Wielopłaszczyznowość konkurencyjności w ujęciu charakterystyki zdolności absorpcyjnej, adaptacyjnej, innowacyjnej i jej ocena

• Autorzy: Jarosław Kaczmarek

Warianty tytułu

The Multidimensional Character of Competitiveness in the Context of Absorptive, Adaptive and Innovative Potential - its Assessment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Konkurencyjność jest materializacją konkurencji. Pozycja konkurencyjna, instrumenty konkurowania, przewaga konkurencyjna i potencjał konkurencyjności to elementy konkurencyjności tworzące jej łańcuch. Postrzegać należy ją wielopłaszczyznowo, poprzez zdolność absorpcyjną, adaptacyjną i innowacyjną, a nie tylko efektywność działania. Dotyczy to ujęcia makro, mezo i mikroekonomicznego. Wielopłaszczyznowość pojęciowa implikuje ocenę konkurencyjności, a teoretyczne jej miary są szerzej określone niż praktyczne możliwości ich zastosowania. Cel teoriopoznawczy, dla wiodącej w artykule tej warstwy rozważań, wyznacza ścieżkę wielopłaszczyznowego rozumienia konkurencyjności, przewagi konkurencyjnej i jej wzrostu oraz zmiany orientacji i strategii konkurencyjnej. W warstwie empiryczno-aplikacyjnej cel opisany jest przez wielowątkową i wielokryterialną ocenę konkurencyjności. Przywołane wnioski z wycinku badań empirycznych (mezostruktura gospodarki polskiej w latach 1990-2011) implikują tezę, że pomimo ograniczoności i kosztu pozyskania danych liczbowych, badania konkurencyjności populacji przedsiębiorstw z wykorzystaniem metod ilościowych dostarczają obiektywnych ustaleń i ocen uogólniających, a nadmiernie stosowane obecnie badania jakościowe stanowić powinny tylko ich dopełnienie. (abstrakt oryginalny)

EN

Competitiveness is the materialization of competition. A competitive position, competitive instruments, a competitive advantage and competitive potential constitute the chain of competitiveness. It should be viewed as a multidimensional phenomenon from the perspective of its absorptive, adaptive and innovative ability - not only from the point of view of its effectiveness. It concerns a macro-, meso and microeconomic approach. The multidimensional character of the term in question implies an assessment of competitiveness, and its theoretical measures are broader than the scope of its practical applications. The theoretical and cognitive objective of the paper determines - in the context of presented considerations - a path for a multidimensional understanding of competitiveness, competitive advantage and its growth, as well as changes in orientation and competitive strategies. From the empirical perspective, the objective of the work is described by means of a multidimensional and multi-criteria assessment of competitiveness. The presented conclusions resulting from empirical research (the meso-structure of the Polish economy in 1990-2011) imply that despite the limitations and costs of collecting data, the research of the competitiveness of the population of companies with the use of quantitative methods results in unbiased judgments and generalized assessments, and the currently overestimated qualitative studies should only play a supplementary role. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Konkurencyjność; Przewaga konkurencyjna

EN

Competitiveness; Competitive advantage

• Czasopismo: Marketing i Rynek
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 7 (CD)
• Strony: 303--317

