Wzorcowe ogólne warunki ubezpieczeń jako instrument wspierania rynku ubezpieczeń środowiskowych

• Autorzy: Malwina Lemkowska

Warianty tytułu

Standard General Insurance Conditions as an Instrument Supporting Environmental Liability Insurance Market

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Dyrektywa 2004/35/WE w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu obliguje państwa członkowskie do podejmowania środków zachęcających do rozwijania instrumentów i rynków zabezpieczeń finansowych w celu umożliwienia podmiotom gospodarczym wykorzystania gwarancji finansowych, które obejmowałyby ich obowiązki powstałe na mocy dyrektywy. W praktyce gospodarczej, w odpowiedzi na powyższe wezwanie, kilka państw zdecydowało się na opracowanie modelowych wzorców ubezpieczenia środowiskowego (Niemcy, Austria, Szwajcaria). Celem opracowania jest analiza przesłanek, a także zagrożeń tworzenia i stosowania wzorcowych ogólnych warunków na europejskim rynku ubezpieczeń środowiskowych oraz zbadanie zasadności ich opracowania dla pokrycia ryzyka środowiskowego. Autorka pokazała znaczenie standardowych wzorców dla transparentności rynku, likwidacji zjawisk asymetrii informacji i barier wejścia, rozwoju rynku koasekuracji i reasekuracji ryzyka, a także poziomu konkurencji rynkowej. Wykazała, że podstawowe zagrożenia identyfikowane w związku ze stosowaniem modelowych wzorców mogą być wyeliminowane przez odpowiedni proces ich opracowywania, z udziałem szerokiego kręgu interesariuszy. W artykule dowiedziono, że ryzyko środowiskowe szczególnie nadaje się, aby opracowywać warunki jego pokrycia w postaci modelowego wzorca. Jest to ryzyko nowe (w ujęciu gospodarczym), niechętnie obejmowane ochroną przez ubezpieczycieli, wielowariantowe i słabo uświadamiane przez potencjalnych nabywców ochrony. (abstrakt oryginalny)

EN

Directive 2004/35/CE on environmental liability with regard to prevention and remedying of environmental damage obliges Member States to take measures to encourage the development of financial security instruments and markets with the aim of enabling operators to use financial guarantees to cover their responsibilities under the Directive. Some states decided to answer this call by introducing standard environmental insurance wording (Germany, Austria, Switzerland). The purpose of this article is to examine the rationale and threats of the development of the model insurance wordings on the European environmental insurance market and to check their appropriateness for environmental risks' cover. The author shows the meaning of model wording for market transparency, reduction of information asymmetry, facilitation of market entry, development of coinsurance and reinsurance market, as well as enhancement of market competition. The main dangers related to the standard policy wording can be removed through the prompt designed process of its preparation, in which representatives of all stakeholder's groups should be engaged. The author stated that environmental risks are especially predestined to prepare for them standard general conditions of insurance. These are new risks (in economic terms), with limited market cover and weak clients' perception. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ubezpieczenia; Ubezpieczenia ekologiczne; Państwa członkowskie

EN

Insurances; Ecological insurance; Member states

• Czasopismo: Rozprawy Ubezpieczeniowe
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 1(23)
• Strony: 41--62

