O pojęciu czynności konwencjonalnej i jej odmianach

• Autorzy: Stanisław Czepita

Warianty tytułu

On the Concept of a Conventional Act and Its Types

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Koncepcja czynności konwencjonalnych jest trwale obecna w polskiej refleksji prawniczej. Celem artykułu jest analiza stosunku pojęcia czynności konwencjonalnej do pojęcia znaku, oraz stosunku czynności konwencjonalnych do systemów normatywnych, w szczególności do systemu prawnego. Autor stawia tezę, że niezależnie od różnego rodzaju powiązań pomiędzy czynnościami konwencjonalnymi a znakami językowymi, czynności konwencjonalne są - mniej lub bardziej złożonymi - znakami szczególnego rodzaju, a mianowicie znakami-czynnościami o charakterze konwencjonalnym, przeciwstawionym znakom naturalnym (oznakom). Autor wyróżnia czynności konwencjonalne sensu largo, czynności konwencjonalne doniosłe normatywnie w danym systemie oraz czynności konwencjonalne normatywne, czyli takie, których znaczenie nazwy danego typu czynności wyznaczone jest, w pewnym aspekcie, przez to, że czynności konwencjonalne tego typu wywołują określone konsekwencje normatywne. Czynnościami konwencjonalnymi normatywnymi są w szczególności czynności prawne prawa prywatnego, zarówno czynności prawne typowe, jak i nietypowe. (abstrakt oryginalny)

EN

The concept of a conventional act is well-established in Polish legal thought. The aims of this article are to consider the relations between: firstly - the category of conventional acts and the semantic category of signs, and secondly - the conventional acts and the normative systems, especially the legal ones. The author holds the view that conventional acts are a special kind of signs, strictly speaking: more or less complex sings-actions of conventional (non-natural) character. As regards the relations between conventional acts and normative systems the author distinguishes conventional acts in the broader sense, normatively important conventional acts, as well as normative conventional acts. Normative conventional acts are such normatively important conventional acts for which the meaning of the term referring to acts of a given type is - in an important aspect - marked by the fact that a conventional act of this type creates certain normative consequences. The author puts forward the thesis that acts in law under private law (German: Rechtsgeschaeftes) are actually normative conventional acts important in a legal system. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Teoria prawa; Prawo; Regulacje prawne

EN

Law theory; Law; Legal regulations

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 1
• Strony: 85--102

Twórcy

autor

Stanisław Czepita

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• A. Reinach, Aprioryczne podstawy prawa prywatnego, tłum. T. Bekrycht, Kraków 2009.
• A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2001.
• G. Banaszak, J. Kmita, Społeczno-regulacyjna koncepcja kultury, Warszawa 1994.
• J. Kmita, Z metodologicznych problemów interpretacji humanistycznej, Warszawa 1971.
• J. Speaks, Theories of meaning, w: E.N. Zalta (ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy, Spring 2016, https://plato.stanford.edu/archives/spr2016/entries/meaning [dostęp: luty 2017].
• J.R. Searle, How performatives work, "Linguistics and Philosophy" 12(5), 1989.
• J.R. Searle, How to derive "ought" from "is"?, "The Philosophical Review" 73(1), 1964.
• K. Ajdukiewicz, Logika pragmatyczna, Warszawa 1975.
• L. Nowak et al., Czynności konwencjonalne w prawie, "Studia Prawnicze" 33, 1972, z. 2.
• M. Zieliński, Języki prawne i prawnicze, w: W. Pisarek (red.) Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, Kraków 1999.
• M. Zieliński, Z. Ziembiński, Uzasadnianie twierdzeń, ocen i norm w prawoznawstwie, Warszawa 1988.
• S. Czepita, Czynności konwencjonalne a proces prawotwórczy i rola Trybunału Konstytucyjnego, "Państwo i Prawo" 69, 2014, z. 12.
• S. Czepita, Formalizacja i konwencjonalizacja działań w prawie, w: S. Czepita (red.), Konwencjonalne i formalne aspekty prawa, Szczecin 2006.
• S. Czepita, O koncepcji czynności konwencjonalnych w prawie, w: M. Smolak (red.), Wykładnia konstytucji. Aktualne problemy i tendencje, Warszawa 2016.
• S. Czepita, Reguły konstytutywne a zagadnienia prawoznawstwa, Szczecin 1996.
• S. Grzybowski, Czynności prawne. Zasady ogólne, w: System prawa cywilnego, t. 1: Część ogólna, red. S. Grzybowski, Warszawa-Wrocław 1985.
• T. Bekrycht, Ontologia prawa w fenomenologii Adolfa Reinacha, Warszawa 2009.
• T. Gizbert-Studnicki, Język prawny z perspektywy socjolingwistycznej, Kraków 1986.
• T. Gizbert-Studnicki, O nieważnych czynnościach prawnych w świetle koncepcji czynności konwencjonalnych, "Państwo i Prawo" 30, 1975, z. 4.
• T. Gizbert-Studnicki, Ujęcie instytucjonalne w teorii prawa, w: J. Stelmach (red.), Studia z filozofii prawa, Kraków 2001.
• T. Pawłowski, Tworzenie pojęć w naukach humanistycznych, Warszawa 1986.
• U. Żegleń, Wprowadzenie do semiotyki teoretycznej i semiotyki kultury, Toruń 2000.
• W. Patryas, Performatywy konstytutywne, w: A. Choduń i S. Czepita (red.), W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, Szczecin 2010.
• W. Patryas, Performatywy w prawie, Poznań 2005.
• W. Patryas, Rozważania o normach prawnych, Poznań 2001.
• Z. Radwański, A. Olejniczak, Prawo cywilne - część ogólna, Warszawa 2011.
• Z. Radwański, Treść czynności prawnej, w: System prawa prywatnego, t. 2: Prawo cywilne - część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
• Z. Ziembiński, Logika praktyczna, Warszawa 2001.
• Z. Ziembiński, M. Zieliński, Dyrektywy i sposób ich wypowiadania, Warszawa 1992.
• Z. Ziembiński, W sprawie czynności konwencjonalnych, "Państwo i Prawo" 41, 1986, z. 8.

Identyfikatory

DOI

10.14746/rpeis.2017.79.1.7