Rozmyta wielokryterialna metoda Hellwiga porządkowania liniowego obiektów

• Autorzy: Aleksandra Łuczak , Feliks Wysocki

Warianty tytułu

Fuzzy Multi-Criteria Hellwig's Method of Linear Ordering of Objects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Metoda Hellwiga jest jedną z klasycznych metod porządkowania liniowego obiektów wielocechowych. Na jej idei oparto wiele innych metod konstrukcji syntetycznego miernika rozwoju. Jednak metody te nie sprawdzają się, jeśli w zbiorze cech prostych opisujących badane obiekty znajdują się, oprócz cech ilościowych, cechy jakościowe. W takiej sytuacji do konstrukcji cechy syntetycznej można zaproponować rozszerzenie metody Hellwiga przez zastosowanie metody analitycznego procesu hierarchicznego i teorii liczb rozmytych. W pracy podjęto próbę modyfikacji i rozszerzenia klasycznej metody Hellwiga, która polegała na:
- wprowadzeniu liczb rozmytych w obliczeniach miernika syntetycznego, co umożliwia uwzględnienie w procesie agregacji cech zarówno ilościowych, jak i jakościowych mierzonych na skali porządkowej,
- uwzględnieniu wag dla kryteriów i cech uzyskanych metodą analitycznego procesu hierarchicznego (analytic hierarchy process - AHP).
Proponowane podejście tworzenia syntetycznego miernika rozwoju zilustrowano przykładem dotyczącym oceny poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego powiatów województwa wielkopolskiego. W tym celu wykorzystano dane z badań ankietowych na temat stanu i możliwości rozwojowych obszarów wiejskich zebrane we wszystkich 31 starostwach powiatowych województwa wielkopolskiego i dane statystyczne. (fragment tekstu)

EN

The aim of this paper was to investigate the applicability of the fuzzy linear ordering method to the construction of synthetic characteristics. Proposed approach base on two methods: analytical hierarchy process (to calculate weight of criterias) and fuzzy Hellwig's method (to ranking of objects). The proposed procedure was employed to assess the socio-economic development of rural Wielkopolska seen as a collection of counties. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Porządkowanie liniowe; Metoda Z. Hellwiga

EN

Linear ordering; Hellwig's method

• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Taksonomia
• Rocznik: 2007
• Tom: 14
• Numer: nr 1169 Klasyfikacja i analiza danych - teoria i zastosowania
• Strony: 330--340

Twórcy

autor

Aleksandra Łuczak

• Akademia Rolnicza w Poznaniu

autor

Feliks Wysocki

• Akademia Rolnicza w Poznaniu

Bibliografia

• Chang Y.-H., Yeh C.-H. (2004), A New Airline Safety Index, "Transportation Research" Part В 38, s. 369-383.
• Hellwig Z. (1968), Zastosowania metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju i strukturę wykwalifikowanych kadr, "Przegląd Statystyczny" z. 4, s. 307-327.
• Iron A. (1998), Fuzzy Rules and Fuzzy Functions: A Combination of Logic and Arithmetic Operations for Fuzzy Numbers, "Fuzzy Sets and Systems" vol. 99, s. 49-56.
• Łuczak A., Wysocki F. (2005), Rozmyta wielokryterialna metoda porządkowania liniowego obiektów, [w:] Klasyfikacja i analiza danych. Teoria i zastosowania, "Prace Naukowe AE we Wrocławiu", Taksonomia 13, AE, Wrocław 2006.
• Saaty T.L. (1980), The Analytic Hierarchy Process Planning. Priority Setting. Resource Allocation, MacGraw-Hill, New York International Book Company.
• Województwo wielkopolskie. Podregiony - powiaty - gminy 2004 (2004), WUS, Poznań.