Zarządzanie zasobami wodnymi - wyzwanie nie tylko dla ekonomistów

• Autorzy: Paweł Chudziński , Marian Gorynia , Małgorzata Słodowa-Hełpa

Warianty tytułu

Water Resources Management - a Challenge Not for Economists Only

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Inspirację do podjęcia problematyki zarządzania zasobami wodnymi w nakreślonym niżej kształcie stanowiło przeświadczenie autorów o potrzebie zintensyfikowania debaty dotyczącej rozstrzygania problemów związanych z zasadami i sposobami alokacji tych zasobów do różnych zastosowań, w warunkach rosnącego ryzyka ich nadmiernej eksploatacji lub całkowitego zużycia, a w konsekwencji do usprawnienia systemu dostarczania i wykorzystywania wody. Celem opracowania jest identyfikacja i ocena dylematów związanych z rozwiązaniami proponowanymi na gruncie nauk ekonomicznych, zredukowanych do dwóch dyscyplin zajmujących się alokacją zasobów, ekonomii oraz nauk o zarządzaniu, w obrębie których nie wszystkie problemy zostały jednoznacznie ujęte i rozwiązane. Artykuł zawiera rozważania prowadzone na różnych poziomach analizy - od problemów o charakterze globalnym, poprzez kwestie makroekonomiczne w skali kraju, aż do poziomu przedsiębiorstw działających w sferze zaopatrzenia w wodę. Stanowi więc próbę połączenia kwestii poznawczych, osadzonych w znanych koncepcjach teoretycznych, z zagadnieniami o charakterze bardziej praktycznym. Na tle nakreślonych we wstępie przesłanek i założeń, zaprezentowane zostały bariery dostępu do zasobów wodnych. W kolejnej części, będącej swego rodzaju pomostem między warstwą teoretyczną a aspektami praktycznymi, znalazły się rozważania dotyczące ogólnych rozwiązań regulacyjnych obowiązujących w gospodarce. Następnie przedstawione zostały warunki i zasady skutecznego zarządzania zasobami wodnymi oraz wybrane dylematy związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstw wodociągowych w Polsce. W zakończeniu znalazły się wnioski i postulaty wypływające z przeprowadzonych analiz, odnoszące się zarówno do sfery poznawczej, jak i praktycznej. (abstrakt oryginalny)

EN

The inspiration to focus on water resources management in the manner presented below has originated in the authors' conviction of a need for an intensified debate on the ways of solving problems relating to the principles and rules governing the allocation of water resources and their varied uses in a situation of a growing risk of a complete use or serious abuse of water resources. These deliberations are expected to lead to an improved system of water supply and delivery and a better use of water in general. The aim of this paper was to identify and assess the dilemmas arising from solutions developed in two branches of science dealing with the allocation of resources: economy and management. However, not all problems have been capable of being effectively and unambiguously solved. The analysis was conducted at different levels, starting from issues of global character, through macroeconomic issues analysed at the national level, to the examination of companies operating as water suppliers, in an attempt to combine the cognitive aspects grounded in the existing theoretical conceptions with the more practical ones. Against such a background, the barriers hindering access to water resources have been presented. This was followed by some bridging as well as theoretical and practical aspects, and the deliberations on the general regulatory solutions adopted in the economy. After that the conditions and principles ensuring effective water resources management have been presented together with selected dilemmas pertaining to the functioning of water supply companies in Poland. A presentation of the results and postulates obtained in the course of the analysis performed, applicable to the cognitive sphere as well as the practical aspects, follows the above deliberations. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zasoby wodne; Zarządzanie zasobami wodnymi; Alokacja zasobów; Wodociągi

