Powiązania kultury organizacyjnej i zarządzania zasobami ludzkimi w szpitalach publicznych

• Autorzy: Beata Irma Buchelt , Joanna Anna Jończyk

Warianty tytułu

The Relationship between Human Resource Management and Organizational Culture in Public Hospitals

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kultura organizacyjna (KO), obok innych uwarunkowań realizacji funkcji personalnej, takich jak struktura organizacyjna i strategia, stanowi kluczową determinantę możliwości wdrożenia nowoczesnych praktyk zarządzania zasobami ludzkimi (ZZL) w organizacjach. Kategoria ta nabiera szczególnego znaczenia w specyficznych instytucjach publicznych, jakimi są szpitale. Warto podkreślić, że specyfika KO szpitali jest szeroko dyskutowana w literaturze przedmiotu. Jednocześnie badacze rzadko koncentrują się na wpływie KO na praktyki ZZL. Celem niniejszego opracowania jest więc identyfikacja związków między kulturą organizacyjną i praktykami zarządzania zasobami ludzkimi. W związku w realizacją postawionego celu pierwsza część artykułu prezentuje teoretyczne aspekty KO i ZZL w szpitalach publicznych. W drugiej części autorki analizują relacje między tymi dwiema kategoriami, opierając się na badaniach przeprowadzonych w latach 2014-2015 w Polsce na próbie 468 respondentów zatrudnionych w ośmiu szpitalach publicznych. Rezultaty badań potwierdzają tezę, że istnieje korelacja pomiędzy różnymi rodzajami kultury organizacyjnej i poszczególnymi praktykami zarządzania zasobami ludzkimi, takimi jak rekrutacja personelu otwartego na zmiany, rozwój i dzielenie się wiedzą oraz nagradzanie za innowacyjność. Wyniki badań warto wziąć pod uwagę w zarządzaniu zasobami ludzkimi w tych organizacjach. Mogą się one także stać przedmiotem dalszych badań. (abstrakt oryginalny)

EN

Organizational culture (OC), along with organizational structure or strategy, is one of the most crucial determinants of successful human resource management practices implementation. The factor's importance increases in unique organizations such as public hospitals. In the literature, the aspect of organizational culture in hospitals is widely discussed. However, at the same time researchers rarely focus on the influence of OC on human resource management practices. Due to the fact, the paper's objective is to detect relationships between organizational culture and human resource management practices. In order to fulfil the objective, in the first part of the paper the authors discuss theoretical aspects of OC and HRM in public hospitals. In the second part, they analyze the relationship between these two categories. Additionally, a research was conducted in the years 2014/2015 in Poland on the sample of 468 respondents employed in 8 public hospitals. Its results confirm that there is a correlation between different types of organizational culture and particular human resource management practices such as recruitment of employees who are open to change and development and ready to share knowledge and reward staff for innovativeness. The findings can be regarded as reasonable premises for management in the organizations and a further research area. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zarządzanie zasobami ludzkimi; Kultura organizacyjna; Szpitalnictwo; Szpitale publiczne

EN

Human Resources Management (HRM); Organisational culture; Hospital service; Public hospitals

• Czasopismo: Zarządzanie Publiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 2 (40)
• Strony: 50--64

