Samodzielność dochodowa jednostek samorządu terytorialnego na przykładzie gmin powiatu kieleckiego

• Autorzy: Joanna Rogalska

Warianty tytułu

The Revenue Aspect of Financial Autonomy of Local Government Units as Exemplified by the Municipalities of Kielce Poviat

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Samodzielność finansowa to jeden z aspektów samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Składają się na nią samodzielność: dochodowa, wydatkowa oraz gospodarki budżetowej. Samodzielność dochodową zwykle bada się poprzez porównanie różnych relacji źródeł dochodów jednostki do jej dochodów ogółem, stosownie do wpływu, jaki na wielkość poszczególnych źródeł może ona wywierać. Celem niniejszego artykułu jest analiza samodzielności dochodowej gmin powiatu kieleckiego na podstawie wybranych pozycji budżetowych. Badanie zostało przeprowadzone na podstawie dochodów poszczególnych gmin powiatu kieleckiego. Opracowanie obejmuje 19 gmin, z czego cztery o charakterze miejsko-wiejskim i 15 o charakterze wiejskim wyodrębnione wg danych GUS w Banku Danych Lokalnych. Do określenia samodzielności dochodowej wykorzystano mierniki, których konstrukcja opiera się na wybranych pozycjach budżetowych. Dochody własne gmin umożliwiają kształtowanie lokalnej polityki, której głównym zadaniem jest zaspokajanie potrzeb społeczności lokalnej. Ponadto pozwalają one na pewną niezależność od budżetu państwa. Jednakże poziom samodzielności dochodowej wskazuje na potrzebę zasilania budżetów gminnych dodatkowymi środkami pochodzącymi z budżetu państwa (dotacjami i subwencjami).(abstrakt oryginalny)

EN

Financial self-reliance of local governments is an essential ingredient of their overall autonomy. Financial autonomy can be further analyzed into revenue and expenditure autonomy. Revenue autonomy can be examined by capturing the relationship between a given local government unit's sources of revenue and its total revenue, and viewing it in proportion to the degree of control that the unit has over each such source. The analysis covers all municipalities in the poviat [district] of Kielce, i.e. 4 urban-rural and 15 rural gminas [communes], and is based on information provided by the Local Data Bank of the Central Statistical Office of Poland (GUS). In assessing the financial position of a local government unit, indicators of financial autonomy can be used to identify the factors and processes that affect its revenues. Having their own revenues enables municipalities to implement local policies geared to satisfying the needs of local communities. In addition, it accounts for their independence from central government. After all, the level of revenue autonomy is indicative of a local government's requirements for financial support from the central government budget (subventions and subsidies).(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Samorząd terytorialny; Finansowanie samorządu terytorialnego; Zadania samorządu terytorialnego; Jednostki samorządu terytorialnego (JST); Dotacje

EN

Local government; Local government financing; Local government task; Local government units; Grants

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu
• Rocznik: 2016
• Numer: nr 18 Finanse dziś i jutro - szanse, wyzwania i zagrożenia
• Strony: 195--207

Twórcy

autor

Joanna Rogalska

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• Bury A., 2005, Dochody własne i ich znaczenie dla dochodów i wydatków budżetów samorządowych, Łódź: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Informatyki.
• Feret E., 2013, Samodzielność finansowa jednostek samorządu terytorialnego gwarancja samodzielnego działania społeczności lokalnych, w: W. Skrzydło, W. Szapowała, K. Eckhard, P. Sreciuk (red.), Prawo naszych sąsiadów, t. I: Konstytucyjne podstawy budowania i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce i na Ukrainie - dobre praktyki, Rzeszów - Przemyśl: Wyższa Szkoła Prawa i Administracji, 126-147.
• Guziejewska B., 2005, Kontrowersje w ocenie niezależności finansowej samorządu terytorialnego, Samorząd Terytorialny, nr 7-8: 62-72.
• Kosek-Wojnar M., Surówka K., 2002, Finanse samorządu terytorialnego, Kraków: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie.
• Piotrowska-Marczak P., 1997, Finanse lokalne w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Regulski J., 2000, Samorząd III RP. Koncepcje i realizacja, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Ruśkowski E., Salachna J.M., 2007, Finanse lokalne po akcesji, Warszawa: Wolters Kluwer Business.
• Salachna J.M., 2012, Granice samodzielności legislacyjnej jednostek samorządu terytorialnego. Studium prawnofinansowe na prawie ustrojowym, Gdańsk: Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr.
• Turała M., 2006, Spójność systemu finansowania jednostek samorządu terytorialnego a ich autonomia finansowa, w: D. Strahl (red.), Gospodarka lokalna i regionalna w teorii i praktyce, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, nr 1124: 569-579.