (force majeure) w kontraktach zawieranych w międzynarodowym obrocie gospodarczym, "Przegląd Prawa Handlowego", nr 2.
• 13. Rajski J., (2010a) Klauzule siły wyższej w międzynarodowych kontraktach handlowych w sytuacji głębokich zaburzeń gospodarczych, "Przegląd Prawa Handlowego", nr 5.
• 14. Rajski J., (2010b) Z problematyki funkcjonowania zasady pacta sunt servanda i klauzuli rebus sic stantibus we współczesnym klimacie gospodarczym, "Przegląd Prawa Handlowego", nr 3.
• 15. Schwenzer I., (2008) Force Majeure and hardship in International Sales Contracts Victoria University of Wellington Law Review, tom 39.
• 16. Szumański A., (1994a) Ochrona prawna strony umowy dotkniętej skutkami zmiany okoliczności (Analiza prawnoporównawcza), "Państwo i Prawo", nr 7-8.
• 17. Szumański A., (1994b) Renegocjacja umów w międzynarodowym obrocie gospodarczym. Studium prawnoporównawcze, Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
• 18. Zasady Międzynarodowych Kontraktów Handlowych UNIDROIT (the UNIDROIT Principles of International Commercial Contracts) wydane po raz pierwszy w roku 1994 przez Międzynarodowy Instytut Unifikacji Prawa Prywatnego z siedzibą w Rzymie.