Idea "dobra wspólnego" w kontekście filozofii Platona a jej interpretacje

• Autorzy: Krzysztof Piotrowski

Warianty tytułu

The idea of "common good" in the context of Plato's philosophy and its interpretations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł stanowi próbę przedstawienia podstawowych elementów związanych z platońską wizją dobra wspólnego poprzez odniesienie się do zasadniczych sposobów rozumienia koncepcji dobra wspólnego na przestrzeni wieków. Określono także charakterystykę odrębności teorii, która została zaproponowana przez Platona. Ta odmienność polegała na przesunięciu "punktu ciężkości" z człowieka (jednostki ludzkiej) na ogół społeczeństwa (państwo). W ten sposób koncepcja dobra wspólnego akcentuje troskę o dobro ogółu jako koszt swobody jednostki ludzkiej. Dla Platona osoba musi się podporządkować społeczności, to jest jedyna droga do zbudowania trwałego społeczeństwa.(abstrakt oryginalny)

EN

This article is an attempt to present the basic elements related to the Platonic Visio of the common good by reference to the essential ways of understanding the concept of the common good over the centuries. Also defines the characteristics of separation theory, which was proposed by Plato. This difference was to shift the point of the importance from individual human to the general public (state). In this way, the concept of the common good accentuates concern for the public welfare as the cost of the freedom of the human person. For Plato, a person must submit to the community, this is the only way to build a sustainable society.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Platonizm; Dobro wspólne; Państwo; Teorie społeczne

EN

Platonism; Common good; State; Social theories

• Czasopismo: Krytyka Prawa
• Rocznik: 2017
• Numer: T. 9, Nr 1
• Strony: 99--118