Twórcy

autor

Beata Irma Buchelt

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

autor

Joanna Anna Jończyk

• Politechnika Białostocka

Bibliografia

• Aycan, Z., Kanungo, R., Mendonca, M., Yu K., Deller, J., Stahl, G., Kurshid, A. (2000). Impact of culture on human resource management practices: A 10-country comparison. Applied Psychology: An International Review, 49 (1), 192-221.
• Barney, J. (1986). Organizational culture: Can it be a source of sustained competitive advantage? The Academy of Management Review, 11 (3), 656-665.
• Bowen, D., Ostroff, C. (2004). Understanding HRM-firm performance linkages: The role of the "strength" of the HRM system. The Academy of Management Review, 29 (2), 203-221.
• Buchelt, B. (2011a). Perspektywa rozwoju funkcji personalnej w jednostkach sektora usług medycznych w Polsce. W: J. Stępniewski, P. Karniej, M. Kęsy (red.), Innowacje organizacyjne w szpitalach (s. 348-359). Warszawa: ABC Woletrs Kluwer Business.
• Buchelt, B. (2011b). Strategiczna istotność ZZL a faktyczny poziom rozwoju funkcji personalnej w publicznych i niepublicznych ZOZ-ach. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2, 73-85.
• Buchelt, B. (2015). Performance management in Polish companies internationalizing their market activities. The International Journal of Human Resource Management, 26 (15), 1965-1982.
• Cameron, K.S., Quinn, R. E. (1999). Diagnosing and Changing Organizational Culture: Based on the Competing Values Framework. Reading. MA: Addison-Wesley.
• Cameron, K.S., Quinn, R.E., Degraff, J., Thakor, A. (2007). Competing Values Leadership: Creating Value in Organizations. MA: Edward Elgar Publishing.
• Chow, I., Liu, S. (2009). The effect of aligning organizational culture and business strategy with HR systems on firm performance in Chinese enterprises. The International Journal of Human Resource Management, 20 (11), 2292-2310.
• Derejczyk, J., Bień B., Kokoszka-Paszkot J., Szczygieł J. (2008). Gerontologia i geriatria w Polsce na tle Europy - czy należy inwestować w ich rozwój w naszym kraju? Gerontologia Polska, 16 (3), 149-159.
• Dessler, G. (2003). Human Resource Management. Pearson Education: Upper Saddle River.
• Eurostat (2016). Nursing and caring professionals. Pobrane ze strony: http://ec.europa.eu/eurostat/cache/metadata/Annexes/hlth_res_esms_an4.pdf (dostęp 4.05.2017).
• Eurostat (2017). Practising physicians per 100 000 inhabitants. Pobrane ze strony: http://ec.europa.eu/eurostat/tgm/refreshTableAction.do?tab=table&plugin=1&pcode=tps00044&language=en (dostęp: 4.05.2017).
• Ferlie, E., Crilly, T., Jashapara, A., Peckham, A. (2012). Knowledge mobilization in healthcare: A critical review of health sector and generic management review. Social Science and Medicina, 74 (8), 1297-1304.
• Ferris, G., Arthur, M., Berkson, H., Kaplan, D., Harrell-Cook, G., Frink, D. (1998). Toward a social context theory of the human resource management-organization effectiveness relationship. Human Resource Management Review, 8 (3), 235-264.
• Frączkiewicz-Wronka, A. (red.) (2009). Zarządzanie publiczne: elementy teorii i praktyki. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
• Frączkiewicz-Wronka, A. (red.) (2010). Pomiar efektywności organizacji publicznych na przykładzie sektora ochrony zdrowia. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach.
• Frączkiewicz-Wronka, A. (2014). Zarządzanie usługami społecznymi. Studium partnerstw publiczno-społecznych. Warszawa: Difin.
• Frączkieicz-Wronka, A. (2015). Diagnozowanie kultury organizacyjnej w podmiocie leczniczym - studium szpitala publicznego. W: B. Kożuch, Ł. Sułkowski (red.), Instrumentarium zarządzania publicznego (s. 177-198). Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Guest, D.E., Conway, N. (2004). Employee Wellbeing and the Psychological Contract. Lomdon: CIPD.
• Handy, C. (1993). Understanding Organizations. Harmondsworth: Penguin.
• Harrison, R. (1972). Understanding your organization's character. Harvard Business Review, 50 (3), 119-128.
• Hofstede, G. (1988). The Confucius connection: From cultural roots to economic growth. Organizational Dynamics, 16 (4), 4-22.
• Jończyk, J. (2008). Zarządzanie zasobami ludzkimi w zakładach opieki zdrowotnej. Warszawa: Difin.
• Jończyk, J. (2011). Kształtowanie proinnowacyjnej kultury organizacyjnej w szpitalu publicznym. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2 (79), 43-54.
• Jończyk, J. (2015). The impact of human resource management on the innovativeness of public hospitals in Poland. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 213, 1000-1007.
