Rachunkowość jednostek sektora finansów publicznych jako instrument realizacji zasady jawności i przejrzystości finansów publicznych

• Autorzy: Marta Gontarczyk-Skowrońska
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W związku z tym, że ustawa o rachunkowości oraz ustawa o finansach publicznych pełnią w systemie prawa różne funkcje i realizują odmienne cele, zasadne jest sformułowanie podstawowego problemu badawczego, jakim są wzajemne relacje pomiędzy przepisami prawa bilansowego i prawa finansów publicznych, regulującymi zasady prowadzenia rachunkowości przez jednostki sektora finansów publicznych. Istotna jest również kwestia wskazania granic, jakie stawiają te regulacje prawne w zakresie kształtowania standardów rachunkowości sektora publicznego. Przede wszystkim wiąże się to z udzieleniem odpowiedzi na pytania, w jaki sposób przepisy ustawy o finansach publicznych wpływają na stosowanie rozwiązań przyjętych w przepisach prawa bilansowego oraz na ile jest to związane i uzasadnione koniecznością przestrzegania zasady jawności i przejrzystości finansów publicznych. Wydaje się, że odmienne standardy rachunkowości jsfp wynikają z konieczności zapewnienia przede wszystkim przejrzystości finansom publicznym, natomiast nie realizują wprost zasady ich jawności. Uzasadnieniem wyboru przedmiotu badań jest brak spójności systemowej przepisów prawa bilansowego i ustawy o finansach publicznych. Ponadto należy wspomnieć, że wynikające z obowiązujących przepisów zróżnicowanie zasad rachunkowości w ramach samego sektora publicznego ogranicza czytelność gospodarowania środkami publicznymi w obrębie tego sektora, co nie przyczynia się do realizacji zasady przejrzystości finansów publicznych. Konsekwencją takiego stanu rzeczy są nie tylko wątpliwości w zakresie stosowania przepisów prawa, ale także konkretne problemy w tworzeniu i stosowaniu polityki rachunkowości jsfp. Celem niniejszego opracowania jest zatem prezentacja i analiza wybranych rozwiązań prawnych z zakresu prawa bilansowego oraz prawa finansów publicznych dotyczących rachunkowości jsfp w celu udowodnienia sformułowanej hipotezy badawczej. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Finanse publiczne; Systemy rachunkowości; Sprawozdawczość; Sektor publiczny; Jawność sprawozdań finansowych

EN

Public finance; Accounting systems; Reporting; Public sector; Disclosure of financial statements

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2016
• Tom: Standardy rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych - wyzwania dla praktyki
• Strony: 41--50

Twórcy

autor

Marta Gontarczyk-Skowrońska

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Borodo A., Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń 2014.
• Bucholski R., Rozdział 4, Jawność i przejrzystość finansów publicznych, Komentarz do art. 33 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz. U. ż 2009 r., nr 157, poz. 1240 [w:] H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, Warszawa 2014.
• Chojna-Duch E., Podstawy finansów publicznych i prawa finansowego, Warszawa 2012.
• Ciąglewicz-Miśta A., Talik A., Jawność i przejrzystość finansów publicznych [w:] A. Lachniewicz (red.), Finanse publiczne. Praktyka stosowania nowej ustawy o finansach publicznych i aktów wykonawczych, Warszawa 2010.
• Gliniecka J., Przejrzystość i jawność jako reguły gospodarowania publicznymi środkami pieniężnymi, "Gdańskie Studia Prawnicze", t. XXXIII, 2015.
• Goc W., Komentarz do art. 4a ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz. U. z 2009 r., nr 152, poz. 1223 [w:] T. Kiziukiewicz (red.), Ustawa o rachunkowości. Komentarz, Warszawa 2011.
• Kiziukiewicz T., Ogólne zasady rachunkowości w jednostkach sektora finansów publicznych [w:] T. Kiziukiewicz (red.), Rachunkowość sektora finansów publicznych, Warszawa 2014.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483 z późn. zm.
• Kosikowski C., Prawne aspekty realizacji zasad jawności i przejrzystości finansów publicznych, www.nik.gov.pl/plik/id, 1558.pdf.
• Kotowska E., Zarządzanie w sektorze finansów publicznych - organizacja sektora publicznego, problem jawności i przejrzystości [w:] W. Harasim (red.), Człowiek i organizacja - dylematy współczesnego zarządzania, Warszawa 2014.
• Lipiec-Warzecha L., Komentarz do art. 40 ustawy o finansach publicznych, stan prawny 15.02.2015, LEX.
• Malinowska-Misiąg E., Szczególne zasady rachunkowości [w:] W. Misiąg (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Warszawa 2015.
• Malinowska-Misiąg E., Misiąg W., Finanse publiczne w Polsce, Warszawa 2007.
• Misiąg W., Niedzielski A., Jawność i przejrzystość finansów publicznych w Polsce w świetle standardów Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Raport wydany przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową, nr 29/2001.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, tekst jednolity Dz.U.2013.289 z późn. zm.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U.2010.128.861 z późn. zm.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 października 2010 r. w sprawie zasad rachunkowości oraz planów kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego, Dz.U.2010.208.1375.
• Seredyński R., Szaruga K., Komentarz do ustawy o rachunkowości, Gdańsk 2015.
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, tekst jednolity Dz.U. z 2016 r. poz. 1047.
• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, Dz.U. nr 112, poz. 1198 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. nr 157, poz. 1240 z późn. zm.
• Zalcewicz A., Rozdział 4, Jawność i przejrzystość finansów publicznych, Komentarz do art. 40 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz. U. z 2009 r., nr 157, poz. 1240 [w:] H. Dzwonkowski, G. Gołębiowski (red.), Ustawa o finansach publicznych. Komentarz prawno-finansowy, Warszawa 2014.