Twórcy

autor

Krzysztof Piotrowski

• Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie

Bibliografia

• Andrzejuk A., Czym jest tomizm?, "Rocznik Tomistyczny" 2012, 1.
• Anscombe E., Modern Moral Philosophy, "Philosophy" 1958, 33, s. 3-19.
• Arendt H., The Origins of Totalitarianism, New York 1962.
• Arystoteles, Etyka nikomachejska, Warszawa 2007.
• Arystoteles, Polityka, [w:] idem, Dzieła wszystkie, Warszawa 2003, ks. III.
• Badiou A., Etyka, Warszawa 2009.
• Baehr P., Debating totalitarianism: an exchange of letters between Hannah Arendt and Eric Voegelin, "History and Theory" 2012, 51.
• Bańkowski K., Tomizm konsekwentny na tle odmian tomizmu, "Studia Philosophiae Christianae" 1996, 2.
• Beckham H. (red.), Politics, London 1977.
• Biesiaga T., Alasdaira Maintyre'a krytyka etyki nowożytnej i współczesnej, "Analecta Cracoviensia" 1996, 18.
• Blackburn S., Platon. Państwo. Biografia, Warszawa 2007.
• Brentano F., Arystoteles i jego światopogląd, Kraków 2012.
• Brooks T., Plato, Hegel, and Democracy, "Hegel Bulletin" 2006, 1-2.
• Buchman J., An Economic Theory of Clubs, "Economica" 1965, 32.
• Bukała M., Etyka przedsiębiorczości w późnośredniowiecznej scholastyce - wprowadzenie do problematyki, "Prakseologia" 2009, 99.
• Castoriadis C., The Greek Polis and the Creation of Democracy, Oxford 1997.
• CBOS, O dobrach wspólnych i moralności publicznej, badanie z dnia 12.11.2012 r., sygn. BS/155/2012.
• Cichosz W., Koncepcja osoby ludzkiej w filozofii św. Tomasza z Akwinu, "Studia Gdańskie" 2000, 13.
• David I., Rethinking liberal democracy: prelude to totalitarianism, "Journal of Liberty and International Affairs" 2015, 1.
• Fuks A., Social Conflict in Ancient Greece, Jerusalem-Leiden 1984.
• Gilson E., Elementy filozofii chrześcijańskiej, Warszawa 1965.
• Gilson E., Filozofia i teologia, Warszawa 1968.
• Gilson E., Tomizm, Warszawa 1998.
• Gogacz M., Ważniejsze zagadnienia metafizyki, Lublin 1973.
• Gryżenia K., Dobro wspólne - rozwój osobowy - życie gospodarcze, "Annales" 2007, 2.
• Grzybek D., Przeciw tezom o niemożności - Elinor Ostrom o działaniu zbiorowym i zarządzaniu wspólnymi zasobami, "Współczesne Zarządzanie" 2012, 1.
• Hume D., Treatise on Human Nature, Oxford 1981, cz. II.
• Izdebski H., Historia myśli politycznej i prawnej, Warszawa 2007.
• Jasiński K., Bóg jako "TY wieczne". Dialogiczna filozofia boga Martina Bubera, "Idea" 2012, 24.
• Justyński J., Historia doktryn polityczno-prawnych, Toruń 2009.
• Kamińska S., Arystoteles i jego światopogląd? Czyli komentarz do przekładu książki Franza Brentano Aristoteles und seine weltanschaung - Arystoteles i jego światopogląd, "Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego" 2012, 2.
• Kamiński K., Święty Tomasz a tomizm(y) - zarys stanowiska S. Swieżawskiego, "Łódzkie Studia Teologiczne" 2002-2003, 11-12.
• Kowalczyk S., Zarys filozofii polityki, Lublin 2008.
• Krąpiec M., Człowiek i prawo naturalne, Lublin 1986.
• Krąpiec M., Struktura bytu. Charakterystyczne elementy systemu Arystotelesa i Tomasza z Akwinu, Lublin 1963.
• Król M., Filozofia polityczna, Kraków 2008.
• Krucina J., Dobro wspólne. Teoria i zastosowanie, Wrocław 1972.
• Kruszelnicki W., Etyka jako aporetyka: Ricoeur - Derrida (o nową jakość dialogu między filozofią a pedagogiką), [w:] J. Rutkowiak et. al. (red.), Edukacja - moralność - sfera publiczna, Lublin 2007.
• Krzynówek-Arndt A., Dobro własne a dobro wspólne: wokół sporów w filozofii polityki XX wieku, [w:] F. Longchamps de Bérier et. al. (red.), Dobro wspólne: teoria i praktyka, Warszawa 2013.
• Larsen Ø., Ethik und Demokratie - Die Entstehung des ethischen Denkens im demokratischen Stadtstaat Athen, Berlin-Hamburg 1990.
• Larsen Ø., Towards a New Ethical Imagination: Political and social values in a cosmopolitan world society, Turku 2012.
• Leon XIII, Aeterni Patris, Roma 1879.
• Levinson B., In Defense of Plato, Cambridge 1953.
• Locke J., Second Treatise of Government, Cambridge 1963.
• Majka J., Koncepcja dobra wspólnego w tomistycznej filozofii społecznej, "Roczniki Filozoficzne" 1969, 2.
• Málik J., Thinking about Karl Popper and Open Society, "Journal of Legal Theory" 2014, 15.
• Mamoń R., Etyka Jaquesa Lacana, "Studia Philosophiae Christianae" 1999, 2.