Twórcy

autor

Malwina Lemkowska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• ACE, 2011, A Guide to Environmental Liability in Europe, Strategic Risk, https://www2.chubb.com/Benelux-NL/_Assets/documents/strategic-risk-guide-to-environmental-liabilityin-europe.pdf.
• Ad-Hoc Industry, 2009, Financial Security and Insurance Aspects of the European Union Environmental Liability Directive, White Paper, Ad-Hoc Industry Natural Resource Management Group, Brussels.
• ANIA, 2008, Consultation paper on BER n. 358 dated February 27 2003 on the application of Article 81(3) of the Treaty to certain categories of agreements, decisions and concerted practices in the insurance sector, European Commission - DG Competition, Comments by ANIA, the Italian Insurance Association, s. 9-10, www.europa.eu, (dostęp: 11.12.2015).
• Bell C., 2013, Insurance Europe, Update on recent insurance for ELD developments, 13th EC ELD national experts meeting, European Commission, Brussels.
• Bell C., 2014, Insurance Europe examining the status of environmental liability insurance markets generally across the EU, 14th ELD national experts meeting, European Commission, Brussels.
• Berliner B., 1982, Limits of Insurability of Risks, Prentice Hall, 1982, [za:] Swiss Re, State involvement in insurance markets, "Sigma" 2011, nr 3.
• European Commission, 2008, Public Consultation on Insurance Block Exemption Regulation, July 2008, Altroconsumo - Associazione Indipendente di Consumatori; ANIA Italian Insurance Association; European Actuarial Consultative Group; FNH Norwegian Financial Services Association; GDV German Insurance Association; Hellenic Association of Insurance; Lloyds Market Association; MABISH; Marsh Group; Norton Rose LLP; Nürnberg Versicherung Companies; PEIF Pan European Insurance Forum; QBE Insurance Europe; RSA Insurance Group; Verbarucherzentrale Bundesverband; VVV Dutch Association of Insurers; WKO Austrian Economic Federal Chamber, http://ec.europa.eu/competition/sectors/financial_services/ber_history_en.html, (dostęp: 21.01.2016).
• European Commission, 2013a, Implementation challenges and obstacles of the Environmental Liability Directive (ELD), Final Report, European Commission - DG Environment.
• European Commission, 2013b, Implementation challenges and obstacles of the Environmental Liability Directive, Annex - Part B, European Commission - DG Environment.
• European Commission, 2014, Experience gained in the application of ELD biodiversity damage, European Commission, Final Report.
• European Commission, 2016, REFIT Evaluation of the Environmental Liability Directive, Commission Staff Working Document, SWD (2016) 121 final, European Commission, Brussels.
• Faure M., 2001, Environmental damage insurance in theory and practice, Paper prepared for The law and economics of environmental policy: a symposium, London, 5-7 September 2001.
• GDV, 2009, Besondere Bedingungen und Risikobeschreibungen für die Versicherung der Haftpflicht wegen Schäden durch Umwelteinwirkung (Umwelthaftpflicht-Modell), Musterbedingungen des GDV (Stand: September 2009).
• GDV, 2010a, Besondere Bedingungen und Risikobeschreibungen für die Versicherung der Haftpflicht wegen Schäden durch Umwelteinwirkung land- und forstwirtschaftlicher Betriebe (Umwelthaftpflicht-Modell/Land- und Forstwirtschaft), Musterbedingungen des GDV (Stand: Februar 2010).
• GDV, 2010b, Besondere Bedingungen und Risikobeschreibungen für die Versicherung der Haftpflicht wegen Schäden durch Umwelteinwirkung im Rahmen der Betriebshaftpflichtversicherung für land-und forstwirtschaftliche Betriebe (Umwelthaftpflicht-Basisversicherung/Land- und Forstwirtschaft), Musterbedingungen des GDV (Stand: Februar 2010).
• GDV, 2014a, Allgemeine Versicherungsbedingungen für die Betriebs- und Berufshaftpflichtversicherung (AVB BHV), Musterbedingungen des GDV (Stand: 25.08.2014).
• GDV, 2014b, Allgemeine Versicherungsbedingungen für die Umweltschadensversicherung (USV), Musterbedingungen des GDV (Stand: Februar 2014).
