Ocena poziomu zrównoważonego rozwoju powiatów w Polsce z wykorzystaniem metod taksonomicznych

• Autorzy: Aleksandra Łuczak , Izabela Kurzawa

Warianty tytułu

Assessment of The Level of Sustainable Development in Districts in Poland Using Taxonomic Methods

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Rozwój zrównoważony polega na integrowaniu działań w sferze gospodarczej, społecznej i środowiska przyrodniczego. Do oceny poziomu zrównoważonego rozwoju jednostek administracyjnych zaproponowano wykorzystanie metody TOPSIS w ujęciu pozycyjnym z zastosowaniem mediany Oja. Proponowane podejście polega na wyznaczeniu wartości cząstkowych syntetycznych mierników zrównoważonego rozwoju, obejmujących sferę środowiskową, demograficzno-społeczną oraz gospodarczą. Cząstkowe mierniki były podstawą do wyznaczenia wartości syntetycznego miernika poziomu zrównoważonego rozwoju. Głównym celem pracy jest wielowymiarowa analiza poziomu zrównoważonego rozwoju powiatów w Polsce z wykorzystaniem metod taksonomicznych. Podstawę empiryczną przeprowadzonych badań stanowią dane statystyczne z 2014 roku pochodzące z Banku Danych Lokalnych GUS(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this paper was to investigate the applicability of the spatial median of Oja and the method TOPSIS to the construction of synthetic characteristics. The multivariate Oja median was applied to the standardization of characteristics, meanwhile the marginal median and the median absolute deviation to the calculation of values of synthetic characteristics for economic, social and environmental issues by TOPSIS method. These statistics characterize large resistance on occurrence of outliers, therefore the use of positional TOPSIS method is profitable in cases when in the set of characteristics will exist the characteristics with strong asymmetry or outliers. The proposed procedure was applied to estimate the level of sustainable development in administrative districts in Poland in 2014(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój zrównoważony; Metody taksonomiczne; Mierniki taksonomiczne; Metoda TOPSIS

EN

Sustainable development; Taxonomic methods; Taxonomic indicators; Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSIS)

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Taksonomia
• Rocznik: 2017
• Tom: 29
• Numer: nr 469 Klasyfikacja i analiza danych - teoria i zastosowania
• Strony: 109--118

Twórcy

autor

Aleksandra Łuczak

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Izabela Kurzawa

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Błażczak P., Lira J., Wagner W., 1997, Wyznaczanie mediany wielowymiarowej Oja metodą pseudoobserwacji, [w:] Mejza S. (red.), Biometria. Materiały XLII Sesji Naukowej, Poznań, 5-6 grudnia, s. 11-18.
• Fischer D., Möttönen J., Nordhausen K., Vogel D., 2015, Package 'OjaNP'. Multivariate Methods Based on the Oja Median and Related Concepts, Version 0.9-8, https://cran.r-project.org/web/packages/OjaNP/index.html (6.09.2016).
• GUS, 2011, Wskaźniki zrównoważonego rozwoju Polski, Urząd Statystyczny w Katowicach, Katowice.
• Hellwig Z., 1968, Zastosowania metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju i strukturę wykwalifikowanych kadr, Przegląd Statystyczny, nr 4, s. 307-327.
• Hossjer O., Croux C., 1995, Generalizing univariate signed rank statistics for testing and estimating a multivariate location parameter, Non-parametric Statistics, 4, s. 293-308.
• Hwang C.L., Yoon K., 1981, Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications, Springer, Berlin.
• Lira J., 1999, Medialna Oja i jej zastosowanie w doświadczalnictwie rolniczym, Colloquium Biometryczne, 29, s. 220-233.
• Lira J., Wagner W., Wysocki F., 2002, Mediana w zagadnieniach porządkowania obiektów wielocechowych, [w:] Paradysz J. (red.), Statystyka regionalna w służbie samorządu terytorialnego i biznesu, Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Poznań, s. 87-99.
• Łuczak A., Wysocki F. 2013, Zastosowanie mediany przestrzennej Webera i metody TOPSIS w ujęciu pozycyjnym do konstrukcji syntetycznego miernika poziomu życia, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 278. Taksonomia 20, s. 63-73.
• Młodak A., 2006, Analiza taksonomiczna w statystyce regionalnej, Difin, Warszawa.
• Młodak A., 2009, Historia problemu Webera, Matematyka Stosowana, nr 10, s. 3-21.
• Oja H., 1983, Descriptive statistics for multivariate distributions, Statistics and Probability Letters, no. 1, s. 327-332.
• Ronkainen T., Oja H., Orponen P., 2002, Computation of the multivariate Oja median, [w:] Dutter R., Filzmoser P., Gather U., Rousseeuw P.J. (ed.), Developments in Robust Statistics, Springer, Heidelberg.
• Roszkowska E., Filipowicz-Chomko M., 2016, Ocena poziomu rozwoju instytucjonalnego województw Polski w latach 2010-2014 w kontekście realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju, Ekonomia i Środowisko 3(58), s. 250-266.
• Roszkowska E., Karwowska R., 2014, Analiza porównawcza województw Polski ze względu na poziom zrównoważonego rozwoju w roku 2010, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 328, Taksonomia 23, s. 30-40.
• Roszkowska E., Misiewicz E., Karwowska R., 2014, Analiza poziomu zrównoważonego rozwoju województw Polski w 2010 roku, Ekonomia i Środowisko 2(49), s. 168-190.
• Vardi Y., Zhang C.-H., 2000, The multivariate L1-median and associated data depth, Proceedings of The National Academy of Science, vol. 97(4), s. 1423-1426.
• Walesiak M., 2014, Przegląd formuł normalizacji wartości zmiennych oraz ich własności w statystycznej analizie wielowymiarowej, Przegląd Statystyczny, nr 61, z. 4, s. 363-372.
• Weber A., 1909, Über den Standort der Industrien, Tubingen.
• Wysocki F., 2010, Metody taksonomiczne w rozpoznawaniu typów ekonomicznych rolnictwa i obszarów wiejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Poznań

Identyfikatory

DOI

10.15611/pn.2017.469.11