• Konecki, K. (2000). Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Konecki, K. (2007). Kulturowe uwarunkowania zarządzania zasobami ludzkimi. Sprzężenia zwrotne w działaniu. W: K. Konecki, P. Chomczyński (red.), Zarządzanie organizacjami. Kulturowe uwarunkowania zarządzania zasobami ludzkimi (s. 11-29). Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Kostera, M.(1989). Kultura i kultura organizacyjna, Przegląd Organizacji, 8, 21-23.
• Kożuch, B. (2004). Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce polskich organizacji. Warszawa: Placent.
• Kożuch, B. (2006). Problemy zarządzania organizacjami publicznymi. Kraków: Fundacja Współczesne Zarządzanie oraz Instytut Spaw Publicznych.
• Kuhn, K. (2009). Compensation as a signal of organizational culture: The effects of advertising individual or collective incentives. The International Journal of Human Resource Management, 20 (7), 1634-1648.
• Lau, C.-M., Ngo, H.-Y. (2004). The HR system, organizational culture, and product innovation. International Business Review, 13, 685-703.
• Marrewijk, M. van, Timmers, J. (2003). Human capital management: New possibilities in people management. Journal of Business Ethics, 44 (2-3), 171-184.
• Martin, J. (2002). Organizational Culture: Mapping the Terrain. Thousand Oaks, CA: Sage. Nelson, E.C., Rust R.T., Zahorik, A., Rose, R.L., Batalden, P., Siemanski B.A. (1992). Do patient perceptions of quality relate to hospital financial performance? Journal of Health Care Marketing, 12 (4), 6-13.
• Ngo, H., Loi, R. (2008). Human resource f lexibility, organizational culture and firm performance: An investigation of multinational firms in Hong Kong. The International Journal of Human Resource Management, 19 (9), 1654-1666.
• Peters, T. (1978). Symbols, patterns, and settings: An optimistic case for getting things done. Organizational Dynamics, 7 (2), 3-23.
• Ployhart, R.E., Moliterno, T. (2011). Emergence of human capital resource: A multilevel model. Academy of Management Review, 36 (1), 127-150.
• Pocztowski A. (2007). Zarządzanie zasobami ludzkimi: Strategie - procesy - metody. Warszawa: PWE.
• Ravasi, D., Schultz, M. (2006). Responding to organizational identity threats: Exploring the role of organizational culture. Academy of Management Journal, 49 (3), 433-458.
• Rutka, R., Czerska, M. (2002). Wpływ kultury organizacyjnej na metody i narzędzia pełnienia ról kierowniczych. W: J. Stankiewicz (red.), Nowoczesne zarządzanie przedsiębiorstwem, cz. 1. Zielona Góra: Redakcja Wydawnictw Matematyczno-Ekonomicznych.
• Schein, E. (2004). Organizational Culture and Leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
• Schwartz, H., Davis, S. (1981). Matching corporate culture and business strategy. Organizational Dynamics, Summer, 30-48.
• Shantz, A., Alfes, K., Arevshatian, L. (2016). HRM in healthcare: the role of work engagement. Personnel Review, 45 (2), 274-295.
• Sheridan, J. (1992). Organizational culture and employee retention. Academy of Management Journal, 35 (5), 1036-1056.
• Sikorski, Cz. (2006). Kultura organizacyjna. Efektywnie wykorzystaj możliwości swoich pracowników. Warszawa: C.H. Beck.
• Smircich, L. (1983). Concepts of culture and organizational analysis. Administrative Science Quarterly, 28, 339-358.
• Sułkowski, Ł. (2002). Kulturowa zmienność organizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Sułkowski, Ł. (2012). Kulturowe procesy zarządzania. Warszawa: Wydawnictwo Difin.
• Sułkowski, Ł. (2013). Zmiana kulturowa w polskich szpitalach - wyniki badań. Przedsiębiorczość i Zarządzanie. cz. I, 14 (10), 83-96.
• Ulrich, W. (1984). HRM and culture: History, ritual, and myth. Human Resource Management Journal, 23 (2), 117-128.
• Wieczorowska-Tobis, K. (2011). Specyfika pacjenta starszego. W: K. Wieczorowska-Tobis, T. Kostka (red.). Fizjoterapia w geriatrii (s. 18-27). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
• Wilson, A.M. (2001). Understanding organizational culture and implications for corporate marketing. European Journal of Marketing, 35, 353-367.
• WHO (World Health Organization) (2006). Human Resources for Health in the WHO European Region. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe.
• WHO (World Health Organization) (2015). Core Health Indicators in the WHO European Region. Copenhagen: WHO Regional Office for Europe.
• Young, D.W., McCarthy, S.M., Barrett, D., Kenagy, J.W., Pinakiewicz, D.C. (2001). Beyond health care cost containment: creating collaborative arrangements among the stakeholders. International Journal of Health Planning and Management, 16, 207-228.
• Zbiegień-Maciąg, L. (1999). Kultura w organizacji: identyfikacja kultur znanych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Zhou, P., Bundorf, K., Chang, J., Huang, J.X., Xue, D. (2011). Organizational culture and its relationship with hospital performance in Public hospitals in China. Health Services Research, 46 (6), 2139-2160.

Identyfikatory

DOI

10.15678/ZP.2017.40.2.04