EN

Water resources; Management of water resources; Resource allocation; Waterworks

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 1
• Strony: 191--210

Twórcy

autor

Paweł Chudziński

autor

Marian Gorynia

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Małgorzata Słodowa-Hełpa

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• A. Germanos, Woda w publicznych rękach, http://zielonewiadomosci.pl [dostęp: 20.09.2016].
• A. Kobyłka, Malejące zasoby wody: globalny problem przyszłości, http://www.psz.pl/169-raporty [dostęp: 14.09.2016].
• A. Thier, Korupcja w gospodarce wodnej, "Aura. Ochrona Środowiska" 2015, nr 3.
• A.A. Malinowski, Problemy ogólnej teorii systemów i ich znaczenie w biologii, w: S. May (red.), Problemy metodologii badań systemowych, Wyd. Naukowo-Techniczne, Warszawa 1973.
• A.B. Bieć, Organizacja i sprawność systemu gospodarczego. Elementy teorii, PWN, Warszawa 1988.
• B. Fiedor (red.), Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, C. H. Beck, Warszawa 2002.
• Ch. Felber, Gospodarka dobra wspólnego. Model ekonomii przyszłości, Wydawnictwo Biały Wiatr, Rzeszów 2014.
• D. Bollier, The Commons. Dobro wspólne dla każdego, Spółdzielnia Socjalna FAKTORIA, Zielonka 2014.
• D. Owen, The Sound of Thirst. Why Urban Water for all is Essential, Achievable and Affordable, Parthian, Cardigan, 2012.
• D.W. Bromley, Property regimes and pricing regimes in water resources management, w: The Political Economy of Water Pricing Reforms, Oxford-New York.
• D.W. Bromley, Property Regimes and Pricing Regimes in Water Resources Management, 2000.
• E. Domene, D. Sauri, Urbanisation and water consumption: influencing factors in the metropolitan region of Barcelona, "Urban Studies" 2006, nr 43.
• E. Ostrom, Dysponowanie wspólnymi zasobami, tłum. Z. Wiankowska-Ładyka, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• E. Ostrom, Instytucje i środowisko, "Zarządzanie Publiczne" 2012, nr 2(20).
• G. Hardin, Extentions of "The Tragedy of the Commons", "Science" 280, 1998.
• G.W. Kołodko, Nowy Pragmatyzm, czyli ekonomia i polityka dla przyszłości, "Ekonomista" 2014, nr 2.
• I. Prigogine, I. Stengert, Z chaosu ku porządkowi, PWN, Warszawa 1990.
• J. Cipiur, Paradoks wartości czystej wody, https://www.obserwatorfinansowy.pl [dostęp: 29.09.2016].
• J. Cygler, Kooperencja przedsiębiorstw. Czynniki sektorowe i korporacyjne, Wyd. SGH, Warszawa 2009.
• J. Ganciarowska-Ziołecka, J. Średnicka, Kapitał społeczny w ujęciu Elinor Ostrom: triumf interdyscyplinarności, "Polityka Społeczna" 2011, nr 5-6.
• J. Kornai, Anti-Equilibrium. Teoria systemów gospodarczych. Kierunki badań, PWN, Warszawa 1973.
• J. Pach et al., Ekonomia umiaru. Realna perspektywa? Nowy pragmatyzm Grzegorza W. Kołodko, PWN, Warszawa 2016.
• K. Madani, A. Dinar, Exogenous regulatory institutions for sustainable common pool resource management: application to groundwater, "Water Resources and Economics" 2013, nr 2-3.
• K.E. Boulding, Economics as a Science, McGraw-Hill, New York 1970.
• L. Robbins (ed.), The Common Sense of Political Economy, and Selected Papers on Economic Theory, by Philip Wicksteed, G. Routledge and Sons, Ltd., London 1933.
• M. Aluchna et al., Kooperencja przedsiębiorstw w dobie globalizacji. Wyzwania strategiczne, uwarunkowania prawne, Wolters Kluwer, Warszawa 2013.
• M. Bałtowski (red.), Ekonomia przyszłości. Wokół nowego pragmatyzmu Grzegorza W. Kołodko, PWN, Warszawa 2016.
• M. Bałtowski, Ewolucja ekonomii a nowy pragmatyzm Grzegorza W. Kołodki, "Ekonomista" 2015, nr 5.
• M. Biernacki et al., Propozycje syntetycznego miernika oceniającego działalność instytucji użyteczności publicznej, "Zarządzanie Publiczne" 2013, nr 2(22).
• M. Decko, P. Bielecka, Dynamika systemów jako narzędzie przeciwdziałania tragedii dóbr wspólnych, "Ekonomia i Środowisko" 2015, nr 2(53).
• M. Gorynia, B. Jankowska, Koncepcja klasterów jako sposób regulacji zachowań podmiotów gospodarczych, "Ekonomista" 2007, nr 3.
• M. Gorynia, Teoria i polityka regulacji mezosystemów gospodarczych a transformacja post-socjalistycznej gospodarki polskiej, Wyd. AE, Poznań 1995.
• M. Słodowa-Hełpa, Interdyscyplinarna natura paradygmatu rozwoju - uwarunkowania i propozycje usprawnienia dialogu, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy" 2015, nr 41(1).
• M. Słodowa-Hełpa, Odkrywanie na nowo dobra wspólnego, "Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy" 2015, nr 43(3).
• M. Wąsowicz, Podstawy ekonomiki gospodarki wodnej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2000.
• P. Gruszczyński, Etyczne dylematy gospodarki wodno-ściekowej w Polsce, "Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym" 2007, nr 1
• P. Kowalczak, Konflity o wodę, Wyd. Kurpisz, Poznań 2007.
• P. Kowalczak, Wodne dylematy urbanizacji, Wyd. PTPN, Poznań 2011.
• R. Strzelecka, Perspektywa konkurencji, współpracy i koopetycji w sektorze firm deweloperskich w Polsce, "Zarządzanie i Finanse" 2012, nr 1/3.
• R.W. Griffin, Management, Houghton Mifflin Company, New York 1999.
• S. Kishimoto, Globalne zagrożenie dla zasobów wodnych, http://zielonewiadomosci.pl [dostęp: 26.09. 2016].
• S.N. Eisenstadt, Social change, differentiation and evolution, w: N.J. Demerath, R.E. Peterson (eds.), System, Change and Conflict. A Reader in Contemporary Sociological Theory and the Debate over Functionalism, Free Press, New York 1967.
• T. Kosiek, Zrównoważony rozwój - rozwiązanie czy ideologia, "Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie" 2015, z. 85.
• W.A. Dinar, The Political Economy of Water Pricing Reform, OUP, New York 2000.
• Woda - wspólne dobro, Debata w Podkomisji Praw Człowieka, Parlament Europejski, 21 czerwca 2016 [dostęp: 14.09.2016].
• Woda - zagrożone dobro wspólne, wywiad z Satoko Kishimoto, koordynatorką projektu dotyczącego sprawiedliwości w dostępie do wody w Transnational Institute (TNI), https://kampanierzy.pl [dostęp: 12.09.2016].
• Wodociągi znów dąbrowskie, https://www.dabrowa-gornicza.pl/aktualnosc-1-28287.html [dostęp: 8.09.2016].
• Z. Hockuba, Gospodarka chaosu. Transformacja a regulacja ekonomiczna, "Ekonomista" 1993, nr 4.

Identyfikatory

DOI

10.14746/rpeis.2017.79.1.14