Dostęp osób niepełnosprawnych do dóbr kultury w świetle prawa

• Autorzy: Agata Lizak
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przedstawienie problematyki dostępu osób niepełnosprawnych do kultury z punktu widzenia prawnego. W tym zakresie przedstawiono regulacje o mocy powszechnie obowiązującej (konstytucyjne i ustawowe) - w tym przepisy antydyskryminacyjne czy dotyczące ulg i zwolnień w opłatach uiszczanych w instytucjach kultury. Zwrócono uwagę także na postanowienia aktów prawa międzynarodowego, przede wszystkim Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Ciekawym elementem jest ponadto analiza wybranych aktów prawa wewnętrznego, takich jak regulaminy obowiązujące m.in. w muzeach czy teatrach. Ponadto, podjęto próbę oceny funkcjonowania wszelkich wspomnianych regulacji w praktyce, a także sformułowania postulatów na przyszłość. W tym celu poruszono także wątek prawnoporównawczy, przedstawiając jako potencjalne wzorce rozwiązania obowiązujące w innych państwach. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the article is to show the problem of access for peoples with desabilities to culture in the light of law. Some generally applicable rules (as those from constitution and acts) were presented, including e.g. articles connected with antidiscrimination or cheap rates and exemptions of charge in cultural institutions. The attention was also paid to international law - UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities is the main act in this area. Additionally, the analysis of some by-laws that are in force in places such as theatres or museums is interesting point. Moreover, practical aspects of mentioned regulations were shown and assessed. Some postulates de lege ferenda were formulated and some comparative analysis was presented to show regulations in other countries as potential models for polish legislation in this field. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Osoby niepełnosprawne; Kultura; Uczestnictwo w kulturze; Regulacje prawne

EN

Disabled people; Culture; Participation in culture; Legal regulations

• Czasopismo: Kwartalnik Prawo-Społeczeństwo-Ekonomia
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 2
• Strony: 59--70

Twórcy

autor

Agata Lizak

• Wyższa Szkoła Prawa i Administracji Rzeszów-Przemyśl, studentka

Bibliografia

• A. Malewska, R. Nowicki, Dostępność placówek muzealnych dla zwiedzających z dysfunkcją wzroku [w:] W. Żukow, R. Muszkiet, M. Napierała i M. Barczak (red.), Stan i rozwój regionalnej turystyki, rekreacji i rehabilitacji, Bydgoszcz 2010, s. 308.
• H. R. Leahy, Museum Bodies: The Politics and Practices of Visiting and Viewing, New York 2012, s. 145.
• J. Ciechorski, Ustawa o bibliotekach. Komentarz, Warszawa 2012, s. 127.
• J. Jaskólska, Treść Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, "Człowiek w Kulturze" t. 11, Lublin 1998, s. 50.
• J. Ożegalska-Trybalska, S. Stanisławska-Kloc, Dozwolony użytek utworów i przedmiotów praw pokrewnych dla dobra osób niepełnosprawnych ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb osób z dysfunkcją wzroku [w:] A. Matlak (red.), Zagadnienia prawa własności intelektualnej, Kraków 2007, s. 57.
• J. Sobczak, Wolność korzystania z dóbr kultury - standardy europejskie i konstytucyjna rzeczywistość polska [w:] T. Gardocka, J. Sobczak (red.), Prawna ochrona dóbr kultury, Toruń 2009, s. 24.
• K. Kowalski, Architektura i rozwiązania techniczne [w:] J. Grzonkowska, M. Rogowski (red.), ABC gość niepełnosprawny w muzeum, Warszawa 2013, s. 8-46.
• M. Jankowska, Prawa osób niepełnosprawnych w międzynarodowych aktach prawnych, "Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania", nr 1, Warszawa 2011/2012, s. 28.
• M. Szreniawska, Znaczenie ratyfikacji Konwencji o Prawach Osób Niepełnosprawnych, "Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania" 2012, nr 3, s. 16.
• M. Wółkowska, Prawa kulturalne w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Analiza w oparciu o orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, "Studia Iuridica Toruniensia", t. 13, Toruń 2013, s. 250.
• T. Wrocławska [w:] M. Włodawczyk (red.) Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Komentarz, Warszawa 2015, s. 259.