Wartość odżywcza żywności tradycyjnej

• Autorzy: Katarzyna Antosik

Warianty tytułu

The Nutritional Value of Traditional Food

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem pracy jest omówienie wartości odżywczej żywności tradycyjnej, na podstawie dostępnej literatury krajowej i zagranicznej. Żywność ma tradycyjny charakter, jeśli jest wyprodukowana z użyciem tradycyjnych surowców lub charakteryzuje się tradycyjnym składem, albo charakteryzuje się sposobem produkcji lub przetwórstwa, odzwierciedlającym tradycyjną metodę. Wiele naturalnych produktów żywnościowych charakteryzuje się korzystnymi żywieniowo właściwościami, aczkolwiek pełne określenie wartości odżywczej żywności tradycyjnej jest bardzo trudne. Produkty tradycyjne, pochodzące z gospodarstw rolnych, słusznie są postrzegane przez konsumentów jako wyższej jakości, bowiem wytwarzane są najczęściej metodami pracochłonnymi, z naturalnych surowców bez dodatku konserwantów i ulepszaczy, mające niepowtarzalne cechy sensoryczne. Dla przykładu, produkty pochodzące od owiec i kóz takie jak mleko, mięso oraz ich przetwory mają wysoką wartość odżywczą i dietetyczną i spełniają kryteria stawiane żywności funkcjonalnej. Produkowane w sposób tradycyjny zdrowe pieczywo w diecie człowieka jest przede wszystkim produkowane z ciasta na zakwasie, pozbawione rożnych dodatków chemicznych, polepszaczy czy spulchniaczy. Tradycyjne zsiadłe mleko również posiada wiele właściwości prozdrowotnych. Zwiększenie spożycia żywności naturalnej, nisko przetworzonej i o wysokiej wartości żywieniowej, niewątpliwie zmniejszy ryzyko powstawania wielu chorób, między innymi układu krążenia czy nowotworów. Należy zatem prowadzić badania w celu określenia wartości odżywczej produktów tradycyjnych z różnych grup żywności oraz wyjaśnienia wpływu tych produktów na zdrowie człowieka.(abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this work was to discuss the nutritional value of traditional food, based on the available domestic and foreign literature. Food is traditional if it is produced using traditional raw materials or has a traditional composition or has a mode of production or processing with the traditional method. Many natural foods have a beneficial nutritional properties, although fully determine the nutritional value of the traditional food is very difficult. Traditional products coming from farms, are rightly perceived by consumers as higher quality, because the products are the most labor-intensive methods, from natural materials without the addition of enhancers having unique sensory properties. For example, products from sheep and goats, such as milk, meat and their products have a high nutritional value and diet and meet the criteria set of functional foods. Traditionally made bread in a healthy human diet is primarily made of a dough leavened, deprived of various chemical additives, enhancers or fillers. Increasing the consumption of natural foods, low-processed and high-value nutritional undoubtedly reduce the risk of many diseases, including cardiovascular and cancer. It is necessary to conduct research to determine the nutritional value of traditional products from different food groups and explain the influence of these products on human health.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Produkty naturalne; Zdrowa żywność; Zioła

