Idea wolności w poglądach merkantylistów i w porządku fizjokratycznym

• Autorzy: Renata Pęciak
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Od XV wieku, ekonomia stopniowo wyzwalała się spod wpływów filozofii, scholastyki i polityki. Najpierw ukonstytuowała się w ramach doktryny merkantylnej, potem fizjokratycznej. Te dwa sprzeczne co do zaleceń polityki gospodarczej i co do stanowiska względem wolności gospodarczej nurty ekonomiczne, łączyło przekonanie, że gospodarkę można badać formalnie i naukowo, budując proste modele pozwalające na formułowanie zaleceń odnośnie do prowadzonej polityki gospodarczej. Oba te prądy stanowiły fragmentaryczne wyjaśnienia rzeczywistości gospodarczej i trzeba było poczekać na ekonomistów klasycznych, którzy zbudowali jednolity naukowo-teoretyczny system ekonomiczny. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Koncepcje wolności; Historia filozofii; Historia myśli ekonomicznej; Merkantylizm; Fizjokratyzm

EN

Concepts of freedom; History of philosophy; History of economic thought; Mercantilism; Physiocracy

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2016
• Tom: Kategoria wolności w ujęciu wybranych kierunków myśli ekonomicznej
• Strony: 43--71

Twórcy

autor

Renata Pęciak

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Baudin L. (1942), Précis d'histoire des doctrines économique, Les Editions Domat-Motchrestien, Paris.
• Blaug M. (2000), Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Boisguilbert de P. (2014), Détail de la France. La cause de la diminution de ses biens, et la facilité du remède, en fournissant en un mois tout l'argent dont le roi a besoin, et enrichissant tout le monde, Institut Coppet, Paris, http://www.institutcoppet.org/wp-content/uploads/2014/09/Boisguilbert-DetailFrance.pdf (dostęp: 17.07.2015).
• Boisguilbert de P. (2014), Factum de la France, Institut Coppet, Paris, http://www.institut coppet.org/wp-content/uploads/2014/09/Boisguilbert-FactumFrance.pdf (dostęp: 5.07.2015).
• Brown Ch., Thornton M. (2013), How Entrepreneurship Theory Created Economics, "The Quarterly Journal of Austrian Economics" Winter, Vol. 16, No. 4.
• Cadet F. (2014), Pierre de Boisguilbert, précurseur des économistes, 1646-1714: sa vie, ses travaux, son influence, Institut Coppet, Paris, http://www.institutcoppet.org/wp-content/uploads/2014/09/CadetBoisguilbert.pdf (dostęp: 3.07.2015).
• Cantillon R. (1938), Ogólne rozważania nad naturalnymi prawami handlu, Nakładem Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Skład Główny Biblioteka Polska, Warszawa.
• Charbit Y. (2002), L'échec politique d'une théorie économique: la physiocratie, "Population", 57e année, No. 6.
• Chodorowski J. (2002), Adam Smith, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Clément P. (1846), Histoire de la vie et de l'administration de Colbert, Contrôleur Général des Finances, Ministre Secrétaire d'État de la Marine, des Manufactures er de Commerce, Surintendant des Bâtiments; précédée cl'une étude historique sur Nicolac Fouquet, Surintandant des Finances; suivie des pièces justificatives, lettres et documents inédits, Libraire Guillaumin, Paris, https://www.gutenberg.org/files/27215/27215-h/27215-h.htm (dostęp: 9.07.2015).
• Colbert J.-B. (1863), Lettre de Jean-Baptiste Colbert (secrétaire d'Etat de la Marine et de la Maison du roi) à Henri Lambert d'Herbigny (intendant en mission dans les amirautés) datée du 01 septembre 1671 à Paris [w:] J.-B. Colbert, Lettres, instructions et mémoires de Colbert, T. II; https://www-persee-fr.bibliopam-evry.univ-evry.fr/web/ouvrages/home/prescript/article/corr_0000-0002_1863_cor_2_2_924_tl_0632_0000_2 (dostęp: 5.07.2015).