Twórcy

autor

Jarosław Kaczmarek

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• 1. Baker, T. i Kohler, J. (1996). Environmental Policy and Competitiveness. Environmental Policy Research Briefs, 2, 35.
• 2. Barney, J. (1991). Firm Resources and Sustained Competitive Advantage. Journal of Management, 2, 112.
• 3. Barney, J. (1996). Gaining and Sustaining Competitive, Boston: Addison-Wesley Publishing.
• 4. Best, M.H. (2001). The New Competitive Advantage. The Renewal of American Industry. Oxford: Oxford University Press.
• 5. Bieńkowski, W. (2007). Studia nad konkurencyjnością i ich rezultaty jako podstawa decyzji z zakresu polityki gospodarczej. W: M. Weresa (red.). Polska. Raport o konkurencyjności 2007. Rola zagranicznych inwestycji bezpośrednich w kształtowaniu przewag konkurencyjnych, 322. Warszawa: SGH.
• 6. Borowiecki, R. (2002). Restrukturyzacja przedsiębiorstw - próba syntezy dociekań literaturowych i doświadczeń praktyki. W: R. Borowiecki, A. Jaki (red.). Restrukturyzacja a procesy rozwoju i kreowania wartości przedsiębiorstw, 360-361. Warszawa-Kraków: Akademia Ekonomiczna w Krakowie - TNOiK.
• 7. Bratnicki, M. (2002). Kompetencje przedsiębiorstwa. Warszawa: Agencja Wydawnicza "Placet".
• 8. Clarke, L. (1997). Zarządzanie zmianą. Warszawa: Gebethner i Spółka.
• 9. Corsi, M. (1991). Division of Labour. Technical Change and Economic Growth. Brookfield: Gower Publishing.
• 10. Cyrson, E. (2000). Strategia konkurencji oraz przewaga konkurencyjna przedsiębiorstwa. W: E. Cyrson (red.). Kompendium wiedzy o gospodarce, 389. Warszawa-Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 11. Cyrson, E. (2001). Strategie konkurencji jutra. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 63, 164-165.
• 12. Cyrson, E. (2002). Nowy paradygmat strategii konkurencji. W: E. Skawińska (red.). Konkurencyjność przedsiębiorstw - nowe podejście, 36-54. Warszawa-Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 13. DeVet, J.M. (1993). Globalization, Local and Regional Competitiveness, Science. Technology and Industry Review, 13, 90.
• 14. Drucker, P.F. (1992). Innowacje i przedsiębiorczość. Praktyka i zasady. Warszawa: PWE.
• 15. Dunford, M., Smith, A., Tsoukalis, L., Hall, R., Louri, H. i Rosenstock, M. (2001). Competition, Competitiveness and Enterprise Policies. W: R. Hall, A. Smith, L. Tsoukalis (red.). Competitiveness and Cohesion in EU Policies, 110. Oxford: Oxford University Press.
• 16. Faulkner, D., Bowman, C. (1996). Strategie konkurencji. Warszawa: Gebethner i Sp.
• 17. Feenstra, R.C. (red.) (1989). Trade Policies for International Competitiveness. Chicago-London: The University of Chicago Press.
• 18. Foss, N.J., Mahnke, V. (1998). Strategy Research and the Market Process Perspective. DRUID Working Paper, 98 (29), 1-29.
• 19. Frischtak, C. (1999). Manufacturing, Competitiveness: Concept, Measurement Policies. W: F. Sercovich, Ch-Y. Ahn, C. Frischtak, M. Mrak, H. Muegge, W. Peres (red.). Competition and the World Economy UNIDO, 86. Northampton: E. Elgar Publishing.
• 20. Galli, G., Pelkmans, J. (red.) (2000). Regulatory Reform and Competitiveness in Europe. Cheltenham: E. Elgar Publishing.
• 21. Gierszewska, G., Romanowska, M. (2002). Analiza strategiczna przedsiębiorstwa. Warszawa: PWE.
• 22. Godziszewski, B. (2001). Zasobowe uwarunkowania strategii przedsiębiorstwa. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
• 23. Gorynia, M. (1998). Konkurencyjność przedsiębiorstwa - próba konceptualizacji i operacjonalizacji. W: E. Najlepszy (red.). Strategia przedsiębiorstw w warunkach konkurencji międzynarodowej, 10. Poznań: Akademia Ekonomiczna w Poznaniu.
• 24. Gorynia, M. (1998). Zachowania przedsiębiorstw w okresie transformacji. Mikroekonomia przejścia. Poznań: Akademia Ekonomiczna w Poznaniu.
• 25. Gorynia, M. (2002). Schemat analityczny luki konkurencyjnej. W: M. Gorynia (red.). Luka konkurencyjna na poziomie przedsiębiorstwa a przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, 93. Poznań: Akademia Ekonomiczna w Poznaniu.
• 26. Gorynia, M., Stępień, B. (2000). Konkurencyjność przedsiębiorstwa - koncepcje, pomiar, ocena i standaryzacja. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, 278, 22 i 33.
• 27. Hamel, G., Prahalad, C.K. (1990). The Core Competences of the Corporation. Harvard Business Review, 5-6, 164.
• 28. Hitt, M.A., Ricart, J.E., Costa, I., Nixon, R.D. (red.) (1998). Managing Strategically in an Interconnected World. New York: John Wiley & Sons.
• 29. Hübner, D. (1994). Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki a strategia rozwoju. Ekonomista, 3, 336.
• 30. Kaczmarek, J. (2012). Mezostruktura gospodarki Polski w okresie transformacji - uwarunkowania, procesy, efektywność. Warszawa: Difin.