EN

Natural products; Health food; Herbs

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 54(3)
• Strony: 214--222

Twórcy

autor

Katarzyna Antosik

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Bibliografia

• Babicz M., Kropiwiec K., Kasprzak K., Skrzypczak E., Hałabis M. (2013), Analysis of the quality pork obtained from carcasses fatteners of Polish Landrace and Pulawska breed, "Annales UMC-S, Lublin-Polonia", sec. EE, XXXI (4).
• Barański M., Średnicka-Tober D., Volakakis N., Seal Ch., Sanderson R., Stewart G.B., Benbrook Ch., Biavat B., Markellou E., Giotis Ch., Gromadzka-Ostrowska J., Rembiałkowska E., Skwarło- Sońta K., Tahvonen R., Janovska D., Niggli U., Nicot P., Leifert C. (2014), Higher antioxidant and lower cadmium concentrations and lower incidence of pesticide residues in organically grown crops: a systematic literature review and meta-analyses, "British Journal of Nutrition", No. 112.
• Bernacka H. (2011), Health-promoting properties of goat milk, "Medycyna Weterynaryjna", nr 67(8).
• Bernacka H., Umerska-Błażkiewicz M., Peter E. (2016), Rola owiec i kóz w kształtowaniu krajobrazu rolniczego, "Przegląd Hodowlany", nr 2.
• Bojarska J.E., Czaplicki S., Zarecka K., Zadernowski R. (2006), Związki fenolowe owoców wybranych odmian truskawki, "Żywność. Nauka. Technologia. Jakość", nr 2(47) Supl.
• Borowy T., Kubiak M.S. (2012), Walory odżywcze mleka i przetworów mlecznych, "Przegląd Mleczarski", nr 9.
• Bortnowska G, Kałużna-Zajączkowska J. (2011), Preferencje wyboru przypraw sypkich do potraw przez osoby pracujące zawodowo z uwzględnieniem innowacyjnych zmian w ich produkcji, "Roczniki PZH", nr (62)4.
• Bortnowska G. (2013), Promowanie żywności tradycyjnej - Slow Fish - formą edukacji prozdrowotnej, "Problemy Higieny i Epidemiologii", nr 94(2).
• Bortnowska G. (2014), Promowanie żywności tradycyjnej - bioróżnorodność - symbolem prozdrowotnego stylu życia, "Problemy Higieny i Epidemiologii", nr 95(4).
• Cichocka I., Pieczonka W. (2001), Możliwości promocji produktów z mleka koziego wśród osób starszych, "Przegląd Mleczarski", nr 10.
• Cordenunsi B.R., Genovese M.I., do Nascimento J.R.O., Hassimotto N.M.A., dos Santos R.J., Lajolo F.M. (2005), Effects of temperature on the chemical composition and antioxidant activity of three strawberry cultivars, "Food Chemistry", No. 91.
• Dangour A.D., Dodhia S.K., Hayter A, Allen E, Lock K, Uauy R. (2009), Nutritional quality of organic foods: a systematic review, "The American Journal of Clinical Nutrition", No. 90(3).
• Florowski T., Pisula A., Rola M., Adamczak L. (2007), Wpływ krzyżowania towarowego świń rasy puławskiej z rasami wbp i pbz na jakość kulinarną mięsa, "Roczniki Instytutu Przemysłu Mięsnego i Tłuszczowego", nr XLV, 1.
• Gutkowska K., Sajdakowska M., Żakowska-Biemans S., Kowalczuk I., Kozłowska A., Olewnik- Mikołajewska A. (2013), Wymagania i oczekiwania konsumentów w zakresie surowców i produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego, materiał na konferencję naukową pt. BIOŻYWNOŚĆ - innowacyjne, funkcjonalne produkty pochodzenia zwierzęcego.
• Karademir E., Atamer M., Tamucay B., Yaman S. (2002), Some properties of goat milk yoghurt produced by different fortification methods, "Milchwissenschaft", No. 57.
• Kasprzyk A., Babicz M., Kamyk-Kamieński P., Lechowski J. (2013), Slaughter value and meat quality of Pulawska and Polish Landrace breeds fatteners, "Annales UMC-S, Lublin-Polonia", Sec. EE, XXXI (3).
• Kaur S, Das M. (2011), Functional foods: An overview, "Food Science Biotechnology", No. 20(4).
• Kupracz M. (2007), Z problematyki żywności tradycyjnej, "Studia Regionalne i Lokalne", nr 4(30).
• Matysiak M. (2015), Chleb na zakwasie lub kwasie, "Wiedza i Jakość", nr 4.