• Conchon A. (2006), François Quesnay. Œuvres économiques complètes et autres textes, Histoire & Mesure XXI, No. 1, http://histoiremesure.revues.org/3476 (dostęp: 17.06.2015).
• Du Pont de Nemours P.S., red. (1768), Préface au F. Quesnay, Physiocratie ou constitution naturelle du gouvernement le plus avantageux au genre humain, Ecueil publié par Du Pont, Merlin (Leyde), Paris, http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k73143p/fl.zoom, (dostęp: 10.07.2015).
• Dupuy R. (2011), Liberté et rationalité chez Quesnay, "Revue de philosophie économique", Vol. 12, No. 1.
• Ekelund R. Jr, Hébert R.F. ( 1975), A History of Economic Theory and Method, McGraw-Hill, New York.
• Gide Ch. (1920), Principes d'économie politique, Librairie de la Socieéteé du Recueil Sirey (Société Anonyme), Paris.
• Gide K., Rist K. (1920), Historia doktryn ekonomicznych: od fizjokratów do czasów najnowszych, T. 1, Nakład Gebethnera i Wolffa, Warszawa.
• Głąbiński S. (1888), O systemie fizjokratów w ekonomice społecznej, Nakładem Autora, Sambor, Lwów.
• Górski J. (1967), Poglądy ekonomiczne Stanisława Staszica, "Kwartalnik Historii Nauki i Techniki", nr 12/2.
• Grampp W.D. (1952), The Liberal Elements in English Mercantilism, "Quarterly Journal of Economics", Vol. LX VI, No. 4.
• Gray J. ( 1994), Liberalizm, Znak - Fundacja im. Stefana Batorego, Kraków.
• Greenfeld L. (2001), The Spirit of Capitalism: Nationalism and Economic Growth, Harvard University Press, Cambridge.
• Guyot Y. (2014), Quesnay et la Physiocratie, Institut Coppet, Paris, www.institutcoppet.org, (dostęp: 7.07.2015).
• Jevons W.S. (1959), Richard Cantillon and the Nationality of Political Economy, "Contemporary Review", January 1881, reprinted in: Principles of Economics, ed. H. Higgs, Frank Cass and Co., London.
• Jevons W.S. (1995), Richard Cantillon and the Nationality of Political Economy, Frank Cass, London, http://www.econlib.org/library/NPDBooks/Cantillon/cntNT8.html (dostęp: 11.11.2016).
• Keynes J.M. (1926), The End of Laissez-Faire, http://www.panarchy.org/keynes/laissezfaire.l926.html (dostęp: 13.08.2015).
• Kwaśnicki W. (1998), Ekonomia klasyczna - spojrzenie z innej perspektywy, "Ekonomista", nr 5-6, s. 603-627, http://kwasnicki.prawo.uni.wroc.pl/todownload/Ekonomia klasyczna.pdf (dostęp: 23.06.2015).
• Lamontagne R. (1952), L'influence clé Colbert sur l'oeuvre de Jean Talon, "Revue d'histoire de l'Amérique française", Vol. 6, No. 1, s. 42-61, http://id.erudit.org/iderudit/301503a (dostęp: 3.07.2015).
• Landreth H., Colander D.C. (2005), Historia myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Le Mercier de la Rivière (1910), L'ordre naturel et essentiel des sociétés politiques, Librairie Paul Geuthner, Paris, http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k80064v/f407.image (dostęp: 13.07.2015).
• Legrand R. (2015), Richard Cantillon. Un mercantiliste précurseur des Physiocrates, Institut Coppet, Paris, http://www.institutcoppet.org/wp-content/uploads/2015/05/Legrand-Cantillon.pdf (dostęp: 5.07.2015).
• Liggio L.P. (1985), Richard Cantillon and the French Economists: Distinctive French Contributions to J. B. Say, "The Journal of Libertarian Studies" Fall, Vol. VII, No. 2.
• Lipiński E. (1968), Historia powszechnej myśli ekonomicznej do roku 1870, PWN, Warszawa.
• Locke J. (1963), List o tolerancji, PWN, Kraków.
• Locke J. (1992), Dwa traktaty o rządzie, PWN, Warszawa.
• Marchlewski J.B. (1897), Fizjokratyzm w dawnej Polsce, Druk K. Kowalewskiego, Warszawa.
• Montesquieu (1927), O duchu praw, Wyd. F. Hoesick, Warszawa, Reprodukcja Cyfrowa Biblioteki Narodowej, http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/o-duchu-praw (dostęp: 11.07.2015).
