Zewnętrzne źródła finansowania wydatków inwestycyjnych gmin

• Autorzy: Marta Łakomy-Zinowik

Warianty tytułu

External Funding Sources for Capital Expenditure by Poland's Municipalities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wielość zadań jednostek samorządu terytorialnego przy niewystarczających dochodach własnych i jednoczesnym rosnącym zadłużeniu powoduje, że coraz częściej korzystają one z zewnętrznych źródeł finansowania. Za koniecznością pozyskiwania zewnętrznych środków finansowych przemawia również zjawisko rosnących potrzeby społeczności lokalnych. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie i analiza zewnętrznych źródeł finansowania zadań własnych podstawowej JST. Dla realizacji celu pracy przyjęto hipotezę badawczą, zgodnie z którą dominującym źródłem finansowania inwestycji jest kredyt i pożyczka, jednakże gminy coraz częściej korzystają również z dłużnych papierów wartościowych w postaci obligacji komunalnych. Pomimo szerokiego omawiania niniejszego problemu w literaturze, coraz częściej w polskich samorządach dochodzi do realizacji programów postępowania naprawczego, które wynikają ze zbyt wysokiego zadłużenia. W artykule wykorzystano dane pochodzące z regionalnych izb obrachunkowych, instytucji ratingowej Fitch oraz Ministerstwa Finansów. Analizą objęto lata od 2009 do pierwszego kwartału 2016. W opracowaniu przedstawiono podstawowe źródła finansowania, jakimi są kredyt czy pożyczka, ale również przybliżono takie formy, jak partnerstwo publiczno-prywatne, przedstawiając kryteria wyboru instrumentów dłużnych przez władze samorządowe oraz korzyści dla jednostek samorządu terytorialnego.(abstrakt oryginalny)

EN

The heavy burden of public tasks that local governments are supposed to perform while running low on their own revenues and hence incurring more and more debt means that they increasingly often have to resort to external funding sources. At the same, there is a growing pressure from local communities to better meet their needs and aspirations, pushing town halls to use non-standard funding instruments. The article outlines the key statutory and non-statutory public tasks assigned to municipalities (being Poland's basic local government unit), and examines the sources of funding, other than a municipality's own revenue, used to finance the performance of these tasks. For the study, it was assumed that most external funding comes through credit and loans, yet it has to be pointed out that more and more municipalities utilize such debt instruments as municipal bonds. Although the issue has received extensive treatment in Polish-language literature, an increasing number of municipal governments run into excessive debt and have to institute financial recovery plans. The paper employs data obtained from the Regional Audit Offices (RIO), the credit rating agency Fitch Ratings, and the Ministry of Finance to analyze the period spanning from 2009 to the first quarter of 2016. The paper discusses the primary funding sources, such as credit or loan, alongside less frequently used instruments, such as public-private partnership, while at the same time describing the major criteria for the selection of debt instrument, and its likely benefits for the local community.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Samorząd terytorialny; Finansowanie samorządu terytorialnego; Zadania samorządu terytorialnego; Obligacje komunalne; Partnerstwo publiczno-prywatne (PPP)

EN

Local government; Local government financing; Local government task; Communal bonds; Public-Private Partnerships (PPP)

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 18 Finanse dziś i jutro - szanse, wyzwania i zagrożenia
• Strony: 181--194

Twórcy

autor

Marta Łakomy-Zinowik

• Uniwersytet Szczeciński

Bibliografia

• Guziejewska B., 2008, Zewnętrzne źródła finansowania samorządu terytorialnego, Łódź: Uniwersytet Łódzki.
• Huczek S., 2010, Obligacje komunalne na Catalyst. Przewodnik dla potencjalnych emitentów, Warszawa: Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie SA.
• Jyż G., Pławecki Z., Szewc A., 2012, Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. nr 78, poz. 483 z późn. zm.
• Marchewka-Bartkowiak K., Wiśniewski M., 2012, Indywidualny wskaźnik zadłużenia JST - ocena krytyczna propozycje zmian, Analizy BAS Biuro Analiz Sejmowych, nr 21.
• Najbardziej zadłużone gminy: Ostrowice, Rewal i Bielice zagrożone. Mają szansę wyjść z kryzysu?, 2016, www.portalsamorzadowy.pl/prawo-i-finanse/najbardziej-zadluzone-gminy-ostrowicerewal- i-bielice-zagrozone-maja-szanse-wyjsc-z-kryzysu,76939.html [dostęp: 30.11.2016].
• Niewiadomski Z., Grzelczak W., 1990, Ustawa o samorządzie terytorialnym z komentarzem, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze.
• Niestandardowe instrumenty finansowania potrzeb budżetowych jednostek samorządu terytorialnego, 2016, Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, www.rio.gov.pl [dostęp: 31.10.2016].
• Poniatowicz M., 2005, Dług publiczny w systemie finansowym jednostek samorządu terytorialnego (na przykładzie miast na prawach powiatu), Białystok: Uniwersytet w Białymstoku.
• Romowicz B., 2014, Wpływ indywidualnego wskaźnika zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego na poziom zadłużenia wybranych gmin województwa podkarpackiego, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Sochacka-Krysiak H., 2008, Systemy zasilania zewnętrznego budżetów samorządowych, w: H. Sochacka- Krysiak (red.), Gospodarka finansowa jednostek samorządu terytorialnego w warunkach decentralizacji zarządzania sektorem publicznym, Warszawa: Oficyna Wydawnicza SGH.
• Sposoby finansowania inwestycji infrastrukturalnych przez jednostki samorządu terytorialnego, s. 6, 9, www.greenwarsawconferences.org.pl/uploads/Woloszyn_Alina_KPMG.pdf [dostęp: 30.10.2016].
• Sprawozdanie z działalności Regionalnych Izb Obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2015 roku, 2016, www.rio.gov.pl/html/sprawozdania_rio/2015/ sprawozdanie_za_2015_r_www.pdf [dostęp: 31.10.2016].
• Stefański M., Stępień H., 2011, Gospodarka i finanse gmin w Polsce, wybrane zagadnienia, Włocławek: Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna we Włocławku.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, t.j. Dz.U. 2017, poz. 459 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, t.j. Dz.U. 2016, poz. 446 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 17 maja 1990 r. o podziale zadań i kompetencji określonych w ustawach szczególnych pomiędzy organy gminy a organy administracji rządowej, Dz.U. nr 34, poz. 198.
• Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, Dz.U. 2012, poz. 406 ze. zm.
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, t.j. Dz.U. 2015, poz. 128 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych, Dz.U. nr 71, poz. 734 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, t.j. Dz.U. 2016, poz. 198 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, t.j. Dz.U. 2016, poz. 1870.
• Ustawa z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach, Dz.U., poz. 238.
• www.lex.online.wolterskluwer.pl/WKPLOnline/index.rpc?