Stosunek do własności w Polsce po 1989 roku w świetle filozofii politycznej liberalizmu

• Autorzy: Karolina Szczepaniak

Warianty tytułu

The Approach to Ownership in Poland after 1989 in the Light of the Political Philosophy of Liberalism

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przywrócenie własności prywatnej w Polsce po 1989 roku miało szerokie implikacje ekonomiczne i społeczne. Dzisiejszy stosunek do posiadania jest wypadkową antropologicznego i aksjologicznego wymiaru procesu pozbawienia człowieka własności i jej późniejszej restytucji. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie stosunku Polaków do własności prywatnej, który został zdeterminowany ponadczterdziestoletnim funkcjonowaniem systemu komunistycznego oraz wskazanie na potrzebę jego redefinicji. Punktem wyjścia do rozważań jest zdefiniowanie pojęcia "własność" oraz analiza koncepcji powstawania własności, wariantów jej ograniczenia, a także zasad sprawiedliwego podziału dóbr w myśli J. Locke'a oraz R. Nozicka. Kolejnym etapem jest odczytanie filozoficznego znaczenia własności w życiu człowieka w kontekście istnienia i demontażu systemu komunistycznego. Pozwoli to na szersze spojrzenie na niektóre ze współczesnych zjawisk gospodarowania w przestrzeni oraz funkcjonowania rynku mieszkaniowego, dla których podstawą jest koncepcja własności. (fragment tekstu)

EN

The political philosophy of liberalism created by Locke and Nozick treats property as a birth right, the natural right of man. The attitude to ownership in Poland is determined by the experience of individuals having been deprived of the right to property during the communist period and the restitution of property rights in the post-communist era. The guidelines of the liberal concept of property refer in the text to contemporary phenomena of attitudes to property in the area of spatial economy and the housing market.The paper attempts to indicate the need to redefine contemporary attitudes to property. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Własność prywatna; Liberalizm; Przemiany polityczne; Poglądy filozoficzne

EN

Private property; Liberalism; Political changes; Philosophical thought

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2017
• Tom: 20
• Numer: nr 2
• Strony: 89--101

Twórcy

autor

Karolina Szczepaniak

• Cracow University of Economics

Bibliografia

• Barwy ochronne, reż. Krzysztof Zanussi, Polska 1977.
• Dzięgiel T., Prawo do własności prywatnej, "Diametros - An Online Journal of Philosophy" 2005, nr 4, s. 1-11, http://www.diametros.iphils.uj.edu.pl/index.php/diametros/arti cle/download/96/73, doi: http://dx.doi.org/10.13153/diam.4.2005.96.
• Fromm E., Ucieczka od wolności, Wyd. Czytelnik, Warszawa 2005.
• Grzelak S., Uwagi na temat pojęcia "własność" [w:] Własność prywatna, red. T. Wawak, Wyd. Informacji Ekonomicznej, Kraków 1993.
• Hołuj D., A. Hołuj, Mechanisms of densification of the city in the neoliberal economy - a case study: the surroundings of the eastern part of the former airport runway Rakowice-Czyżyny in Cracow, "Bulletin of Geography. Socio-economic Series" 2015, nr 27, s. 81-93, doi: http://dx.doi.org/10.1515/bog-2015-0006.
• Jędraszko A., Zagospodarowanie przestrzenne w Polsce - drogi i bezdroża regulacji usta-wowych, Wyd. PLATAN, Warszawa 2005.
• Justyński J., Historia doktryn polityczno-prawnych, Wyd. POZKAL, Toruń 2004.
• Kaczmarczyk M., Wstęp do socjologicznej teorii własności, Wyd. Oficyna Naukowa, War-szawa 2006.
• Kalicka-Diakon B., Robert Nozick: Zasada samoposiadania i państwo, http://mises.pl/blog/ 2012/06/30/kalicka-diakon-robert-nozick-zasada-samoposiadania-i-panstwo/.
• Kolipiński B., Kultura planowania przestrzennego, 2014, http://ucbs.uw.edu.pl/wp-content/ uploads/Kolipins.KulturaAutor.POPR_..pdf.
• Kozyr-Kowalski S., Zasady socjologicznej analizy własności, http://www.staff.amu.edu.pl/ ~kozyr/wlasnosc.htm.
• Kuciński J., Z. Trzciński, Prawo gospodarcze. Podręcznik da studentów ekonomii i zarzą-dzania, Wyd. C. H. BECK, Warszawa 2002.
• Kuniński M., Własność i wolność, http://www.omp.org.pl/stareomp/indexcff1.php?module=sub jects&func=viewpage&pageid=451.
• Landreth H., D.C. Colander, Historia myśli ekonomicznej, Wyd. Naukowe PWN, Warsza-wa 2005.
• Lis S., Własność jako kategoria ekonomiczna [w:] Własność, red. T. Wawak, Wydawnic-two Informacji Ekonomicznej, Kraków 1990.
• Locke J., Dwa traktaty o rządzie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992.
• Mierzwa Z., Pojmowanie własności. Aspekty prawne i ekonomiczne, "Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie" 2007, nr 733.
• Miklaszewska J., Libertariańskie koncepcje wolności i własności, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1994.
• Miłosz C., Zniewolony umysł, Wyd. Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 1989.
• Nozick R., Anarchia, państwo, utopia, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2010.
• Pietraszewski M., M. Kowalski, P. Głuchowski, "Tata" i siostry, http://wyborcza.pl/1,7684 2,8522184,_Tata__i_siostry.html.
• Podstawy ekonomii, red. R. Milewski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Springer F., 13 pięter, Wyd. Czarne, Wołowiec 2015.
• Springer F., Wanna z kolumnadą. Reportaże o polskiej przestrzeni, Wyd. Czarne, Wołowiec 2013.
• Tischner J., Etyka solidarności oraz Homo sovieticus, Wyd. Znak, Kraków 2005.
• Uchwała Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 czerwca 1992 roku. Sygn. akt W. 11/91, Dz.U. 1992, nr 52, poz. 250.
• Ustawa z dnia 17 maja 1989 roku o stosunku Państwa do Kościoła katolickiego w Rzeczy-pospolitej Polskiej, Dz. U. 1989, Nr 29, poz. 154.
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz.U. 2015, poz. 199, z późn. zm.

Identyfikatory

DOI

10.18778/1899-2226.20.2.07