• Marks K., Engels F., Dzieła, Warszawa 1960, t. 1.
• Maryniarczyk A., Dlaczego tomizm dziś?, "Człowiek w kulturze" 1994, 2.
• Między etyką a polityką, "Człowiek - Świat - Polityka" 2015, 6-7.
• Młynarska-Sobaczewska A., Dobro wspólne jako kategoria normatywna, "Acta Universitatis Lodziensis" 2009, 49.
• Moskulak M., Zagadnienie relatywizmu w myśli Charlesa Taylora, "Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego" 2011, 2.
• Mrozek M., Dobro wspólne wczoraj i dziś. Na marginesie lektury "Etyki nikomachejskiej" i "Summy teologicznej", [w:] F. Longchamps de Bérier et. al. (red.), Dobro wspólne: teoria i praktyka, Warszawa 2013.
• Mukurda K., Nie-całość. Žižek, Dolar, Zupančič, Warszawa 2015.
• Novak M., Wolne osoby i dobro wspólne, Kraków 1998.
• Nowicki P., Charlesa Taylora dyskusja z naturalizmem, "Kultura i Wartości" 2014, 3.
• Olszewski H. (et. al.), Historia doktryn politycznych i prawnych, Poznań 2002.
• Ostrom E., Understanding Institutional Diversity, Princeton 2005.
• Peijuan J., Democratizing a Post-Totalitarian Regime in a Globalized Context, "Ritsumeikan Studies in Language and Culture" 2012, 4.
• Piechowiak M., Filozoficzne podstawy rozumienia dobra wspólnego, "Kwartalnik Filozoficzny" 2003, 2.
• Piechowiak M., Platońskie widziadło sprawiedliwości, "Themis Polska Nova" 2013, 1.
• Pietrzyk M., Regulacje dotyczące handlu żywnością w kontekście dobra wspólnego, [w:] F. Longchamps de Bérier et. al. (red.), Dobro wspólne: teoria i praktyka, Warszawa 2013.
• Popper K., Korrespondenz, Klagenfurt [zbiory przechowywane w Universitätsbibliothek].
• Popper K., Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, Warszawa 2007.
• Popper K., The Open Society and its Enemies, London 1945 [pierwotna wersja tekstu powstawała w okresie 1938-1943].
• Popper K., The Open Society and Its Enemies, Princeton 1977, t. 2.
• Poterała A., Estetyzacja etyki: projekt Michela Foucaulta w polemice z dorobkiem Oświecenia, "Humanistyka i Przyrodoznawstwo" 2011, 17.
• Rynkiewicz R., Uzasadnienie w etyce Emmanuela Lévinasa, "Kultura i Wartości" 2014, 3.
• Ryszka F. (et. al.), Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa 1973.
• Scott D., Platonic recollection, [w:] G. Fine, Plato, Oxford 1999, cz. I.
• Smrokowska-Reichmann A., Problemy z dyskursem: czytając Jürgena Habermasa, "Acta Universitatis Lodziensis" 2012, 25.
• Stępień A., Wstęp do filozofii, Lublin 2001.
• Stępień T., Wprowadzenie do antropologii filozoficznej św. Tomasza z Akwinu, Warszawa 2013.
• Stiglitz J., Ekonomia sektora publicznego, Warszawa 2004.
• Sulmasa D., Four Basic notions of the common good, "St. John's Law Review" 2001, 55.
• Szachaj A., Etyczne i polityczne dylematy ideologii wielokulturowości, [w:] D. Probucka (red.), Etyka i polityka, Kraków 2006.
• Szczepaniak A., Etyka woluntarystyczna w ujęciu Jana Burydana, "Człowiek - Świat - Polityka" 2015, 6-7.
• Szyfman L., O naukową metodologię w historii nauki, "Kwartalnik Historii Nauki i Techniki" 1956, 1-3.
• Śpiewak P., W stronę dobra wspólnego, Warszawa 1994.
• Śpiewak P., W stronę wspólnego dobra, Warszawa 1998.
• Św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna, Kraków 2011, ks. II, cz. II.
• Tasak A., Kategoria dobra wspólnego jako podstawa dobrego państwa w refleksji polskich środowisk katolickich, "Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis" 2014, 165.
• Taylor C., Plato's totalitarianism, [w:] G. Fine, Plato, Oxford 1999, cz. II.
• Trzpil I., Etyka a moralność polityczna, "Doctrina" 2008, 5.
• Turek J., Zasada dobra wspólnego a demokracja. Próba analizy stanowiska J. Maritaina, "Annales" 2008, 1.
• Udoidem S., Authority and the Common Good in Social and Political Philosophy, Lanham 1988.
• Verpaalen A., Der Begriff des Gemeinwohls bei Thomas von Aquin. Ein Beitrag zum Problem des Personalismus, Heidelberg 1964.
• Whitehead A., Process and Reality, New York 1929.
• Wild J., Plato's Modern Enemies and The Theory of Natural Law, Chicago 1953.
• Wróbel Sz., Problem władzy moralnej. Specyfika wyjaśnienia funkcjonowania gramatyki moralnej w ujęciu Marca D. Hausera, "Principia" 2011, 54-55.
• Wróblewski W., Arystokratyzm Platona, Warszawa 1972.

Identyfikatory

DOI

10.7206/kp.2080-1084.143