• Migowska A., Gomółka-Pawlicka M., Uradziński J. (2009), Wpływ przechowywania na liczbę drobnoustrojów chorobotwórczych w wybranych produktach tradycyjnych, materiał na konferencję naukową pt. Żywność regionalna i tradycyjna - aspekty surowcowe, technologiczne i ekonomiczne, Olsztyn 25-26.11.2009.
• Mojka K. (2013), Charakterystyka mlecznych napojów fermentowanych, "Problemy Higieny i Epidemiologii", nr 94(4).
• Newerli-Guz J. (2012), Właściwości przeciwutleniające przypraw na przykładzie pieprzu czarnego Piper nigrum L, "Bromatologia Chemia Toksykologia", nr XLV, 3.
• Piłat B., Zadernowski R. (2011), Charakterystyka fizykochemiczna oleju rydzowego, materiał na konferencję naukową pt. Żywność regionalna i tradycyjna - aspekty surowcowe, technologiczne i ekonomiczne, Olsztyn 24-25.11.2011.
• Przygoda B., Kunachowicz H., Paczkowska M., Daniewski W., Sekuła Wł. (2009), Wartość odżywcza wybranych produktów żywności tradycyjnej, cz. 1, Wartość energetyczna i zawartość składników podstawowych, "Bromatologia Chemia Toksykologia", nr XLII, 3.
• Ratajczyk A. (2014), Kraina słodkiej truskawki i słonego śledzia, "Polish Food", jesień.
• Ratkovska B., Iwanow K., Gorczakowska A., Przygoda B., Wojtasik A., Kunachowicz H. (2009), Wartość odżywcza wybranych produktów żywności tradycyjnej. cz. II, Zawartość składników mineralnych i witamin, "Bromatologia Chemia Toksykologia", nr XLII, 3.
• Rosicka-Kaczmarek J. (2004), Polifenole jako naturalne antyoksydanty w żywności, "Przegląd Piekarniczy i Cukierniczy", nr 6.
• Rowicki T. (2013), Sery owcze, "Tatry", nr 3.
• Rozporządzenie MRiRW z dnia 22 marca 2005 r. w sprawie wzoru wniosków o wpis na listę produktów tradycyjnych (Dz.U. z 2005 r. Nr 58, poz. 509).
• Sacchetti G., Maietti S., Muzzoli M. (2005), Comparative evaluation of 11 essential oils of different origin as functional antioxidants, antiradicals and antimicrobials in foods, "Food Chemistry", No. 91.
• Sienkiewicz M. (2013), Lokalne i tradycyjne przetwórstwo mleka, (w:) Winawer Z. (red.), I. Produkty regionalne i tradycyjne w krótkich łańcuchach żywności. Poradnik producentów, Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Warszawa.
• Smith-Spangler C., Brandeau M.L., Hunter G.E., Bavinger J.C., Pearson M., EschbachP.J., Sundaram V., Liu H., Schirmer P., Stave Ch., Olkin I., Bravata D.M. (2012), Are Organic Foods Safer or Healthier Than Conventional Alternatives?, "A Systematic Review, Annals of Internal Medicine", No. 157.
• Srinivasan K. (2005), Spices as influencers of body metabolism: an overview of three decades of research, "Food Researche Int", No. 38.
• Struijk E.A., Heraclides A., Witte D.R., Soedamah-Muthu S.S., Geleijnse J.M., Toft U., Lau C.J. (2013), Dairy product intake in relation to glucose regulation indices and risk of type 2 diabetes, "Nutrition, Metabolism and Cardiovascular Diseases", No. 23.
• Szczygielski M. (2013), Rolnik producentem żywności, (w:) Winawer Z. (red.), I. Produkty regionalne i tradycyjne w krótkich łańcuchach żywności. Poradnik producentów, Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Warszawa.
• Winawer Z. (2013), I. Produkty regionalne i tradycyjne w krótkich łańcuchach żywności. Poradnik producentów, Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Warszawa.
• Winawer Z., Wujec H. (2013), II. Produkty regionalne i tradycyjne we wspólnej polityce rolnej, Poradnik producentów, Przewodnik konsumentów, Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej, Warszawa.
• Woźniak M., Ostrowska K., Szymański Ł. (2009), Aktywność przeciwrodnikowa ekstraktów szałwii i rozmarynu, "Żywność. Nauka. Technologia. Jakość", nr 4(65).
• http://www.minrol.gov.pl [dostęp: 13.05.2016].
• http:// www.eurofir.org/ [dostęp: 13.05.2016].
• http://www.cordis.europa.eu [dostęp: 13.05.2016].