• GDV, 2014c, Erläuterungen zur Strukturreform und zu den Allgemeinen Versicherungsbedingungen für die Betriebs- und Berufshaftpflichtversicherung (AVB BHV), Herausgegeben vom Gesamtverband der Deutschen, Versicherungswirtschaft e. V. (GDV) (Stand: August 2014).
• GDV, 2015a, Allgemeine Versicherungsbedingungen für die Umweltschadens-Basisversicherung (USV-Basis), Musterbedingungen des GDV (Stand: Januar 2015).
• GDV, 2015b, Besondere Bedingungen und Risikobeschreibungen für die Versicherung der Haftpflicht wegen Schäden durch Umwelteinwirkung im Rahmen der Betriebs- und Berufs-Haftpflichtversicherung (Umwelthaftpflicht-Basisversicherung), Musterbedingungen des GDV (Stand: Januar 2015).
• Górski M., 2008, Odpowiedzialność administracyjna w ochronie środowiska, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Gruber M., 2011, Die Muster-Versicherungsbedingungen nach dem Wegfall der Gruppenfreistellung, "Juristische Blätter", Heft 8 (133. Jahrgang).
• Hufler C., 2013, Permanent Representation of Austria to the EU Reporting requirement pursuant to Article 18(1) of the Environmental Liability Directive 2004/35/EC, Brussels, http://ec.europa.eu/environment/legal/liability/index.htm, (dostęp: 14.01.2016).
• Insurance Europe, 2013, Insurance Europe response to the European Commission's Green Paper on Insurance of Natural and Man-made Disasters, Position Paper.
• Insurance Europe, 2014, Survey of environmental liability insurance developments, Briefing note.
• Iwko J., 2013, Koszty jakości a wartość konsumencka usług ubezpieczeniowych, "Wiadomości Ubezpieczeniowe", nr 2.
• Komisja Europejska, 2009, Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady z funkcjonowania rozporządzenia Komisji (WE) nr 358/2003 w sprawie stosowania art. 81 ust. 3 Traktatu do niektórych kategorii porozumień, decyzji i praktyk uzgodnionych w sektorze ubezpieczeniowym, Bruksela, 24.3.2009, KOM(2009) 138.
• Kuchlewska M., 2003, Ubezpieczenie jako metoda finansowania ryzyka przedsiębiorstw, Wyd. AE w Poznaniu, Poznań.
• Łazowski J., 1998, Wstęp do nauki o ubezpieczeniach, LEX, Sopot.
• Lemkowska M., 2013, Ubezpieczenia odpowiedzialności administracyjnej za szkody w środowisku - problemy prawne, "Prawo Asekuracyjne", nr 1.
• Lemkowska M., 2015, Rola ubezpieczeń gospodarczych w indemnifikacji pierwotnych szkód środowiskowych, "Ekonomia i Środowisko", nr 2 (53).
• Lemkowska M., 2016, Pojęcie szkody i odpowiedzialności prawnej jako podstawa kształtowania produktu ubezpieczenia środowiskowego, "Przegląd Prawa Ochrony Środowiska", nr 2.
• Orlicka J., 2010, Wyłączenia grupowe dla porozumień dotyczących standardowych warunków ubezpieczenia - stan obecny i postulaty de lege ferenda, "Rozprawy Ubezpieczeniowe" nr 9 (2/2010).
• Orlicka J., Orlicki M., 2015, Dopuszczalność współpracy ubezpieczycieli przy ustalaniu standardów ogólnych warunków ubezpieczenia, [w:] Serwach M. (red.), Konkurencja i konkurencyjność na rynku ubezpieczeniowym, Fundacja Instytut Zarządzania Ryzykiem Społecznym, Warszawa.
• Orlicki M., 2011, Kilka uwag o technice tworzenia ogólnych warunków ubezpieczenia, "Wiadomości Ubezpieczeniowe", nr 1.
• Radwański Z. , Olejniczak A., 2005, Zobowiązania - część ogólna, C.H. Beck, Warszawa.
• Rejda G.E., McNamara M.J., 2014, Principles of Risk Management and Insurance, Pearson Global Edition.
• State involvement in insurance markets, 2011, "Sigma" 2011, nr 3.
• Tarif, Allgemeine Haftpflichtversicherung, Bayerischer Versicherungsverband - Versicherungsaktiengesellschaft, Stand 01.07.2014, s. 55, http://pathologen.kpa-gmbh.de/, (dostęp: 21.01.2016).
• Thunissen R., 2012, Die Beurteilung von Musterversicherungsbedingungen nach Europäischem Kartellrecht, "Zeitschrift für die gesamte Versicherungswissenschaft", nr 101.
• VVO, 2012a, Allgemeine und Ergänzende Allgemeine Bedingungen für die Haftpflichtversicherung (AHVB 2005* und EHVB 2005*), Version 2012, www.vvo.at, (dostęp: 25.01.2016).
• VVO, 2012b, Besondere Bedingung Nr. 566, Umweltsanierungskostenversicherung (USKV), Version 2012, www.vvo.at, (dostęp: 25.01.2016).
• VVO, 2012c, Besondere Bedingungen Nr 567, 568, 569, 570 - Umweltstörung/USKV - Auslandsklauseln, www.vvo.at, (dostęp: 26.01.2016).