• North D. (1953), Rozprawy o handlu [w:] E. Lipiński (wybór i wstęp), Merkantylizm i początki szkoły klasycznej. Wybór pism ekonomicznych XVI i XVII wieku, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
• Pęciak R. (2014), Wartość w ujęciu merkantylistów i fizjokratów [ w:]U. Zagóra-Jonszta (red.), Podstawowe kategorie ekonomiczne w ujęciu wybranych kierunków myśli ekonomicznej. Kategoria wartości, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Katowice.
• Pęciak R. (2015), Własność w ujęciu merkantylistów i fizjokratów [w:] U. Zagóra-Jonszta (red.), Kategoria własności w ujęciu wybranych kierunków myśli ekonomicznej, Wydawnictwo WNT, Warszawa.
• Piątek D., Szarzec K. (2009), Państwo a dobrobyt ekonomiczny - między wolnością a przymusem, "Gospodarka Narodowa", nr 5-6.
• Quesnay F. (1888), Du commerce [w:] Oeuvres économiques et philosophiques de F. Quesnay, fondateur du système phisiocratique, accompagnées des éloges et d'autres travaux biographiques sur Quesnay par différents auteurs, Publication J. Baer & CIE, Francfort; Jules Peelmen & CIE, Paris, http://visualiseur.bnf.fr/CadresFenetre7CNNUMM-72832&M=notice (dostęp: 7.07.2015).
• Quesnay F. (1888), Grains [w:] Oeuvres économiques et philosophiques de F. Quesnay, fondateur du système phisiocratique, accompagnées des éloges et cl'autres travaux biographiques sur Quesnay par différents auteurs, Publication J. Baer & CIE, Francfort; Jules Peelmen & CIE, Paris, http://visualiseur.bnf.fr/CadresFenetre?O=NUMM-72832&M=notice (dostęp: 7.07.2015).
• Quesnay F. (1888), Les maximes générales du gouvernement économique d'un royaume agricole [w:] Oeuvres économiques et philosophiques de F. Quesnay, fondateur du systèmephisiocratique, accompagnées des éloges et d'autres travaux biographiques sur Quesnay par différents auteurs, Publication J. Baer & CIE, Francfort, Jules Peelmen & CIE, Paris, http://visualiseur.bnf.fr/CadresFenetre?O=NUMM-72832&M=notice, (dostęp: 7.07.2015).
• Rogaczewska K. (2011), Ekonomiczny wymiar polskiego liberalizmu. Od fizjokratyzmu do Szkoły Krakowskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Romanow Z. (1992), Merkantylistyczne doktryny ekonomiczne w polityce gospodarczej państwa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Poznań.
• Rothbard M.N. (1995), Economic Thought before Adam Smith. An Austrian Perspective on the History of Economic Thought, Vol. 1, The Ludwig von Mises Institute, Edward Eigar Publishing, Auburn.
• Schatz A. (2012), L'individualisme économique et social, Institut Coppet, Paris, http://www.institutcoppet.org/wp-content/uploads/20I2/08/Lindividualisme-economi que-et-social-Albert-Schatz.pdf (dostęp: 11.07.2015).
• Smith A. (1954), Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, T. 1, PWN, Warszawa.
• Stankiewicz W. (1998), Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa.
• Talbot A. (2014), Les théories cle Boisgidlbert et leur place dans l'histoire des doctrines, Institut Coppet, Paris, http://www.institutcoppet.org/wp-content/uploads/2014/09/ AlbertTalbot-TheoriesBoisguilbert.pdf (dostęp: 11.07.2015).
• Taylor E. (1991), Historia rozwoju ekonomiki, T. I, Wydawnictwo Delfin, Lublin.
• Thornton M. (2007), Cantillon, Hume, and the Rise of Anti-Mercantilism, "History of Political Economy", Vol. 39.
• Trzciński K. (2005), Początki nowożytnego obywatelstwa w Europie - obywatel państwa i katalog jego praw w dokumentach Rewolucji Francuskiej, "Studia Europejskie", nr 2.
• Villey D., Neme C. (1985), Petite historie des grandes doctrines économiques, Editions M.-Th. Génin, Paris.
• Weuleress G. (1910), Le mouvement physiocratique en France (de 1756 à 1770), T. 2, Librairies Félix Alcan et Guillaumin Réunies, Paris.
• Zagórski J. (1963), Ekonomia Franciszka Quesnaya, PWN, Warszawa.