• 31. Kaczmarek, J. (2013). Intensywność przemian strukturalnych mezostruktury gospodarki Polski. Przegląd Organizacji, 7, 27-33.
• 32. Krafft, J. (red.) (2000). The Process Competition. Cheltenham: E. Elgar Publishing.
• 33. Krugman, P. (1994). Competitiveness: a Dangerous Obsession. Foreign Affairs, 73, 1-17.
• 34. Krugman, P.R. (1994). Import Protection as Export Promotion: International Competititionin the Presence of Oligopoly and Economies of Scale. W: P.R. Krugman (red.). Rethinking International Trade, 178. Cambridge: MIT Press.
• 35. Kudełko, J. (2005). Rozwój regionalny a konkurencyjność regionów. W: Z. Zioło (red.). Uwarunkowania rozwoju i konkurencyjności regionów, 66. Rzeszów: WSIiZ w Rzeszowie.
• 36. Lipiec-Zajchowska, M. (2000). Metody i modele oceny konkurencyjności gospodarki. W: M. Lipiec-Zajchowska (red.). Międzynarodowa konkurencyjność Polski i Rosji, 12. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
• 37. Mączyńska, E. (2001). Konkurencyjność polskich przedsiębiorstw - aspekty strukturalne. W: Cz. Glinkowski (red.). Szanse i zagrożenia rozwoju restrukturyzowanych przedsiębiorstw w Europie Środkowej i Wschodniej, 54. Poznań: Akademia Ekonomiczna w Poznaniu.
• 38. Makadok, R. (1998). Can First-Mover and Early-Mover Advantages be Sustained in an Industry with Low Barriers to Entry/Imitation. Strategic Management Journal, 19, 687.
• 39. Meeusen, W., Rayp, G. (1998). The determinants of competitiveness of OECD -countries and the relevance of some simple S&T indicators as proxies for product quality and marketing efforts. CESIT paper, 98 (02), 24.
• 40. Naisbitt, J. (1984). Megatrends. The New Directions Transforming Our Lives. New York: Warner Books.
• 41. Nazarczuk, J.M. (2008). Wybrane aspekty konkurencyjności polskiej gospodarki. W: A.P. Balcerzak, E. Rogalska (red.). Konkurencyjność gospodarki Polski, 29-30. Toruń: Wydawnictwo A. Marszałek.
• 42. Nowakowski, M.K. (red.) (2000). Biznes międzynarodowy - obszary decyzji strategicznych. Warszawa: Key Text.
• 43. Obłój, K. (1998). Strategia organizacji. W poszukiwaniu trwałej przewagi konkurencyjnej, Warszawa: PWE.
• 44. Obłój, K. (2001). Logika przewagi konkurencyjnej. Przegląd Organizacji, 9, 3.
• 45. Olczyk, M., Daszkiewicz, N. (2008). Konkurencyjność podmiotów - ujęcie teoretyczne. W: N. Daszkiewicz (red.). Konkurencyjność. Poziom makro, mezo i mikro, 14. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 46. Płowiec, U. (1994). Sprostać wyzwaniom konkurencyjności. W: referat na konferencję. Konkurencyjność polskich przedsiębiorstw, 10. Warszawa: PTE.
• 47. Porter, M.E. (1986). Competition in Global Industries. Boston: HBS Press.
• 48. Porter, M.E. (1990). The Competitive Advantage of Nations. New York: The Free Press.
• 49. Porter, M.E. (1998). Clusters and the New Economics of Competition. Harvard Business Review, 11, 77-90.
• 50. Porter, M.E. (1998). Competitive Advantage: Creating and Sustaining Superior Performance, New York: The Free Press.
• 51. Porter, M.E. (2001). Porter o konkurencji. Warszawa: PWE.
• 52. Reynauld, A., Vidal, J.P. (1998). Labour Standards and International Competitiveness: A Comparative Analysis of Developing and Industrialized Countries. Cheltenham: E. Elgar Publishing.
• 53. Skawińska, E. (2002). Reakcje na zmiany a konkurencyjność przedsiębiorstw. W: E. Skawińska (red.). Konkurencyjność przedsiębiorstw - nowe podejście, 66, 80, 85. Warszawa-Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 54. Stankiewicz, M.J. (2000). Istota i sposoby oceny konkurencyjności przedsiębiorstwa. Gospodarka Narodowa, 7-8, 98.
• 55. Swann, G.M.P., Prevezer, M., Stout, D. (red.) (1998). Competitiveness, Localised Learning and Regional Development: Specialisation and Prosperity in Small The Dynamics of Industrial Clusters. Oxford: Oxford University Press.
• 56. Tyson, L.D'A. (1992). Who's Bashing Whom: Trade Conflict in High Technology Industries. Washington: Institute for International Economics.
• 57. Wawrzyniak, B. (1999). Odnawianie przedsiębiorstwa. Na spotkanie XXI wieku. Warszawa: Poltext.
• 58. Wernerfelt, B. (1984). A Resource-Based View of the Firm. Strategic Management Journal, 5, 171-180.
• 59. Wysokińska, Z. (2001). Konkurencyjność w międzynarodowym i globalnym handlu technologiami. Warszawa-Łódź: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• 60. Wziątek-Kubiak, A. (2003). Konkurencyjność polskiego przemysłu. Warszawa: Bellona.
• 61. Yang, X. (1995). Globalization of the Automobile Industry. Westport: Praeger Publishers.
• 62. Zinnes, C., Eilat, Y., Sachs, J. (2001). Benchmarking Competitiveness in Transition Economies. Economics of Transition, 9, 315-353.